Siyasette kadın temsilinin artması için faaliyet gösteren Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı, yaklaşan yerel seçimlere yönelik “1 KAPI da Sen Aç!” projesi yürütüyor. Bundan 3 sene evvel 3 Nisan 2021’de kurulan bu ağ, 3 Nisan 1930’u yani Türkiye’de kadınlar siyasal haklarını ilk kez kullandıkları tarihi referans alıyor.
Yerel yönetim, kent ve kadın temalı çalışmalar sürdüren bir akademisyen olan Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı Kurucu Başkanı Ayşe Kaşıkırık, “Kadınlar olarak siyasi haklarımızı yerel yönetimlere girişle kazanmıştık 1930’da. Buradan ilhamla bu projemizi yapıyoruz. Yerel yönetimler beşikten mezara dek insana eşlik ediyor. Doğsak da ölsek de bir belediye yetkilisiyle doğrudan veya dolaylı temasımız oluyor. Yerel siyaset bizim hayatımızı direkt etkiliyor” dedi. Bu nedenle eşitlik ve kapsayıcılığın yerelden başlaması ve bu süreçte kadınların etkin olması gerektiğini vurgulayan Kaşıkırık, muhtarlık kurumu 19. yüzyılın başından itibaren gündelik hayatımızın merkezinde yer almasına rağmen kadın temsilinin çok düşük olmasını eleştirdi. Türkiye genelinde 1010 mahalle ve 124 köy olmak üzere toplam 1134 kadın muhtar görev yaptığını, bu rakamın oransal karşılığının ise sadece yüzde 2,24 olduğu bilgisini veren Kaşıkırık, “Her 100 muhtardan sadece 2’si kadın. Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca bir kez bile kadın muhtar çıkarmayan il var: “Şanlıurfa”. Bu sayıları kabul etmek elbette mümkün değil! “ diye konuştu. Ayşe Kaşıkırık, “Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı olarak nüfusun yarısını oluşturan kadınların, yerel yönetimlere giriş KAPI’sı olan muhtarlık kurumlarında daha fazla temsil edilmesini temel bir hak olarak değerlendiriyor, daha eşitlikçi ve kapsayıcı mahallelerin ve köylerin inşası için çalışmalarımızı kararlılıkla yürütüyoruz. 2024 yerel seçimlerinde eşitlikçi, kapsayıcı ve adil mahalleler ve köyler için daha çok kadının muhtarın seçilmesini istiyor ve seçmenleri kadın adaylara oy vermeye davet ediyoruz.” çağrısını yaptı.
Eşitlik mahallede başlar!
Küresel Eşitlik ve Kapsayıcılık Ağı, 1933 yılında Aydın’ın Çine ilçesine bağlı Demirdere Köyü muhtarı seçilerek Türkiye’nin ilk kadın muhtarı unvanını kazanan Gül Esin’den ilham alarak ‘Gül Esin Kadın Muhtarlar Akademisi’ kurdu. Kadın muhtar adaylarını toplumsal cinsiyet eşitliği, insan hakları, kadına yönelik şiddet, adaylaşma ve seçim stratejileri, yerel demokrasi ve yerel katılım gibi konularda güçlendirerek yerel seçimlere güçlü bir şekilde hazırlamayı amaçlayan akademi kapsamında Türkiye genelinde birçok il ve ilçede eğitimler veriliyor.
FERMUAR SİSTEMİ OLSUN
Eşitlik için Kadın Platformu (EŞİK), siyasi partilere ‘Yerel yönetimlerde eşit temsil ve cinsiyet eşitliğini amaçlayan adaylar istiyoruz!’ diye seslendi. EŞİK’ten yapılan yazılı açıklamada, kadınların, yerel yönetimlerde yok denecek kadar az sayıda temsil edildiği,
2019 yerel seçim sonuçlarına göre yerel yönetimlerde kadın temsil oranı yalnızca yüzde 3 olduğu anımsatıldı. Açıklamada, “Oysa, demokrasinin temel koşullarından birisi eşit temsildir.
Eşit temsilin sağlanabilmesi ve eşitleyici politikaların uygulanması için, partilerin yerel seçimlerde gösterecekleri adayların en az yüzde 50’sinin kadın olması gerekir. Dolayısıyla, siyasi partilerin, belediye başkanlıkları için kadınları seçilebilme şansları yüksek olan il, ilçe ve beldelerden aday göstermelerini bekliyoruz. Belediye meclisleri ve il genel meclislerine gösterilecek adaylar, bir kadın-bir erkek olarak, fermuar sistemi izlenerek sıralanmalı. Aday adaylığı başvurularında, kadınlardan başvuru ücreti alınmamalı, “zorunlu bağış” gibi uygulamalardan vazgeçilmeli.” denildi.