Pandeminin ardından sürekli artan kira fiyatları, depremin ardından da artmaya devam ediyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM)’nin araştırmasına göre, ülke genelinde kiralık konutlardaki yıllık artış yüzde 173,5’i geçerken, depremle beraber bu oran ikiye katlandı.
İSTANBUL’DA YILLIK ARTIŞ YÜZDE 145,5
BETAM’ın raporuna göre Türkiye genelindeki kira fiyatlarındaki yıllık değişim geçtiğimiz iki ayda olduğu gibi ocakta da arttı. Aralıkta yüzde 172,9 olan yıllık kira fiyatlarının artış oranı ocakta yüzde 173,5’e yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde 28 TL olan Türkiye geneli güncel ortalama metrekare kira fiyatı 76,6 TL oldu. Öte yandan, yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 145,5, Ankara’da yüzde 144, İzmir’de ise yüzde 183,2 oldu.
Enflasyondan arındırılmış (reel) kira fiyatları da hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirde arttı. Kiralık konut piyasasında bir canlılık göstergesi olarak kullanılan kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı hem ülke genelinde hem de üç büyükşehirde arttı. Ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatları İstanbul’da 108,1 TL, Ankara’da 51,3 TL, İzmir’de ise 76,5 TL olarak belirlendi.
ARZ DÜŞERKEN TALEP ARTTI
Kiralık konut ilan sayısı geçen aya kıyasla ülke genelinde yüzde 2,5 (214.436’dan 219.803’e), İstanbul’da yüzde 4,7 (69.913’ten 73.220’ye), İzmir’de yüzde 6,2 (15.391’den 16.340’a) artarken Ankara'da yüzde 1,8 (17.117’den 16.806’ya) azaldı.
Kiralık konut talebi eylül ve kasım arasındaki düşüşten sonra aralıkta bir miktar yükseldi. Kiralık konut talebindeki yükseliş ocak ayında belirgin hale geldi. Kiralık konut talep endeksi aralıktan ocağa yüzde 8,7 (157,1’den 170,8’e) arttı. Öte yandan, kiralık konut talebi geçen yılın ocak ayına kıyasla yüzde 7,1 daha yüksek çıktı.
DEPREM ARTIŞI DURDURMADI
Endeksa, deprem öncesinde ve sonrasındaki dönemi karşılaştırarak depremin stoka ve konut fiyatlarına etkisini inceledi. Çalışmaya göre, depremin etkilediği illerde satılık konut fiyatları ortalama yüzde 14, konut kiraları ise ortalama yüzde 17 artış gösterirken, çevre illerdeki satılık konut fiyatları yüzde 7, konut kiraları yüzde 4, büyükşehirlerdeki satılık konut fiyatları yüzde 11, konut kiraları ise yüzde 14 arttı.
Endeksa’nın analizinde, depremin büyükşehirlerdeki gayrimenkul piyasasına etkisinin çok düşük olduğu, fiyat artışının beklenti ile aşağı yukarı paralel olduğu görülüyor. Deprem öncesi ve sonrasında büyükşehirler içerisinde konut satış fiyatlarının en fazla arttığı il Muğla olurken, kiraların en fazla arttığı il Ankara oldu. Muğla’da satılık konut fiyatları yüzde 13 artarken, kiralar yüzde 20 artış gösterdi, Endeksa’nın tahmin algoritmasına göre Muğla’da şubat ayında satış fiyatlarında yüzde 11, kiralarda yüzde 14 artış bekleniyordu. Muğla’da deprem döneminde satılık konut stoku yüzde 13 arttı, kiralık konut stoku ise yüzde 8 düştü. Ankara’da ise kiralar yüzde 26 arttı. Satılık konut fiyatlarının yüzde 11 artış gösterdiği Ankara’da satılık konut stoku yüzde 15 arttı, kiralık konut stoku yüzde 24 düştü.