Kadıköy Çarşı da AVM'ye karşı!
Kadıköylüler, tarihi SİT alanı olan ve kültürel açıdan büyük bir geçmişe sahip Kuşdili Çayırı’na Alışveriş Merkezi yapılmaması için tüm gücüyle mücadelesini sürdürüyor.
Semra ÇELEBİ
Yüzlerce yıllık geçmişe sahip Tarihi Kuşdili Çayırı’na Alışveriş Merkezi yapılması planlanırken kültürüne ve tarihine sahip çıkan Kadıköylüler, buranın yeşil alan olması için mücadelelerini yükselterek sürdürüyor. Farklı platformlarda biraraya gelen Kadıköylüler, sokaklara, meydanlara astıkları pankart ve afişlerle tepkisini ortaya koyuyor. Son zamanlarda dikkat çeken bir pankart ise Kadıköy’ü mesken tutanların duygularına tercüman olur nitelikte. Kadıköy çarşısının 7 noktasına asılan Kadıköy Tarihi Çarşı Kültür Dayanışma Derneği imzalı pankartlarda “Güneşi, rüzgârı, temiz havayı hissetmek istiyoruz. Çarşı insan odaklı kalsın. Kadıköy Tarihi Çarşı AVM’ye karşı…” yazıyor. Öte yandan birçok sivil toplum örgütü, dernek ve siyasi partinin bir araya gelerek oluşturduğu ve uzun yıllardır mücadele eden Kuşdili Çayırı Platformu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde onaylanan AVM projesine karşı Kadıköylüleri bilgilendirmek için çeşitli eylemler örgütlemek amacıyla toplantılarını sürdürüyor. 5 Mart Salı günü Kadıköy Belediyesi Brifing Salonu’nda biraraya gelen Platform üyeleri son gelişmeleri değerlendirdi. Kadıköy Tarihi Çarşı Kültür Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Ali Geçgel’in de ilk kez katıldığı toplantıda, Kuşdili çayırına AVM yapılmasına karşı ortak fikirde olan farklı örgütlenmelerin tek bir çatı altında toplanmasının önemine dikkat çekildi. “Burası bizim yaşadığımız yer, burada ne olacaksa buna biz karar veririz” denilen toplantıda, büyük ve güçlü bir ses çıkarmak gerektiği vurgulandı. 14 Nisan Pazar günü eski Salı Pazarı’nda CHP İl Başkanlığı’nın bir basın açıklaması yapacağı duyurulan toplantıda katılımcılar, daha büyük bir eylemin örgütlenmesini önerdi. Kuşdili Çayırı Platformu, diğer tüm örgütlenmelerle görüşerek Mayıs ayının ilk haftalarında, AVM projesine karşı ortak bir eylem gerçekleştirme kararına vardı.
‘BİZİM TEK ZENGİNLİĞİMİZ İNSANLARIMIZ’
Toplantı sonrasında Kadıköy’deki 281 esnafın üye olduğu Kadıköy Tarihi Çarşı Kültür Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Geçgel ile görüştük, Çarşı esnafının AVM projesi karşısında nasıl kaygılar yaşadığını kendisinden dinledik. Kadıköy’de astığınız pankartlar gerçekten dikkat çekici… Tarihi Çarşı esnafını, AVM’ye karşı bu ortak noktada birleştiren duygu nedir? Asıl bunun çıkış noktası 2010 yılına dayanıyor. Yani ilkini gerçekleştirdiğimiz Tarih Çarşı Festivali’ne uzanıyor. Bizler o zamanlar çarşı olarak kangren olan 17-18 maddelik sorunlarımız vardı, bunların başında da AVM’ler geliyordu. O zaman da Kuşdili Çayırı’yla ilgili AVM projesi gündemdeydi. Sayın Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, şimdi olduğu gibi o zaman da çok kararlıydı ve “Buraya alışveriş merkezi yaptırmayacağız, Danıştay’a başvurduk” demişti ve sözünün arkasında da durdu bu projeyi iptal ettirdi. Eski Salı Pazarı’na AVM yapılamadı ama alışveriş merkezleri hızla çoğaldı. 2010 yılında sadece Nautilus vardı ama 3 yılda etrafımız AVM’lerle doldu. E-5 üzerindeki Optimum Alışveriş Merkezi’nin yarattığı trafik sorunu ortada. Haftanın üç günü sabah ve akşam saatlerinde Otosan ve Kadıköy yönündeki trafiği tamamen tıkanmış durumda. Şimdi bir de Acıbadem’de Akasya Park adlı bir alışveriş merkezi yapılıyor, yine E-5 kenarında. O da diğerleri gibi ciddi bir trafik problemi yaratacaktır. Trafiğin yanı sıra Kadıköy esnafına da ciddi problem yaratıyorlar. Bizler küçük esnafız sonuçta. Günlük kaygılarla ticaret yapıyoruz. Hep aynı noktada yaşamanın gayretini veriyoruz. Büyük AVM’ler gibi değiliz; ciddi indirimler yapan, her yerden müşteri getiren, farklı fiyat uygulamasıyla firmaların destek olduğu büyük ticari kuruluşlar değiliz… Bizim tek kaynağımız, zenginliğimiz insanlarımız. Çarşı’nın temel özelliği de bu insan ve kültür zenginliği… Bin 400 yıllık bir geçmişi var. 403 tane esnaf barındırıyor, bu sayı doktoru, avukatıyla 1462’ye kadar çıkıyor. Kadıköy Tarihi Çarşı Derneği olarak 281 esnaf üyemiz var. 2010 yılının Nisan ayında göreve başladığımızda sadece 37 üyemiz vardı. Geçen üç yılda 17 problemin 13’ünü revize ettik. Dört tane temel problemimiz kaldı ama bunları da ancak kurumlarla birlikte çözebiliriz.
-Kuşdili Çayırı’na AVM yapılması nasıl etkiler Kadıköy Çarşı esnafını?
Metrobüs ilk açılacağı zaman biz çarşı esnafı olarak, Söğütlüçeşme’de olacağı için bizi etkilemeyeceğini düşündük. Ancak Kadıköy Çarşısı’na ilgiyi yüzde 30 azalttı çünkü insanlar meydana uğramadan evlerine gidiyor artık. Şimdi Kuşdili Çayırı’na AVM açılması demek haftanın üç günü yani Cuma, Cumartesi ve Pazar günleriyle Fenerbahçe maçlarının olduğu günlerde trafiğin kilitlenmesi demek. Altıyol trafiğinin dinamitlenmesi demek, Çarşı’nın bitmesi demek! Metrobüs zaten orada, metroyu da oraya götürecekler. İnsanlar araçlarını da bu AVM’nin otoparkına ücretsiz park edeceklerdir. Yani insanlar zorunlu olmadıkça çarşıya gelmeyecektir. Oysa alışveriş merkezlerinin çoğalması demek insanların sosyalleşme alanlarının azalması demek, tüketime zorlamak demek. Bizim Çarşı’da bunun tam tersi. İnsanlar Çarşı’ya geldiğinde sohbet edebiliyor, dertlerini paylaşıyor, güzel sokaklarında dolaşırken alışverişini yapıyor, restoranlarında kafelerinde oturup açık havada kitap okuyabiliyor. Orada bir kültür yaşıyor. Ama AVM’ler çoğaldıkça Kadıköy Tarihi Çarşı’nın yüzyıllardır süren kültürü yok oluyor.
-Kuşdili Platformu’yla birlikte hareket etmeye başladınız, bu pankartlardan sonra nasıl eylemler düşünüyorsunuz?
Kadıköy Belediyesi’nin Gönüllü Hizmet Birimi’ne İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Bakanlığa iletilmek üzere 20 Mart 2013 tarihli itiraz dilekçemizi verdik. Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk ile görüşüp AVM’nin çarşıya getireceği sorunları, bizi nereye taşıyacağını anlattık. Bunun yanında bir platform olduğunu öğrendik ve bugün ilk kez toplantılarına katıldık. Sivil Toplum Kuruluşları, dernekler, Kadıköy’ü sevenler ve Kadıköylüler olarak bu işi durdurmak için elimizden geleni yapacağız. Biz Çarşı esnafı olarak Kadıköy’ün yedi noktasına “Kadıköy Tarihi Çarşı AVM’ye karşı” yazılı pankartlar astık. Kendimizi insanlara nasıl anlatırız, neden AVM’ye karşı olduğumuzu nasıl açıklarız diye düşündük ve bir kısa film yapmaya karar verdik. Bir çarşı, bir tarih nasıl yok oluyor, geldiğimiz nokta nedir bunu anlatmaya çalışacağız bu filmde. 123 yıldır yaşayan dükkânları olan bir çarşıdan bahsediyoruz. Bu zenginliği birebir insanlara ne kadar anlatabilirsiniz? Ya o insanları çarşıya getirip yaşatabilirsiniz ya da böyle kısa ve öz bir filmle gösterebilirsiniz.
-Ne zamana hazırlanacak bu film?
Kadıköy Belediyesi, Kadıköy Tarihi Çarşı Derneği ve Marmara Üniversitesi ortak projesi olarak hazırlıklarını sürdürüyoruz. Büyük ihtimalle Kadıköy Çarşı Festivali’ne yetiştireceğiz. Bu yıl üçüncüsünü düzenleyeceğimiz Kadıköy Tarihi Çarşı Festivali, 7-8-9 Haziran günlerinde gerçekleştirilecek. Bu seferki festival önceki yıllara göre daha kapsamlı olacak. He zamanki gibi Kadıköy Belediyesi ile birlikte düzenleyeceğiz. Bu yılki festivalin bir farkı da alışverişte indirim kampanyası olacak. AVM’lere karşı mücadelemizi anlatabilmek için ciddi bir indirim kampanyası yapacağız. Filmimizi de hem bu festival süresince göstereceğiz, hem de güçlü bir kamuoyu oluşturabilmek için en etkili yol olan sosyal medyada yaygınlaştıracağız.
GENÇ MİMARLARIN KUŞDİLİ HAYALLERİ
Gökçe UYGUN
İstanbul Serbest Mimarlar Derneği, “SOS İstanbul Öğrenci Yarışması” 2011 yılında yine şehrin SOS veren çok önemli noktalarından biri olan Kadıköy Kuşdili Çayırı’nı gündeme almıştı. Bu kapsamda Kuşdili Çayırı ve Çevresi SOS İstanbul Öğrenci Fikir Projesi yarışması gerçekleştirildi. Yarışmaya katılan öğrencilerden, Anadolu Yakası’nın bir dönem mesire yeri olan ancak beton dökülmüş zeminiyle otopark ve yol olarak kullanılan bölgenin, düzenlenen yarışma ile tarihteki işlevine ve özelliklerine uygun ve günümüz ihtiyaçlarına da cevap verecek şekilde bir rekreasyon, eğlence ve yaşam alanı olarak düzenlenmeleri istendi. Amaç Kuşdili Çayırı'nı İstanbul ve Kadıköy'ün çağdaş yaşamına tekrar kazandırmak, aynı zamanda İstanbul’un tarihine sahip çıkmak... 1.lik ödülünü alan projede, “yarışma alanının Yoğurtçu Parkı ve Moda Burnu ile ilişkilendirilerek genleştirilmesi, Kurbağalıdere’nin projenin parçası olarak ele alınması ve oluşturulan köprüler ile Fenerbahçe yönünde bağlanması” jüri tarafından olumlu bulundu. Yarışmada ödül alan projeler de birkaç ay önce Kadıköy Belediyesi'nde sergilenmişti. Yarışmanın jüri başkanı Gürhan Bakırküre, “Yarışma nitelik ve nicelik bakımından oldukça tatmin edici çözümler sundu. Bunların kamuoyu ve yöneticilerle paylaşılması, çeşitli bakış açılarının sunulması yarışmanın en önemli amaçlarından biri. Gençleri ve mimarlık öğrencilerini bu sorunlardan haberdar etmek de diğer bir amaç. Onların yaşadıkları şehri ve çevreyi daha yakından tanımalarını, ona sahip çıkmalarını, sorumluluk alarak çözüm üretmelerini teşvik etmek istiyoruz” diye konuşmuştu. Mimar Yalçın Türkdoğan, Kuşdili’nde yaşanan sorunların aslında İstanbul’un her yerinde yaşanan bir sorun olduğunu belirterek, “Kadıköy dışından, Türkiye’nin çeşitli kentlerinden öğrencilerin de katıldığı yarışmada tüm öğrenciler özverili çalışmalarıyla ayrı bilinçle Kuşdili’ne sahip çıkmakta ve onu değerlendirerek çaba gösterdiler” diyerek katılan tüm öğrencileri kutlamıştı.