Kadıköy'ün asırlık şifa dükkânı;Yeni Moda Eczanesi
İstanbul'un en eski eczanelerinden Yeni Moda Eczanesi 110. yaşını kutluyor.
Yazı: Gökçe UYGUN
Fotoğraflar: Ö. Selçuk ÖZDİL-Baran ÇEVİK
Zarifliği, alçakgönüllü mağrur duruşu daha kapının dışından etkiler sizi. İçeri adım atmak ise zamanda yolculuğa çıkmak gibidir adeta. Mobilyalardan raflara, her yere yaşanmışlık hissi sinmiştir. Melih Ziya bey karşılar sizi klasik müziğin doldurduğu bu mekanda. Elbette ki güleryüzü ve hoşsohbetiyle. Sonra siz ne alacağınızı unutmuş bir halde, raflara, eski yazarkasaya, laboratuvarın süslü tabelasına, müzelik ilaçlara, eczacılık aletlerine, rengarenk şişelere, ilaçlar, ilaç kutuları, cam şişeler, kavanozlar bakarken bulursunuz kendinizi....
Adıyla zıt bir yerden, “Yeni Moda Eczanesi”nden bahsediyoruz. Eski dediysek köhne değil hâlâ çok canlı, yaşayan bir eczane! Adeta bir “müze-eczane” olan Yeni Moda Eczanesi'ni özellikle Modalılar çok iyi bilir. 110 yıllık köklü geçmişiyle, sahibi Melih Ziya Sezer'in misafirperverliğiyle, kedileriyle, rengarenk ilaç şişeleriyle, edebiyat sohbetleriyle bir eczane olmaktan çok ötesidir burası. Biz, bilmeyenler için anlatalım; Yeni Moda Eczanesi'nin kökeni 1902 yılına uzanıyor. Bu tarihte Kızıltoprak'ta Faik İskender Göksel, Eczane-i Saadet'i açmış. Kızıltoprak'taki 2. eczane olduğu için “yeni” adıyla anılıyormuş. 1928 yılında, Türkiye'deki eczanelerin sınırlandırılmasını öngören Tahdit Yasası çıkınca, Kızıltoprak'taki 2 eczaneden birinin kapanması gerekmiş. Faik İskender Bey de eczanesini Moda'ya taşımış, adını da Moda Eczanesi koymuş. Burada 8 yıl hizmet veren eczane, Faik İskender Bey’in ölümünün ardından, o sırada İstanbul'da eczane arayan Melih Ziya Sezer'in babası Halil Nejat Bey’e devredilmiş. 1937'de burayı alan Halil Bey, ilk eczanesini memleketi olan Urfa'nın Birecik kazasında Yeni Eczane adıyla açmış bir eczacı.1943'te Halil Bey'in vefatıyla da Yeni Moda Eczanesi, Melih Ziya Sezer yönetimine geçmiş. O gün bugündür de Melih bey burada, bu eczaneyi, “usta da benim kalfa da” diyerek işletiyor.
HEM ECZANE HEM SANAT YUVASIBir dönem İstanbul Eczacı Odası başkanlığı da yapmış olan Melih Ziya Bey, sıradan bir eczacı değil, zaten Yeni Moda Eczanesi de sadece “ilaç satan bir dükkân” değil. Şu an 81 yaşında olan Melih beyin eczanede bazı prensipleri var; mesela SGK anlaşması yok, mesela kredi kartı geçmiyor burada... Melih Bey, laboratuvarında reçeteye göre ilaç üretimi yapan İstanbul'un son eczacılarından biri. “Dost-müşteri” tabir ettiği misafirleriyle yakından ilgileniyor. Zaten, sanatçısı bol bir semt olan Moda’nın sakinleri, buraya sırf ilaç temin etmek için değil hayattan, şiirden, müzikten konuşmak için de geliyorlar. Zira Melih Bey’in bizzat kendisi de klasik müzik seven bir şair. Zaten eczanenin kapısından girenleri çoğunlukla klasik müzik karşılıyor. Buranın, yurt dışından bile misafirleri oluyor kimi zaman. Zira eczane, kılavuz kitaplarda Moda’nın görülmesi gereken yerlerinden biri olarak listelenmiş.
110 YILLIK TARİH FOTOĞRAF KARELERİNDEİşte böylesine köklü bir geçmişi olan Yeni Moda Eczanesi şimdi bir fotoğraf sergisiyle karşımızda. Fotoğrafları çeken kişi, çocukluğundan beri eczanenin büyülü dünyasına hayran olan Modalı makine yüksek mühendisi Ö. Selçuk Özdil. Babasının arkadaşı olan Melih Ziya beyi çocukluğundan beri tanıyan Özdil, “Burası benim oldum olası hep ilgimi çekmiştir. Bu koku, bu renk renk şişeler.... En çok da Melih beyin eczanenin arka tarafındaki laboratuvardayken bile, kapıdan giren birini ismiyle karşılaması! Tabi sonradan öğrendim meğer bir dikiz aynası varmış, Melih Bey oradan görürmüş gelenleri...” diye gülerek anlatıyor. Şu an bir şirkette yönetici olarak görev yapan Özdil, amatör bir fotoğrafçı ve Fotogen-Fotoğraf Sanatı Derneği üyesi. Fotoğraf çalışmaları esnasında, İstanbul’la ilgili bir proje yapmaları gerekince, artık klasikleşen “Tarihi Yarımada” konusu yerine, çocukluğundan izler taşıyan Yeni Moda Eczanesi'ni çekmeye karar vermiş; “Burayı fotoğraflamak gerekliydi çünkü fotoğraf belgelemektir. Ve böylesine özel bir mekânın belgelenmesi de çok önemli.” Fotoğraf çekimleri yaklaşık 1 yıl sürmüş. Özdil, işten vakit buldukça, öğle tatillerinde, hafta sonları özveriyle çalışarak bu özel mekânı fotoğraflamış. Hatta atmosferi daha iyi anlayabilmek, yansıtabilmek için Melih Bey’le birlikte bir gece nöbetine bile kalmış. Ve ortaya, bu sayfalarda gördüğünüz fotoğraflar, yani “Yeni – Moda Eczanesi 110 yaşında” sergisi ortaya çıkmış. Selçuk Özdil, “Aslında eczaneyi çekmek için işe başladım ama zamanla Melih Bey’in hikâyesine dönüştü. Çünkü o olmasa burası olmazdı. Müşterisiyle, geleni gideniyle, şiiriyle, müziğiyle anlamlı. Sadece şişeler, kutular, dolaplar değil ki burası. başka türlü bir yer...” diye konuşuyor. Selçuk Özdil fotoğraflarla belgelediği Yeni Moda Eczanesi'ni bir kitap projesine de dönüştürmek istiyor. Bunun için de bir destekçi arayışında. Melih Bey de yıllarını geçirdiği bu eczanenin, böyle bir projeye konu olmasından memnun. Selçuk Özdil ve Melih Ziya Sezer'le eczanede bu röportajı yapmak üzere buluştuğumuz günün akşamında da serginin açılışı vardı. Törene gitmek üzere eczaneden çıkmadan önce Melih Bey’e ne hissettiğini soruyorum, gözleri dolarak ama bir yandan da sevinçle gülümseyerek yanıtlıyor; “110 yaşında gibi!”
‘Yeni – Moda Eczanesi 110 yaşında’ sergisi, 3 Ocak 2013’e dek İstanbul Özel Saint Joseph Fransız Lisesi'nde izlenebilir. 35 fotoğrafın yer aldığı sergiyi ziyaret saatleri Pazartesi - Cuma 10:00 - 17:00 Cumartesi: 09:00 – 13:00.
Adres: Dr. Esat Işık Cad. No:66/11 Kadıköy (0216) 414 5260