Maskelerde reçete dönemi
İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Bilge Çalışkan “İhtiyacı olmadığı halde tedbir amaçlı maske temin etmeye çalışan vatandaşlar, ihtiyacı olan insanları zor durumda bırakıyorlar” diyor
Korona virüsünün Türkiye’de görüldüğünün açıklanmasıyla birlikte vatandaşlar eczanelere koşarak, maske, el dezenfektanı, kolonya gibi ürünlerdeki stokların tükenmesine sebep oldu. Tükenen maskeler sokakta, merdiven altında ya da sağlıksız ortamlarda fahiş fiyatlar konularak satılmaya başlandı. Türk Eczacılar Birliği artış ve stokların tükenme noktasına gelmesiyle yeni kararlar alarak özel katmanlı N95, FFP2, FFP3 gibi maskelerin eczanelerde reçete karşılığında temin edilmesi gerektiğini duyurdu.
Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanı Hakkı Gürsöz tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer alıyor: “Ülkemizde ürün erişilebilirliğinin temin edilmesi, sağlık hizmeti sunumunun aksamaması ve kamu sağlığının korunması amacıyla gerekli tedbirler alınmış ve alınmaya devam etmektedir. Bu kapsamda, EN149 standardındaki (N95, FFP2 ve FFP3) maskelerin sadece eczanelerden ve reçete karşılığında verilmesi, reçetelerin gerektiğinde ilgili otoritelerce yapılan denetimlerde ibraz edilmek, talep edilmesi durumunda ise Kurumumuza gönderilmek üzere eczanede muhafaza edilmesi hususunda bilginizi ve gereğini rica ederim.”
Peki maskelere getirilen bu sınırlandırma, yaşanan yüksek fiyatların önünü kesmeye yeterli mi? Eczaneler getirilen uygulama hakkında neler düşünüyor? Risk grubunda olan eczaneler ne tür önlemler alıyor?
VATANDAŞIN BİLİNÇLİ OLMASI GEREKİYOR
Reçete sınırlandırılmasıyla ilgili görüşünü aldığımız İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi Bilge Çalışkan, “Sağlık çalışanlarının kullanmaları gereken EN149 standardındaki (N95, FFP2 ve FFP3) maskeler, öncelikli ihtiyaç sahiplerine ulaşabilmesi için reçeteye tabi tutuldu. İstanbul’da reçeteli maske için talepler geliyor. Birçok eczanemize maske reçetesi gelmeye başladı. Ancak bu ürünleri tedarik etme noktasında sorunlar yaşıyoruz. İhtiyacı olmadığı halde tedbir amaçlı maske temin etmeye çalışan vatandaşlar, ihtiyacı olan insanları zor durumda bırakıyorlar. Sağlıklı insanların maske takmasına gerek olmadığını söylüyoruz. Sadece öksürüyor, hapşırıyor ya da yanında öyle biri varsa korunmak amaçlı takabilirler.” şeklinde konuştu.
Çalışkan konuşmasını şöyle sürdürdü: “Sokakta satılan maskelerin koruyucu özelliği bulunmuyor. Onlar merdiven altı diye tabir ettiğimiz ürünler. Bu ürünlerin herhangi bir bez parçasından farkı yok. Vatandaşın bu konuda bilinçli olması gerekiyor. Korunmak istiyorsanız 3 katlı ve filtreli olan maskeleri öneriyoruz.”
ECZANELERDE DURUM NE?
Kadıköy’deki eczacılara bu genelgenin kendilerine nasıl yansıdığını sorduk. Kadıköy Zeytin Eczanesi’nden Sezin Akbal üretici ve tedarikçilerde stokların bitmediğini hatta tam tersi buraların maske stokladıklarını düşünüyor. Akbal, şöyle devam ediyor: “Eczacı olarak vatandaşlara ulaştırmak için maske temininde güçlük çekiyoruz. Zaten kısıtlı sayıda ve çok fahiş fiyatlarda bulduğumuz maskenin gerçekte kullanması gereken insanlara ulaşabilmesi için bakanlık böyle bir tedbir aldı. N95, FFP2 VE FFP3 filtreli maskeleri, hastalara doğrudan, çok yakın temas eden sağlık çalışanlarının ya da çok yüksek risk grubu hastaların risk ortamında korunmak için kullanması gerekiyor. Maske fiyatlarının regüle edilebilmesi için, fabrikalarda maske üretim anından itibaren takip edilmesi şart. Biz tüketiciden önceki son halkayız, zaten sürekli denetleniyoruz, giriş çıkışlarımız faturalı olmak zorunda ve denetimlerde ibraz ediyoruz ama sıkıntı en başta maalesef. Devletin de bunu kontrol altına alması hiç zor değil.”
Sezin Akbal, sık sık hastalarla aynı ortamda bulundukları eczanelerinde aldıkları önlemleri de şöyle anlatıyor: “Önlem olarak gün içinde belirli aralıklarla eczanemizi dezenfekte ediyoruz, insanların temas ettiği her yeri sık sık temizliyoruz. Ellerimizi sık sık yıkıyoruz ve solüsyonlarla dezenfekte ediyoruz. Hastalarımız için de dezenfekte solüsyonu, peçete ve kapalı çöp kutusu alanı oluşturduk.”
Işık Eczanesi’nin teknisyeni Hakan Şen ise piyasada maske bulmakta zorlandıklarını belirtiyor: “Zaten N95 gibi maskeler maalesef yok. Reçeteli maske satışını duyduk ancak bu konuyla ilgili henüz elimize bir belge ulaşmadı. Kararında bir uygulama olmuş ancak maske üretiminin denetimine üreticiden başlamak gerekiyor. Yapılan bu sınırlandırma gereksiz maske kullanımı önlemekle beraber insanların ihtiyacını da karşılamakta yeterli olacağını düşünüyorum.”
Şen de önlemleri arttırdıklarına vurgu yapıyor: “Eczanemizde insanlarla aramızdaki teması önlemek açısından şerit uygulaması kullanıyoruz. Ayrıca eczanemizi sık sık dezenfekte ediyoruz. Elimize ulaşan sosyal mesafe afişlerini de asarak halkımızı bilgilendiriyoruz.”