Konut sahipliği azalıyor
TÜİK, “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, 2022” sonuçlarını paylaştı. Verilere göre Oturulan konuta sahip olanların oranı 0,8 puan azalarak 2022 yılında yüzde 56,7 oldu
TÜİK, Yoksulluk ve Yaşam Koşulları istatistiklerinin hesaplandığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2022 yılı sonuçlarını paylaştı. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı 2022 yılında bir önceki yıla göre aynı düzeyde kalarak yüzde 14,4 oldu. Medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre hesaplanan yoksulluk oranı ise son yılda 0,3 puan artarak yüzde 21,6 olarak gerçekleşti. TÜİK’in araştırmasında konut sahipliği ve kiracılık oranları da paylaşıldı.
0,8 PUAN GERİLEDİ
Oturulan konuta sahip olanların oranı geçen yıla göre 0,8 puan azalarak 2022 yılında yüzde 56,7 olarak hesaplanırken, kirada oturanların oranı yüzde 27,2, lojmanda oturanların oranı yüzde 1,1, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde15,1 oldu. 2006’da ev sahibi oranı yüzde 60,9 seviyesindeyken, bu oran 2014’te yüzde 61,1’e kadar yükseldi. Ancak 2014’ten sonra Türkiye’de ev sahibi olanların oranı her sene düştü.Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 33,6'sı konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu ile sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçeveleri vb. problemleri yaşarken, yüzde 21,7'si trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlarla karşılaştı.
KİRACILARIN ORANI YÜKSELİYOR
Türkiye’de özellikle pandemiden sonra konut sahibi olmak çok zorlaştı. Barınma ve konut krizinin gündemden düşmediği son üç yılda konut ve kira fiyatları fahiş şekilde arttı. İnşaat piyasasının hareketli olması ve çok fazla konut inşa edilmesine rağmen özellikle son 10 yılda kirada oturanların oranı her yıl yükseldi. Türkiye Müteahhitler Birliği’nin 2014 yılı raporuna göre Türkiye’de konut satın alanların sadece yüzde 40’ının yaşamak için, yüzde 60’ının da yatırım amaçlı konut satın aldığını gösteriyor. TÜİK’in verilerine göre ise 2006’da kirada oturanların oranı yüzde 23,5 iken bu oran 6 yıl içinde 20,9’a kadar düştü. Ancak 2012 yılından sonra kiracıların oranı her yıl kademeli olarak arttı. 2018’da yüzde 25’i aşan kiracı oranı 2022 yılında yüzde 27,2 oldu.
“EN VAHİM BARINMA KRİZİ”
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, geçtiğimiz günlerde 2019-2023 yıllarını kapsayan araştırmasında kira artışlarına ilişkin verileri paylaşmıştı. Gökçe’nin paylaştığı bilgilere göre 2019-2023 arası Türkiye genelinde kira artış oranı yüzde 583 oldu. Konut krizinin düşünüldüğünden daha derin olduğuna dikkat çeken Gökçe, özellikle Türkiye nüfusunun yüzde 75'inin yaşadığı 30 büyük şehirde çalışanların, ücretlilerin gelirlerinin önemli bir kısmının konut kirasına gittiğini paylaşarak “Yeni işe başlayan gençlerin maaşlarıyla neredeyse konut kiralama şansı yok. Büyükşehirlerde görev yapan memurların, kamu görevlilerinin de maaşlarından konut kirası çıktıktan sonra gıda, ulaşım, giyinme ve temel ihtiyaçlar için sadece çok küçük bir kaynak kalıyor. Tasarruf edebilmeleri ise maddeten mümkün değil. Türkiye önümüzdeki yıllarda konut krizini çözmek için çok ciddi, devrim sayılabilecek adımlar atmazsa bu kriz derinleşecek ve Cumhuriyet tarihimizin en vahim barınma krizi ile karşı karşıya kalacağız.” uyarısında bulunmuştu.