Merküt filmi Kadıköy'de gösterildi
Mustafa Kemal Atatürk’ün 13 Kasım 1918 günü, işgal donanmalarının arasından geçerken, “Geldikleri gibi giderler” sözünü söylediği Kartal İstimbotu’nun öyküsünü konu alan “Merküt” filminin galası Kadıköy Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezi’nde yapıldı
Mustafa Kemal Atatürk’ün, İstanbul işgal edildiği sırada 13 Kasım 1918 günü, işgal donanmalarının arasından geçerken, “Geldikleri gibi giderler” sözünü söylediği Kartal İstimbotu hurda olmak üzereyken, Tuzla açıklarında yarı batık halde bulundu.1 yıl süren restorasyon sonunda Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na sergilenmesi için teslim edildi. Kartal İstimbotu’nun bulunmasıyla başlayan ve öyküsünü konu alan “Merküt” belgeseli, Cumhuriyet’in 100. yılı için ilk kez 13 Kasım Pazartesi günü, Kadıköy Barış Manço Kültür Merkezi’nde gösterildi. Gösterimden önce Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı ve Kartal’ı yaşatma Platformu adına Prof. Dr. Bingür Sönmez “Merküt” belgeseliyle ilgili konuşma yaptı.
“HAYDARPAŞA’YA YAKIŞIR”
Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı "Göreve geldiğimiz günden bugüne kültür sanat etkinliklerinin destekçisi olmaya özen gösteriyoruz. Bugün de kurtuluşa giden yolun ilk tanıklarından biri olan Kartal İstimbotuna dair belgeselin lansmanına ev sahipliği yapmanın ve sizlerle olmanın mutluluğunu yaşadığımı bilmenizi isterim. Kentimiz 13 Kasım 1918’de işgal edildiğinde Kartal istimbotuna binen Mustafa Kemal Atatürk umut ve beklentiden ziyade gerçekçi bir öngörü ile devrimci bir inançla dile getirdiği ve hepimizin akıllarına kazanan o sözü söyledi, ‘Geldikleri gibi giderler!’. Nitekim öyle de oldu. Hocam biraz önce Kartal İstimbotuna iki yer önerdi. İzniniz olursa bu söz Haydarpaşa açıklarında söylendiği için Kadıköy Belediyesi olarak üzerimize düşen görev ne olursa olsun biz bunun için elimizden geleni yapmaya hazırız. Kartal İstimbot Haydarpaşa’ya yakışır" ifadelerini kullandı.
“İŞARET FİŞEĞİ OLARAK KABUL EDİLİR”
Tarihi bilgiler paylaşan Prof. Dr. Bingür Sönmez de "Haydarpaşa’ya yorgun bir komutan geldi kara trenle. Kendisi yedinci ordu komutanlığına azledilmiş olan Mustafa Kemal. Galata’ya geçmek gerekiyordu fakat o gün 55 parça itilaf devletleri donanması Dolmabahçe Sarayı önüne demirleyip topları saraya çevirmekteydi. Sahiller arası tüm nakliye durmuş, gemilerin demirlemesini beklemektedirler. Mustafa Kemal Paşa hüzünlü gözlerle gemileri izler. Ancak öğleden sonra 3’te gemiler İstanbul’u kapattıktan sonra geçiş izni verirler. İstimbot çelik botlar arasından geçerken Mustafa Kemal Paşa kağıt Abbas’ın ağlamaya başladığını görür. Mustafa Kemal elini kağıt Abbas’ın eline koyarak "Ağlama çocuk! Geldikleri gibi giderler..." Burada bir temenni değil bildiri var. Birçok tarihçi bu sözü Kurtuluş Savaşı’nın işaret fişeği olarak kabul eder. Elbette söylenen söz kadar söylendiği yer de önemlidir. Bu kutsal cümle daha sonra Kartal ismini alacak olan istimbotta söylenmiştir. Tuzla’nın Güzelyalı koyunda rastlanılan, kendi haline terk edilerek hurdacıya satılan Kartal istimbotu gönüllüler platformu tarafından satın alınarak parçalanma tehlikesinden kurtuldu. Yenilenme çalışmaları 5 bine yakın vatandaşın, kimilerinin maddi katkıları hayata geçirildi. Yenileme çalışmaları 13 Kasım 2017’den 13 Kasım 2018’e sadece 1 sene içinde süratle tamamlandı." dedi.
Belgesel hakkında konuşan yönetmen ve yapımcı Serkan Koç şunları paylaştı: " 13 Kasım bildiğiniz gibi İstanbul’un işgalinin yıl dönümü. O gün İstanbul’a gelen Mustafa Kemal Paşa’nın Haydarpaşa Garı’ndan Galata’ya geçerken İstanbul Boğazı’ndan geçiş yaptığını gördü. Ve o tarihi ‘Geldikleri gibi giderler’ sözünü söylemesinin de yıl dönümü. Biz bir grup vatandaş olarak bundan altı yıl önce bu istimbotun hala İstanbul’da yarı batık bir vaziyette olduğunu öğrendik. Ve bunu bir ay içinde neredeyse hurdaya gitmeden yerinden çıkardık, restorasyon yaptık ve İstanbul’da bir anıt müze olarak Türk Deniz Kuvvetlerine teslim ettik.”
Koç, belgeselde geminin bulunması, kurtarılması ve restorasyon sürecinin anlatıldığını ekledi.