Kadıköy Belediyesi ve TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Şubesi, İSKİ ve itfaiyenin tüm uyarılarına rağmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi, sit alanı olan Kuşdili Çayırı’nı otopark yapmaya kararlı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kuşdili Çayırı’nın zemin altını katlı otoparka çeviren plan değişikliğini onayladı. 21 Nisan’da onaylanan ve Bakanlığın resmi internet sitesinde duyurulan karara göre; mülkiyeti İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde bulunan 40 dönümlük araziye katlı otopark yapılabilecek. Plana, 19 Haziran’a kadar itiraz edilebilecek.
Kuşdili Çayırı daha önce, “açık otopark alanı”, “pazar alanı”, “kentsel hizmet alanı” ve “yol” olarak kullanılmaya başlanmış, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun 1977 onaylı imar planına göre de 3. Derece SİT Alanı olarak ilan edilmişti. Koruma kurulu, 1981’de “Doğal Anıt” tescili ile birlikte “Kuşdili Çayırının tarihi ve doğal durumuna en uygun statünün yeşil alan olduğu ve haftanın belli günlerinde otopark olarak kullanılabileceği” kararı aldı. 1988’de de “Kuşdili Çayırı’nın Doğal Sit Alanı olması nedeniyle kalıcı tesislere izin verilmeyip sadece otopark ve pazar yeri olarak kullanılabileceği” kararı verildi. 2007’de onaylı plana göre ise Kuşdili Çayırı yine imara açılmış fakat meslek odaları ve Kadıköy Belediyesi’nin açtığı davayla yürütmeye durdurma kararı verilmişti. 2013 yılında ise İBB hazırladığı imar planıyla, Kuşdili Çayırı’nın yüzde 30’unu imara açarak, AVM ve yer altı otoparkı yapılmasının önünü açmıştı. Birçok kurum tarafından yapılan itirazlar ve açılan davalar sonucu, İstanbul 1. İdare Mahkemesi, İstanbul’un eski mesire alanlarından biri olan ve 3. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescillenen Kuşdili Çayırı’nda koruma ilkelerinin geçerli olduğunun altını çizmiş, yapı yoğunluğuna sebep olacak projeler yerine çayır özelliği koşullarında yeşil alan olması gerektiği, AVM ve otopark projesinin Kadıköy’e yoğunluk, ulaşım, çevresel, yapılaşma gibi unsurlar yönünden olumsuzluk getireceği belirtilmiş ve planı iptal etmişti.
PLANDA NELER VAR?
Tüm bu kararlara rağmen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hazırladığı son plan yine gündeme geldi. Hazırlanan yeni imar plan notlarında, onama sınırı içindeki park ve dinlenme alanında, çocuk oyun alanı, açık spor alanı, rekreasyon alanı, sergi alanı, botanik bahçesi ve süs havuzu gibi kullanım alanlarının yer alacağı belirtildi. Park ve dinlenme alanının yüzde 50’lik kısmında ağaç ve bitki yaşamının sürdürülebileceği minimum 1.50 metrelik toprak derinliği bırakılmak kaydıyla kamuya hizmet edecek nitelikte zemin altı katlı otopark yapılacak. Herhangi bir inşai ve fiziki uygulama öncesi yapılacak sondaj mahiyetli kazıların Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü denetiminde yapılacağı ifade edildi.
İSKİ OLUMSUZ GÖRÜŞ BİLDİRDİ
Alanda yapılacak herhangi bir inşai ve fiziki uygulama öncesinde ise İSKİ Genel Müdürlüğü’nden görüş alınacağı belirtildi. Ancak İSKİ’nin 2016 yılında verdiği görüşte planlama alanının kısmen Kurbağalıdere dere işletme bandı ve taşkın önlemli yapılaşma alanında kaldığını ifade ederek, bu alanlarda yapılaşmaya kesinlikle izin verilmemesi yönünde görüş bildirmişti. İSKİ ayrıca, “Taşkın kontrolü̈ amacıyla derelerin üzeri kesinlikle kapatılmamalıdır. Akarsu ve derelerin yatakları yol olarak kullanılmamalıdır. Daha önce inşa edilmiş taşkın kontrol tesislerinin üzerlerinin kapatılarak açık mecralar kapalı mecralara dönüştürülmemelidir.” şeklinde görüş vermişti.
“YEŞİL ALAN KALSIN, PLAN İPTAL EDİLMELİ”
Kadıköy Belediyesi geçtiğimiz yıl yazdığı görüş yazısında “park alanı” olarak ayrılan alanın yüzde 50’lik kısmının zeminaltı katlı otopark olarak düzenlenmesi ile alanın yeşil alan, park olarak işlevlendirilmesinin mümkün olamayacağı ifade etmişti. Kadıköy Belediyesi’nin itirazında şu ifadelere yer veriliyordu: “İptal kararına dayanak olan bilirkişi raporunda; taşınmazın yapı yoğunluğu yerine, çayır özelliği koşullarında yeşil alan olması gerektiği belirtilmekte olup yeni plan yapılırken, bir önceki planın iptal gerekçelerine uyulması gerekmektedir. Planlama alanının tarihi geçmişinden gelen özelliği nedeniyle, ağaç köklerinin ve zemin sularının yeraltındaki beton blokların üstüne değil toprağa ulaştığı, parselin doğal yapısının korunduğu bir yeşil alan olarak planlaması daha doğru olacağından, plan değişikliği tekliflerinde “Park” olarak belirlenen alanın yüzde 50’lik kısmında yapılacak olan Zeminaltı Katlı Otopark alanının iptal edilmesi Başkanlığımız görüşüdür.”
“KAZILAR KALINTILARA ZARAR VERİR”
Kadıköy Belediyesi geçtiğimiz yıl yaptığı itirazda, Arkeologlar Derneği’nden alınan bilgileri de itiraz dilekçesinde sunmuştu. Arkeologlar Derneği’nin yazdığı yazıda, yazılı ve modern kaynakların söz konusu alana ilişkin Tarih Öncesi Yerleşim Alanı, Khalkedon Kenti Limanları, Antik Dönem Yolları, Sur Kalıntıları şeklinde arkeolojik kalıntılardan söz etmekte olduğunu belirtirken, bölgede yapılacak inşaat faaliyetlerinin, olası Antik Khalkedon kalıntıları için zarar verici nitelikte olduğunu vurgulanıyordu. Bahsedilen kalıntılar dışında Khalkedon kentinin sahip olduğu bilinen sokak dokuları, agoralar, tapınaklar, meclis binaları, tiyatro gibi kent öğelerinden kimilerine de bu alanda rastlanması olasılığının bulunduğu belirtilen yazıda, Kadıköy buluntularının çıktığı konumların işaretlendiği haritada, planlama alanının çevresinde yoğunlaşan arkeolojik potansiyelin bulunduğunun altı çizilmişti.
Deprem Zemin ve İnceleme Müdürlüğü ise söz konusu alanda sıvılaşma riskinin görüldüğünü, bu nedenle bölgenin Orta-Hafîf Mühendislik Önlemleri Gerektiren Alanlar içerisinde kaldığını ifade etmişti.