Yüz yıl öncesine kadar Kadıköy’ün mesire yeri olan, hemen ortasından geçen Kurbağalıdere’de yapılan sandal sefalarıyla tanınan Kuşdili Çayırı, yine yapılaşma tehlikesiyle karşı karşıya. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığınca hazırlanan, 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca 12.07.2017 tarihinde onaylandı. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve Kadıköy Belediyesi tarafından bilgi amaçlı askıya çıkarılan plana göre, hâlihazırda açık otopark ve pazar alanı olarak Kuşdili Çayırı’nın yüzde 50’lik bölümünün altına “zeminaltı katlı otopark” yapılacak. Askıya çıkarılan planın uygulamaya konulması halinde birçok sorunu beraberinde getireceğini savunan Kadıköy Belediyesi karara itiraz ederken, Kadıköy Kent Dayanışması konuyla ilgili basın açıklaması yaptı.
ANTİK KALINTILAR TEHDİT ALTINDA
Karara itiraz eden Kadıköy Belediyesi yaptığı değerlendirmede, bölgenin arkeolojik sit alanı ilan edilmesine yönelik bütüncül olarak değerlendirme sürecinin devam etmekte olduğunu hatırlatarak, Arkeologlar Derneği’nden alınan bilgileri itiraz dilekçesinde sundu. Arkeologlar Derneği’nin yazdığı yazıda, yazılı ve modern kaynakların söz konusu alana ilişkin Tarih Öncesi Yerleşim Alanı, Khalkedon Kenti Limanları, Antik Dönem Yolları, Sur Kalıntıları şeklinde arkeolojik kalıntılardan söz etmekte olduğunu belirtirken, bölgede yapılacak inşaat faaliyetlerinin, olası Antik Khalkedon kalıntıları için zarar verici nitelikte olduğunu vurguladı. Bahsedilen kalıntılar dışında Khalkedon kentinin sahip olduğu bilinen sokak dokuları, agoralar, tapınaklar, meclis binaları, tiyatro gibi kent öğelerinden kimilerine de bu alanda rastlanması olasılığının bulunduğu belirtilen yazıda, Kadıköy buluntularının çıktığı konumların işaretlendiği haritada, planlama alanının çevresinde yoğunlaşan arkeolojik potansiyelin bulunduğunun altı çizildi.
AĞAÇ YETİŞMEYECEK
Planlarda “Park ve dinlenme alanının yüzde 50’lik kısmında ağaç ve bitki yaşamının sürdürülebileceği yeterli toprak derinliği (min.1,50 mt.) bırakılmak kaydıyla bölgedeki otopark sorununun çözümüne katkı sağlamak amacıyla kamuya hizmet edecek nitelikte zeminaltı katlı otopark yapılabilir” notu bulunmakta fakat bu ölçünün hangi kurum tarafından belirlendiği, hangi bilimsel kaynağa dayandırıldığı bir muamma. Kadıköy Belediyesi itiraz dilekçesinde, “min.1.50 mt.” olarak belirlenen derinliğin, ağacın kök gelişimini sağlıklı yapabilmesi için yeterli olmadığını, bu derinliğin, 6831 sayılı Orman Kanunu’na ve bu kanuna bağlı düzenlenmiş olan yönetmelik maddelerine göre belirlenmesi gerektiğini belirtti.
TRAFİĞİ ARTTIRACAK
Kuşdili Çayırı’nı yapılaşmaya açacak projeye itiraz edilen noktalardan biri ise bölgede yapılması planlanan yer altı otoparkının oluşturacağı trafik yoğunluğu. Kadıköy Belediyesi itiraz dilekçesinde yapılması planlanan zemin altı katlı otoparkın yapılaşma koşulları belirlenmemiş olduğundan, planlanan zemin altı katlı otoparkın inşaat alanı ve araç kapasitesi dolayısıyla sebep olacağı sirkülasyon ve trafik yoğunluğunu da hesaplamanın mümkün olmadığını belirtilerek planın iptalini istiyor.
“RANTA SEYİRCİ KALMAYACAĞIZ”
İmar değişikliğiyle ilgili kararın Bakanlık tarafından onaylanması sonrası Kadıköy Kent Dayanışması da karara olan itirazlarını dillendirmek için Kadıköy İtfaiye binası önünde basın açıklaması gerçekleştirdi. Grup adına basın açıklamasını okuyan Gülsün Gökalp, Kuşdili Çayırı’nı imara açma planının yeni olmadığını hatırlatarak, Kuşdili Çayırı’nın tarihi hakkında bilgilendirmelerde bulundu. “Kuşdili Çayırı’nın tarihsel ve kültürel özelliklerinin yok edilmesine, yeşil alan niteliğinden çıkarılmasına izin vermeyeceğiz” diyen Gökalp, yapılacak yeraltı otoparkının, yağmur sularının toprağa erişmesini engelleyeceğini; dere ıslah hattına zarar vereceğini, trafik yoğunluğu yaratacağını ve tescillenmiş SİT alanına zarar vereceğini belirtti. Gökalp, alanın tarihi, kültürel ve çevresel etkenler göz ardı edilerek ve mahkeme kararları dikkate alınmayarak defalarca imara açılmaya çalışılmasını anlayamadıklarını dile getirdi.
NE OLMUŞTU?
Bu plan değişikliği Kuşdili Çayırı’na karşı oluşan ilk tehdit değil. Daha önce 1972 onaylı imar planına göre çayır, “Açık otopark Alanı”, “Pazar Alanı”, “Kentsel Hizmet Alanı” ve “yol” olarak kullanılmaya başlanmış, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun kararıyla 3. Derece SİT Alanı olarak ilan edilmişti. 2007 onaylı plana göre ise Kuşdili Çayırı yine imara açılmış fakat meslek odaları ve Kadıköy Belediyesi’nin açtığı davayla yürütmeye durdurma kararı verilmişti. Takvimler 2013 yılını gösterdiğindeyse, İBB hazırladığı imar planıyla, Kuşdili Çayırı’nın yüzde 30’unu imara açarak, AVM ve yer altı otoparkı yapılmasının önünü açmıştı. Birçok kesim tarafından yapılan itirazlar ve açılan davalar sonucu, İstanbul 1. İdare Mahkemesi, İstanbul’un eski mesire alanlarından biri olan ve 3. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescillenen Kuşdili Çayırı’nda koruma ilkelerinin geçerli olduğunun altını çizmiş, yapı yoğunluğuna sebep olacak projeler yerine çayır özelliği koşullarında yeşil alan olması gerektiği, AVM ve otopark projesinin Kadıköy’e yoğunluk, ulaşım, çevresel, yapılaşma gibi unsurlar yönünden olumsuzluk getireceği belirtilmiş ve planı iptal etmişti