Kent içi göç artıyor
Nüfusu 2023 yılında bir miktar azalan İstanbul’da ilçeler arasında yoğun bir göç trafiği yaşanıyor. İPA İstanbul” dergisinde yayımlanan ve Ali Cenap Yoloğlu ile Fikret Zorlu’nun hazırladığı araştırma yazısına göre İstanbul’un merkezi konumundaki ilçeler nüfus kaybederken İstanbul’da nüfusun kentsel çepere doğru yöneldiği görülüyor
TÜİK’in şubat ayında açıkladığı verilere göre Türkiye’de ikamet eden nüfus, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla bir önceki yıla göre 92 bin 824 kişi artarak 85 milyon 372 bin 377 kişi oldu. Erkek nüfus 42 milyon 734 bin 71 kişi olurken, kadın nüfus 42 milyon 638 bin 306 kişi oldu. Toplam nüfusun yüzde 50,1'ini erkekler, yüzde 49,9'unu ise kadınlar oluşturdu. Bu sonuçlara göre İstanbul'un nüfusu, bir önceki yıla göre 252 bin 27 kişi azalarak 15 milyon 655 bin 924 kişi oldu. Türkiye nüfusunun yüzde 18,34'ünün ikamet ettiği İstanbul'u, 5 milyon 803 bin 482 kişi ile Ankara, 4 milyon 479 bin 525 kişi ile İzmir, 3 milyon 214 bin 571 kişi ile Bursa ve 2 milyon 696 bin 249 kişi ile Antalya izledi. Nüfus yoğunluğu olarak tanımlanan "bir kilometrekareye düşen kişi sayısı", Türkiye genelinde 111 kişi olarak kaydedildi. İstanbul, kilometrekareye düşen 3 bin 13 kişi ile nüfus yoğunluğu en yüksek olan il oldu. İstanbul'dan sonra 582 kişi ile Kocaeli ve 373 kişi ile İzmir nüfus yoğunluğu en yüksek olan iller oldu.
2023 yılına dair taşınma bilgilerini paylaşan çevrimiçi hizmet platformu Armut’un verilerine göre, 350 bine yakın nakliyat taleplerinin en çok yoğunlaştığı iller İstanbul, Ankara ve İzmir oldu. 6 Şubat depremlerinin ardından tekrar gündeme gelen olası İstanbul Depremi 2023 Mart ayında şehirden göçün zirveye ulaşmasına sebep oldu. Daha sonraki aylar yerini mevsimsel taşınmalara bırakan şehirden göç, asgari ücrete zam yapılan temmuz ve ağustos aylarında yeniden zirveye ulaştı.
MERKEZ İLÇELER NÜFUS KAYBEDİYOR
İstanbul’un nüfusu 2023 yılında bir miktar azalsa da eğitim ve istihdam olanakları nedeniyle kentin cazibesi sürüyor. Ancak son yıllarda yaşanan fahiş kira artışları, deprem güvenliği gibi konular nedeniyle İstanbul içi nüfus hareketliliği dikkat çekiyor. İstanbul Planlama Ajansı tarafından hazırlanan “İPA İstanbul” dergisinin 10. sayısında Ali Cenap Yoloğlu ve Fikret Zorlu’nun hazırladığı “İstanbul Metropoliten Alanında 2028-2022 Döneminde Nüfus Hareketliliği” araştırma yazısı mega kentin iç göç haritasını detaylarıyla açıklıyor.
Yoloğlu ve Zorlu’nun araştırmasına göre İstanbul’un merkezi konumundaki ilçeler nüfus kaybederken İstanbul’da nüfusun kentsel çepere doğru yöneldiği görülüyor. İstanbul içindeki nüfus hareketliliğini ve göçü ilçeler bazında inceleyen Yoloğlu ve Zorlu şu tespitlerde bulunuyor: “2018-2022 döneminde il içine en fazla göç veren ilçeler Esenyurt, Bahçelievler, Ümraniye, Bağcılar, Üsküdar, Fatih, Küçükçekmece ve Avcılar iken, il içinden en fazla göç alan ilçeler ise Esenyurt, Ümraniye, Başakşehir, Kadıköy, Sancaktepe, Beylikdüzü, Küçükçekmece ve Bahçelievler, Bağcılar ve Fatih’tir.”
KADIKÖY GÖÇ ALAN TARAFTA
Araştırmanın sonuçlarına göre İstanbul’un bazı ilçeleri il dışına bir yandan yoğun göç verirken, bazı ilçeler ise il dışından göç aldı: “İl içi ve dışı dahil toplamda en fazla göç veren ilçeler Esenyurt, Bağcılar, Küçükçekmece, Bahçelievler, Ümraniye, Pendik, Üsküdar, Avcılar, Fatih, Maltepe ve Ataşehir iken; en az göç veren ilçeler Çatalca, Şile ve Adalar’dır. İl içi ve il dışı toplamda en fazla göç alan ilçeler Esenyurt, Ümraniye, Pendik, Küçükçekmece, Sancaktepe, Başakşehir, Bahçelievler, Kadıköy, Maltepe, Bağcılar ve Üsküdar iken; en az göç alan ilçeler yine Çatalca, Şile ve Adalar’dır.Tüm ilçelerde 2018-2022 döneminde, dönem ortası nüfusun en yüzde 45’i, yıllık ortalama en az yüzde 9’u yer değiştirmiştir.
TÜİK’in Adrese Dayalı Kayıt Sistemi’ne göre Kadıköy’ün nüfusu bir önceki yıla göre 15 bin 145 kişi azalarak 467 bin 919 olsa da Kadıköy’ün yoğun bir göç aldığı da görülüyor. Yoloğlu ve Zorlu’nun yazısında paylaştığı verilere göre Kadıköy, özellikle komşu ilçeleri Maltepe ve Üsküdar’a hem göç verdi hem de bu iki ilçeden göç aldı.
MAHALLELERDE NÜFUS AZALDI
Kadıköy Belediyesi Akademi’nin paylaştığı verilere göre Kadıköy’de bir önceki yıla göre nüfus tüm mahallelerde düşerken, en fazla düşüş bin 517 kişiyle Göztepe, bin 181 kişiyle Merdivenköy ve bin 164 kişiyle Sahrayıcedit mahallelerinde yaşandı. TÜİK’in açıkladığı verilere göre Kadıköy’ün mahallelerinin nüfus oranı da değişim gösterdi. 2023 yılı verilerine göre ilçenin en fazla nüfusuna sahip olan Göztepe Mahallesi’nin toplam nüfusu bin 157 kişi azalarak 39 bin 341 oldu. En az nüfuslu Koşuyolu Mahallesi’nin toplum nüfusu 173 kişi azalarak 6 bin 739 oldu.