Mehmet Başaran'a veda…
Adı, köy enstitüleriyle özdeşleşen, köy enstitülerinin son temsilcilerinden, şair ve yazar Mehmet Başaran’ı kaybettik
Kadir İNCESU
Adı, köy enstitüleriyle özdeşleşen, köy enstitülerinin son temsilcilerinden, şair ve yazar Mehmet Başaran’ı kaybettik. 40 yıldır Kadıköy’de yaşayan Başaran, semtte davet edildiği tüm edebiyat etkinliklerine katılır, deneyim, bilgi ve birikimlerini gelecek kuşaklara aktarırdı. Başaran’ın vedasıyla Kadıköy sokakları da öksüz kaldı…
27 Haziran’da 89 yaşında yaşamını yitiren Mehmet Başaran için Karacaahmet Şakirin Camii ve doğum yeri olan Kırklareli Lüleburgaz Ceylanköy’de törenler yapıldı.
Şakirin Camii’nde yapılan törene çok sayıda siyasetçi, sanatçı ve edebiyatçının yanı sıra, Köy Enstitülerini Araştırma ve Eğitimi Geliştirme Derneği, Kepirtepeliler Eğitim Vakfı, Köy Enstitüleri Çağdaş Eğitim Vakfı ve Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği temsilcileri ile Başaran’ın dostları ve sevenleri katıldı. Her iki törene gelenlere Başaran’ın 1963 baskılı “Koca Kent” adlı şiir kitabı dağıtıldı. Törenlerde Başaran’ın kızı Filiz Başaran ile torunu Güneş Özayten taziyeleri kabul etti.
Şakirin Camii’nden alkışlarla uğurlanan Başaran’ı Ceylanköy’de de köylüleri karşıladı. Köyde yaşayan herkes Mehmet Başaran’ı son yolculuğuna uğurlamak için bir araya geldi.
“YORULMAZ İŞÇİLERİYİZ AŞKIN”
Başaran için Ceylanköy’de yapılan törende konuşan Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı Mustafa Köz “Sadece bizim değil bütün yeryüzünün, bütün büyük insanlığın başı sağ olsun. Çünkü Başaran hocamız tek insanın değil bütün yeryüzünün kalbine ve ruhuna dokundu. Onlar için düşündü, onlar için yazdı. Bir şiirinde ‘yorulmaz işçileriyiz aşkın’ diyordu. O aşkın içinde insan sevgisi, yeryüzü sevgisi, insanlık sevgisi vardı. O sevgiyi yine yeryüzüne bırakarak aramızdan ayrıldı. Ayrıldı mı? Hayır, aramızda; yazdıklarıyla, düşünceleriyle, söyledikleriyle... Şiirleri, romanları, öyküleri, denemeleri bize büyük bir sonsuzluğu bıraktı. Işıklar içinde uyusun” dedi. Başaran, törenin ardından Ceylanköy Mezarlığı’nda toprağa verildi.
MEHMET BAŞARAN KİMDİR?
1926’da Lüleburgaz’a bağlı Ceylanköy’de doğdu. 1943’de Kepirtepe Köy Enstitüsünü, 1946’da Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsünü bitirdi. Antalya Aksu Köy enstitüsü yazın öğretmenliğine atandı. İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü Sicil Bölümü Memurluğu, 1956-1960 arasında Folklor Bölümü’nde Eflatun Cem Güney’in yardımcılığını yaptı. 27 Mayıs 1960’dan sonra ortaöğretime geçti. 1974’ten sonra 50. Yıl Tahran Lisesi’nde yazın öğretmeni olarak sürdürdüğü öğretmenlikten 1979 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. 3 buçuk yıl Yurt Ansiklopedisi’nde çalıştı.
TDK, TÖS, TYS yönetim kurulu üyeliklerinde bulundu. İlk ürünleri kendisinin de yöneticileri arasında bulunduğu Köy Enstitüleri Dergisi’nde çıktı. 1960’tan sonra Eyüboğlu’nun başkanlığında “İmece” dergisini çıkardılar. Köy Enstitüleri Dergisi, Yücel, Varlık, Demet, Ufuklar, Yeni Ufuklar, Yeditepe, Yazko Edebiyat, Gösteri, Milliyet Sanat, Adam Sanat, Karşı, Dünya Kitap vb. dergilerde yazılar yazdı.
TRT 1970 Yarışması’nda “Elif Diye Bir Türkü”yle Başarı Ödülü, “Memetçik Memet”le 1979 Orhan Kemal Roman Armağanı, 1997 Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü, 1998 Truva Kültür Sanat Ödülleri (Edebiyat), Rıfat Ilgaz Onur Ödülü, Sabahattin Ali Kültür Günleri Onur Ödüllü, Ulusal Eğitim Onur Ödülü’nü aldı. Köy enstitüleri ile özdeşleşen bu nedenle hemen her baskı döneminde sorunlar yaşayan; askerde çavuş çıkarılan, pasaport verilmeyen, yargılanan Başaran’ın şiir, roman, öykü, deneme ve inceleme türünde çok sayıda kitabı bulunuyor.