Kayra'ya Simavi Ödülü
“Sosyal Bilimler” dalında TGC Sedat Simavi Ödülleri’ne layık görülen yaşamını halen Moda’da sürdüren deneyimli bürokrat ve yazar Cahit Kayra, 24 Aralık’ta düzenlenen törenle ödülünü aldı.
“Sosyal Bilimler” dalında TGC Sedat Simavi Ödülleri’ne layık görülen yaşamını halen Moda’da sürdüren deneyimli bürokrat ve yazar Cahit Kayra, 24 Aralık’ta düzenlenen törenle ödülünü aldı.
Muzaffer Ayhan KARA
Kadıköy-Moda’da yaşayan Bülent Ecevit’in ilk kurduğu koalisyon hükümetinin bakanlarından, cumhuriyete ekonomi ve maliye alanında kol kanat geren önemli bürokratlardan, yazar Cahit Kayra, “Sosyal Bilimler” dalında TGC Sedat Simavi Ödülleri’ne layık görüldü. Kayra, 24 Aralık’ta TGC’nin düzenlediği törende ödülünü aldı.
96 yaşına karşın pırıl pırıl beyni ve sağlıklı fiziğiyle sahneye geldiğinde herkesi kendisine bir kez daha hayran bırakan Kayra, konuşmasında Cumhuriyete sahip çıktı. Olanaksızlıklar içinde önemli mesafeler alan Cumhuriyetin bugün değerbilmezlikle aşındırılmaya, kazanımlarının bertaraf edildiğine dikkat çeken Kayra, hükümete de eleştiriler getirdi.
Cahit Kayra, Tarihçi Kitabevi’nin yayınladığı “Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü 1923-1950/Devletçilik: Altın Yıllar” adlı son eseriyle Sedat Simavi Sosyal Bilimler Ödülü’nü aldı. Prof. Dr. Taner Berksoy başkanlığında ve Zafer Atay, Prof. Dr. M. S. Gemalmaz, Gülseren Güver, Prof. Dr. Emre Kongar, Prof. Dr. İonna Kuçuradi, Prof. Dr. Ahmet Mumcu, Prof. Dr. Mümtaz Soysal, Prof. Dr. İlter Turan’dan oluşan Seçici Kurul, Kayra’nın eserini; “Cumhuriyetimizin ne kadar büyük zorlukları göğüsleyerek kurulduğunu ve daha sonra ekonomi alanında yapılan son derece önemli ve dünya koşullarıyla uyumlu hamleleri hem içinde yaşadığı o dönemin kendisinde uyandırdığı izlenimleri, hem de ekonomik kalkınmamızın temellerinin nasıl atıldığını belgelere dayanarak akıcı üslupla anlatması” nedeniyle ödüle değer gördü.
CAHİT KAYRA KİMDİR?
1935’te İstanbul’da tüccar bir babanın çocuğu olarak özel bir liseyi bitirdikten sonra Mülkiye’ye girmiş ve 1938’de mezun olarak Maliye Teftiş Kurulu’na girmiştir. Maliye ve Ticaret Bakanlığı’nın çeşitli kademelerinde çalışmış; yurtdışında OECD nezdinde daimi temsilcilik ve heyet başkanlığı yapmıştır. 1967’den 1072’ye kadar Maliye Tetkik Kurulu Başkanlığı yapmış ve emekliye ayrılmış, T. İş Bankası YK Üyeliğine atanmıştır. Bakanlığı sonrasında yeniden aynı bankanın ve bir iştirakinin yönetim kurulu üyeliğini yapmış, 1990’dan itibaren ise bazı gazete ve dergilerde serbest yazılar kaleme almıştır.
İki çocuk babasıdır, İngilizce ve Fransızca dillerini bilir. Bürokrat, siyasetçi ve yazar olarak bütün bir Cumhuriyet tarihinin olmasa da bu tarihin son 75 yılının akışının aktörleri arasında yer almıştır.
Kayra’nın telif ve çeviri çok sayıda (40’ı ya buldu ya da bulmak üzere) kitabı var. Ekonomi, maliye, siyaset, tarih alanında araştırma-inceleme eserlerinin yanında edebiyat türlerinde de ürünler veren bir yazar. Çok sayıda öykü kitabı var. Varlık Vergisi’nin uygulamasının içinde olan namuslu bir bürokrat olarak nesnel bir şekilde konuyla ilgili olarak kaleme aldığı değerlendirmeler büyük önem taşıyor. Keza, Simavi Ödülü’ne değer bulunan ve Türkiye ekonomisinin altın yıllarını anlatan kitaplar da öyle. (Cumhuriyet Ekonomisinin Öyküsü 1923-1950/Devletçilik: Altın Yıllar, 2 Cilt)Bu müthiş üretken araştırmacı ve yazar,2002’de “38 Kuşağı”, 2006’da ise “Telefon Defteri” adıyla anılarını da kitaplaştırdı.
Kayra’nın başlıca araştırma kitaplarını şöyle sayabiliriz: Yakın Doğu ve Irak Petrolleri (ilk kitabı, 1953), Türkiye’nin İthalat Politikası (1964), Türkiye’nin Gerçek Ödemeler Dengesi (1972), Dış Finansman Teknikleri (1972), İstanbul Zamanlar ve Mekanlar (1990), İstanbul’un Yokuş ve Merdivenleri (1991), Sevr Dosyası (1997), Osmanlı’da Fetvalar ve Günlük Yaşam (2008), Savaş Türkiye ve Varlık Vergisi (2011)