"Lozan Atatürk Devrimleri'nin zaferiydi"
Lozan Antlaşması’nın 100. yılı, Özgürlük Parkı’nda Lozan Belgeseli ve Lozan Marşı’nın dünya prömiyeri yapılarak kutlandı. İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker “Lozan'da yalnız cumhuriyetin değil, devrimlerin de temeli atılıyordu” dedi.
FOTOĞRAFLAR: Muratcan AFACAN
Kadıköy Belediyesi, 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu belgesi Lozan Antlaşması’nın 100. yılını, İnönü Vakfı ile birlikte Özgürlük Parkı Açık Hava Tiyatrosu’nda düzenlenen etkinlikle kutladı. Etkinlikte Kerime Senyücel tarafından yönetilen “Lozan 1923 Olmak ya da Olmamak” belgeselinin ilk gösterimi yapıldı. Ayrıca, Şef Kübra Şenyaylar yönetiminde Koro İstanbul’un hazırladığı, Yekta Güngör tarafından sözleri yazılan ve Gürer Aykal tarafından bestelenen Lozan Marşı’nın dünya prömiyeri yapıldı.
“KARANLIKLARI YIRTTIK, AYDINLIĞA KAVUŞTUK”
İsmet İnönü’nün kızı ve İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker, Lozan Antlaşması’nın önemini şu sözlerle açıkladı: “Lozan, sadece İsviçre'nin bir şehrinde imzalanan bir yazı değil, Lozan sayesinde Türkiye Cumhuriyeti’nin, bugünkü sınırlarımıza sahip oluyoruz ve sınırların içinde de hiçbir kimseye bağlı olmadan, özgür bir devlet olabilme hakkını karşımızdakilerden zorla elde ediyoruz ve kendimizi kabul ettiriyoruz. Lozan Antlaşması bizim için, Kurtuluş Savaşı’mızın, Türkiye Cumhuriyeti'nin, Atatürk devrimlerinin zaferiydi. Onun sayesinde karanlıkları yırtmış, aydınlığa kavuşmuştuk. Bütün dünyaya karşı giriştiğimiz bu mücadelede, biz Türk milletini bir araya getiren önderimiz Atatürk’tü. Ona karşı duyulan minnet, şükran ve güven sonsuzdu, Atatürk'e inanıyorduk, güveniyorduk. Lozan'da yalnız cumhuriyetin değil, devrimlerin de temeli atılıyordu”.
Kadıköy Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Alişan Çapan, konuşmasının ardından Toker'e çiçek takdim etti.
“TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN TAPU SENEDİ”
Kutlama etkinliğine davet edilen sanatçı Müjdat Gezen, “Lozan Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedidir, çok önemlidir. Hani o iki ayyaştan biri olan İsmet Paşa, Lozan’a imza atmış büyük bir kahramandır. İki ayyaşı zaten biliyorsunuz, birisi Mustafa Kemal, birisi İsmet Paşa’dır. Bunu dile getiren insanlar o kadar kültürlü o kadar tarihimize hakim ki size anlatamam” şeklinde konuştu.
“İSMET PAŞA HAYRANLIK DUYDUĞUM BİR DEVLET ADAMIYDI”
Lozan 1923 Olmak ya da Olmamak adlı belgeselin yönetmeni Kerime Senyücel ise şöyle konuştu, belgeselin hazırlanma sürecinin kendisi için çok önemli olduğunu söyledi.
Şenyücel özetle şöyle konuştu: “Bu belgeselin hazırlanma süreci benim için çok önemliydi. Kurtuluş Savaşı ve arkasından gelen süreçler; Lozan barışı, Lozan barışına giden yol. İsmet Paşa hayranlık duyduğum bir devlet adamıydı, özellikle devlet adamı diyorum çünkü, şimdi herkese devlet adamı denilmeye başlandı. Galiba o kuşakla gerçek anlamda devlet adamlığı bitti, ya da şu anda yok gibi. Bu çalışma, daha önce biyografisini yaparken Özden Toker ile çalışmıştık. İnönü ailesini daha yakından tanıma imkânı verdi bana. Bu da benim için bir kazanç oldu. Bundan sonraki dönemin içinde çok önemli dostlar kazandığımı hissediyorum. Belgeseli her izlediğimde beni duygulandırıyor ve biraz hüzünlendiriyor. İnşallah bu hüzün umuda döner ve daha değişik şeyler görürüz”.
