Kadınlar ‘isyan edecek!'
Kadınların, erkek egemen zihniyete karşı isyan ettiği gün olan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde, Kadıköy'de eylemler yapılacak, söyleşiler, film gösterimleri düzenlenecek, kadın oyunları sahnelenecek.
Dünya 102, Türkiye'de de 91 yıldır “kutlanan”' 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'ne, maalesef ki bu yıl da “kadına yönelik şiddet”in gölgesinde giriyoruz. Türkiye'deki feminist ve sosyalistlerin “Dünya Emekçi Kadınlar Günü”, “Kadınların Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü” adları altında, kadın sorunlarına dikkat çektiği ve erkek egemen sisteme karşı sesini yükselttiği 8 Mart'ta kadınlar yine “isyan edecek”'. Türkiye'nin pek çok kentinde olduğu gibi elbetteki Kadıköy'de de kadınlar sokağa çıkacak. Erkek egemenliğine kazan kaldıran, özgürlüğünü isteyen binlerce kadın, 11 Mart Pazar günü saat 12.00'de biraraya gelecek. “Artık yeter! Bizler özgür yaşamlarımızı istiyoruz!” diyen kadınlar, yüreklerindeki isyanı sokağa taşıyacak.
KADINLAR 8 MART'TA GREV YAPACAK
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK)'li kadınlar, 8 Mart'ın resmi tatil ilan edilmesi için o gün greve gidecek. KESK'li kadınlar, tüm kadınları “gelir adaletsizliğine, savaşa, baskı ve tutuklamalara, kadın cinayetlerine karşı 8 Mart'ta evde ve işyerlerinde hizmet üretmemeye” çağırdı. Bu kapsamda KESK'li kadınlar, 2 Mart Cuma günü, “kadına yönelik şiddet, kadın cinayetleri ve tutuklamalara” karşı tepkiyi ve şiddetin durdurulması talebini ifade eden meşaleli yürüyüşler ve kitlesel basın açıklamaları yapacak. 8 Mart Perşembe günü de resmi tatil talebini fiilen hayata geçirmek için hizmet üretmeyerek sokaklara, alanlara çıkarak, 8 Mart'ı anlamına uygun coşku ve kitlesellikle kutlayacak.
SÖYLEŞİ, BELGESEL, FİLM...
Kadıköy'deki 8 Mart etkinlikleri, 7 Mart Çarşamba günü başlayacak. Tarafsız, özgün, güçlü ve lider kadın sayısını arttırmayı amaçlayan çalışmalar yapan Uluslararası BPW İş ve Meslek Sahibi Kadınlar Federasyonu’na bağlı BPW İstanbul Kulübü; “Dünya Kadınlar Günü” dolayısı ile bir etkinlik gerçekleştiriyor. Kadıköy Belediye Başkanı Av. Selami Öztürk'ün desteği ile yapılacak olan kutlama etkinliği, 7 Mart Çarşamba akşamı saat 20.00'de Kadıköy Belediyesi Caddebostan Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilecek. “Bir Gün Değil, Her Gün” adlı kampanyanın tanıtılacağı etkinlikte,
“Yılın Başarılı Kadınları”na da plaketleri sunulacak. CKM-BPW işbirliğinde gerçekleştirilecek etkinlik, İstanbul Devlet Opera balesi solistlerinden mezzosoprano Özay Günay ve piyanisti Aylin Özuğur’un sunacakları resital ile sona erecek.
‘ANADOLU KADINLARI’ KADIKÖY'E GELİYOR!
Kadıköy Belediyesi'nin 8 Mart Dünya Kadınlar Günü ana etkinliği, “Anadolu Kadınları (Ben Anadolu)” adlı ücretsiz tiyatro gösterisi olacak. 8 Mart Perşembe akşamı 20.00'de Caddebostan Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilecek. “Hayatı doğuran kadınlar, kendilerini yeniden doğuracaklar....” sloganını taşıyan oyun, yüzyıllar boyunca Anadolu coğrafyasının sosyo-ekonomik-kültürel yönelişine yol açan kadınların hikayelerini anlatıyor. Anadolu Kadınları Güngör Dilmen’in 2008’de yazmış olduğu “Cumhuriyetliler” bölümü ile beraber sahneye taşınıyor. İlkçağdan
başlayarak, günümüze kadar Anadolu Coğrafyası üzerinde yaşamış, bazen erk olmuş bazen de erk’in yanında bulunmuş ve tarihe damgasını vurmuş kadınların hikâyeleri anlatılan oyun, Anadolu kültürünün temel taşı olan kadınların artık günümüzde de söz sahibi olması, üretimden, yönetime, sosyal yaşam alanlarında daha aktif rol alması üzerine mesajlarını da dile getiriyor. Samsun kökenli Düşevi Oyuncuları'nin sahneye koyduğu oyunu Hakan Alkan yönetiyor. Oyunda; Ferda Kaynar, Derya Cesur, Mübeccel Yalçın, Ebru Müjde ve Manolya Kul rol alıyor.
SANAT, ŞİDDETİ SORGULAYACAK...
Kadıköy'deki bir başka etkinlik ise Kadıköy Belediyesi ve Doğuş Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi işbirliğinde düzenlenecek. 9 Mart Cuma günü saat 13.30'da “Sanat, şiddeti sorguluyor” başlıklı bir panel gerçekleştirilecek. Panel, kadına artan şiddet karşısında toplumun ilgisini konuya
odaklamak ve kadının konumunu güçlendirmek, sanatın kadının ve toplumun yaşamındaki önemli rolüne dikkat çekmek amacını taşıyor. Oturum başkanlığını Doğuş Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nazan Erkmen'in yapacağı panel, Caddebostan Kültür Merkezi'nde yapılacak. Panele konuşmacı olarak İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü av. Nazan Moroğlu, sümerolog-yazar Muazzez İlmiye Çığ, Doğuş Üniversitesi Öğretim Üyesi heykeltraş Prof. Dr. Meriç Hızal, Doğuş Üniversitesi Öğretim Üyesi ressam Prof. Dr. Mustafa Pilevneli ve Marmara Üniversitesi Geleneksel Türk El Sanatları Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şerife Atlıhan katılacak. Panelin ardından da İstanbul Üniversitesi Konservatuvarı'ndan Özlem Çakman, “Kelebek Kadınlar”' adlı bir performans sergileyecek. Aynı gün saat 15.30'da ise “Uluslararası Kadın Sanatçılar Sergisi” açılacak.
8 ÜNSÜZ KADINDAN MEME KANSERİ
Kadıköy Belediyesi'nin bir başka etkinliği ise 8 Mart Perşembe akşamı saat: 20.30'da Halis Kurtça Kültür Merkezi'nde gerçekleştirilecek. “8 Ünsüz Kadından Meme Kanseri” adlı ücretsiz gösteride, traji-komik olaylarlar hareket ve müzik eşliğinde aktarılacak.13 Mart Salı günü saat 14.00'te de yine bir bilgilendirme toplantısı yapılacak. Caddebostan Kültür Merkezi'nde gerçekleştirlecek olan panelde, Dr. Hilal Ünalmış Duda, Füsun Altınok ve Yücel Erdener'in konuşmacı olacak. Panelde, kadına şiddetin uluslararası boyutu, savaşta tecavüz, medyada kadın olmak ve kadının siyasette yeri konuları ele alınacak.
KADINLARA ÖZEL TİYATRO
Barış Manço Kültür Merkezi, 6 Mart salı akşamı saat 20.30'da özel bir tiyatro etkinliğine evsahipliği yapacak. Tiyatro Boğaziçi'nin Bir Kadın Uyanıyor adılı oyun, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle sadece kadınlara oynanacak. Aysel Yıldırım'ın rol aldığı tek kişilik oyunun konusu da şöyle; Adı Alev, yaşı 45, çalışıyor, iki çocuklu, dul. Bugüne kadar çeyiz sandığında sakladığı ne varsa ortaya seriyor. Önce Yeşilırmak’a anlattı, sonra İstanbul Boğazı’na, şimdi kadınlara anlatıyor. Bakın neler anlatıyor: Bir Kadın, İlk kez dansa kalkıyor, ikincisini reddediyor, yirmi üçünde evleniyor, cinci hocaya gidiyor, büyü yapıyor, jinekolojik muayeneden geçiyor, aldanıyor, intikam yemini ediyor. Bir Kadın kumpas kuruyor, adam tutuyor, çocukları alıp evi terk ediyor, zar zor iş buluyor, ev kuruyor, ödül alıp tatile gidiyor, dava açıyor, savunuyor, kırkında boşanıyor. Bir Kadın uyanıyor ve soruyor…
GÖNÜLLÜ KADINLARIN ETKİNLİKLERİ
Kozyatağı Kültür Merkezi de 8 Mart akşamı saat 20.00'de “Dikkat Sanatta Kadın Var!” etkinliğine evsahipliği yapacak. Kadıköy Belediyesi Göztepe Gönüllüleri tarafından düzenlenen etkinlikte, kadın sanatçıları şiir ve müzik dinletisi olacak, dans ve multivizyon gösterisinden oluşan sahne performansı sergilenecek. Kadıköy Belediyesi Hasanpaşa Gönüllüleri de “Ekmek ve Gül”' adlı bir etkinlik hazırladı. 8 Mart akşamı saat 20.00'de Barış Manço Kültür Merkezi'nde başlayacak etkinlikte, Tülay Bilgin ve Mustafa Özçelik'in yazdığı 2 parodi sergilenecek. “Bu İşyerinde Grev Var” adlı parodi, çalışan kentli kadınların sorunlarını işliyor. “Kadınların Sessizliği” adlı diğer parodi ise televizyondaki kadın programlarına göndermeler yapıyor. Osmanağa Gönüllü Evi'nde de 9 Mart Cuma günü saat 15.00'te “Biz Kadınlar” adlı etkinlik olacak. Yazar-müzisyen İkbal Kaynar'ın sunacağı etkinliğin açılış konuşmasını Gönüllü Evi Başkanı Şükran Gülgen yapacak. Kibar Dağlayan Yiğit'in “İplik Hayatlar” adlı belgeselinin gösterileceği etkinlikte, yazar Mukaddes Çelik, emekçi-şair Yeter Şahin ve Gönüllü Evi Başkan Yardımcısı Hülya Arabacı'nın konuşacağı panel düzenlenecek. Etkinlik, Gönüllü Evi İmge Şiir Grubu'nun şiir ve müzik dinletisi ile sona erecek.
8 MART 1857'den BUGÜNE...
8 Mart 1857 tarihinde ABD'nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda çoğu kadın 129 işçi can verdi. İşçilerin cenaze törenine 10.000'i aşkın kişi katıldı. 26-27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı) Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın “Internationaler Frauentag” (International Women's Day-Dünya Kadınlar Günü) olarak anılması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi. İlk yıllarda belli bir tarih saptanmamıştı ve değişen tarihlerde fakat her zaman ilkbaharda anılıyordu. Tarihin 8 Mart olarak saptanışı 1921'de Moskova'da gerçekleştirilen 3. Uluslararası Kadınlar Konferansı'nda gerçekleşti. Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yılları arasında bazı ülkelerde anılması yasaklanan Dünya Kadınlar Günü, 1960'lı yılların sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde de anmaya başlanmasıyla daha güçlü bir şekilde gündeme geldi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977 tarihinde 8 Mart'ın “Dünya Kadınlar Günü” olarak anılmasını kabul etti.
Türkiye'de 8 Mart, ilk kez 1921 yılında “Emekçi Kadınlar Günü” olarak kutlanmaya başlandı. 1975 yılında ve onu izleyen yıllarda daha yaygın, ve yığınsal olarak kutlandı, kapalı mekanlardan sokaklara taşındı. “Birleşmiş Milletler Kadınlar On Yılı” programından Türkiye'nin de etkilenmesiyle, 1975 yılında “Türkiye 1975 Kadın Yılı” kongresi yapıldı. 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi'nden sonra dört yıl süreyle herhangi bir kutlama yapılmadı. 1984'ten itibaren her yıl çeşitli kadın örgütleri tarafından kutlanmaya devam ediliyor.
Gökçe UYGUN