Metroya ilgi neden az?
Anadolu Yakası yıllardır beklediği metroya nihayet kavuştu... Ancak bölge trafiğini rahatlatması konusunda büyük ümitler beslenen Kadıköy-Kartal Metrosu henüz bu beklentiyi karşılayamadı.
MUSTAFA SÜRMELİ
Anadolu Yakası’na yeni bir renk ve heyecan getiren Kadıköy-Kartal Metrosu açıldı. Açıldı açılmasına ama ilk günlerdeki metro heyecanı yerini sükunete bıraktı. Zira istasyonlarda büyük insan kalabalıkları görmek mümkün değil. D-100 karayolunun yükünü azaltmak için projelendirilen Kadıköy-Kartal Metrosu, İETT ve diğer toplu taşıma araçlarıyla entegrasyonun sağlanamaması nedeniyle halk tarafından fazla tercih edilmiyor. 29 Ekim’e kadar yüzde 50 indirimle hizmet vereceği açıklanan ve yoğun bir saatte aynı yöne 70 bin yolcuyu, günde ise bir milyonun üzerinde yolcuyu ulaştıracak şekilde planlanan metroyu, daha çok D-100 karayoluna yakın mahalle ve semtlerde ikamet eden vatandaşlar tercih ederken, metro güzergahına uzak mahallelerde ikamet eden vatandaşlar, metro öncesinde olduğu gibi otobüs ve minibüsleri tercih etmeye devam ediyor.
Gazete Kadıköy’ün görüştüğü pek çok vatandaş modern, hızlı ve konforlu olan Kadıköy-Kartal Metrosu’nu çok sevdiklerini, kullanmak istediklerini belirtmelerine rağmen, metro güzergahına uzak yerlerde ikamet ettikleri için kullanamadıklarını, kullanmak isteseler bile aktarma yapmaları gerektiğini, bununda hem ekonomik hem de zaman yönünden kayba uğramalarına neden olduğunu ifade ediyorlar.
Konuyu uzmanlarına sorduk, işte anlattıkları;
- ''TOPLU TAŞIMA UCUZ OLMALI''
Prof. Dr. Haluk Gerçek (İTÜ İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi):
Kadıköy-Kartal Metrosu’nun İstanbul’un ve Anadolu yakasının ulaşım ve trafik sorunlarına olumlu katkıları olacağı görüşündeyim. Toplu taşıma yolculuklarındaki artış, yolculuk sürelerinde azalma, enerji tüketimi ve emisyon değerlerinde azalma, D-100 üzerindeki trafik sıkışıklığında azalma vb. gibi olumlu etkilerinin sayısal olarak değerlendirebilmek için henüz erken. Ancak bir süre sonra toplanacak verilerle bu değerlendirmeler yapılabilir ve olumlu etkileri ortaya konabilir. Metro hatları, İstanbul’da yolculuk taleplerinin yüksek olduğu ana koridorlar üzerinde hizmet vermesi gereken ve İstanbul’un toplu taşıma sisteminin omurgasını oluşturacak olan toplu taşıma hatlarıdır. Kadıköy-Kartal hattının geçtiği D-100 güzergâhı da bu tür ana eksenlerden biri. Bu sistemin, kapsama ve hizmet alanının geniş olması için kentin diğer bölgelerine hizmet veren ve metro istasyonları ile entegre olan daha düşük kapasiteli toplu taşıma araçları ile bütünleşik biçimde planlanması ve işletilmesi gerekir. Toplu taşıma sistemlerinde fiziksel olarak entegrasyon yanında, zaman ve ücret tarifeleri açısından entegrasyon çok önemlidir. Akıllı kart kullanımı ile minibüsler dışında ücret entegrasyonu sağlandı. Ama İstanbul’daki mevcut uygulamalara baktığımızda, özellikle fiziksel ve zaman tarifesi olarak sistemleri uç uca getirmekte başarılı olduğumuz söylenemez. Metro istasyonlarına insanların yakın çevreden yaya ve bisikletle, uzak çevreden ise diğer ulaşım türleri ile erişimleri kolay olmalıdır. Kadıköy- Kartal Metrosu’nun istasyon yerleri ve erişimleri ile ilgili ayrıntılı bir inceleme yapma olanağım olmadı. Ancak bazı istasyonlarda giriş-çıkış yerlerinin eksik ya da yanlış tasarımlandığı ve entegrasyonda sorunlar olduğu belirtiliyor. Bunların hızla düzeltilmesi gerekir. Ne var ki, hat işletmeye açıldıktan sonra bu tür değişikleri yapmak hem zor, hem de pahalı olur, ayrıca sistemin işleyişini de olumsuz etkiler. Bunların planlama ve tasarım aşamasında doğru yapılması ve kontrol edilmesi gerekir.
İETT’nin otobüs filosunu yenilemesi iyi birşey. Sanırım bu araçların bir bölümü ekonomik ömrünü tamamlayarak hurdaya ayrılacak eski araçların yerine kullanılacak. İstanbul’un planlanan yaklaşık 640 km.lik raylı sistem ağının tamamlanması oldukça uzun bir zaman alacak. Bu nedenle toplu taşıma sistemi içinde en önemli araçlar otobüsler. İnip binmesi kolay, düşük döşemeli, çevre dostu ve konforlu otobüslere büyük ihtiyaç var. Otobüslerin etkin biçimde hizmet verebilmesi için, metro ağı yaygınlaşıncaya kadar İstanbul’da metrobüs ve otobüs şeridi gibi uygulamaların planlı biçimde genişletilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Toplu taşıma sistemi, öncelikle, otomobil sahibi olmayan, düşük ve orta gelirli insanlara hizmet verir. Bu nedenle toplu taşıma fiyatları, orta ve düşük gelirli insanlar tarafından ödenebilir düzeyde olmalıdır. Öte yandan sistemin hizmet kalitesinin iyi olması için işletme ve bakım giderlerinin de karşılanabilmesi gerekir. Bu nedenle, dünyanın birçok kentinde toplu taşıma sistemleri, kamu yararı sağlamak amacıyla, yerel ve merkezi yönetimler tarafından mali olarak desteklenir, yani az ya da çok bir sübvansiyon söz konusudur. İstanbul bir metropol ve insanlar toplu taşıma ile genellikle uzun mesafelerde ve aktarma yaparak yolculuk yapıyorlar. Aktarmalarda uygulanan indirimlere karşın, tüm yolculuğun maliyeti göz önüne alındığında, İstanbul’da toplu taşımanın pahalı olduğunu düşünüyorum. İstanbul’da düşük ve orta gelir grubundaki aileler, aylık gelirlerinin önemli bir kısmını ulaştırmaya ayırmak zorundalar.
''METRONUN ZAMANA İHTİYACI VAR''
Cenk Sarıkaya(Radyo Trafik-Sunucu-Editör):
Kadıköy-Kartal metrosu Anadolu yakasının ilk metrosu, Kadıköy’den Kartal’a metro öncesi ulaşımın daha zor olduğunu düşündüğümüzde tabii ki faydası oldu. Güzergahtaki trafik durumuna henüz gözle görülür bir katkı sağlamadı ama bunun için biraz daha zaman var. Ayrıca trafik sorununa daha faydalı olması için de metro ağının daha da genişlemesi gerekmekte. Benim gözlemim şu ki, şu an metroyu araç kullanıcılarının büyük çoğunluğu henüz tercih etmemekte. Daha çok bölge halkı yani eskiden otobüs, minibüs kullananlar metroya yöneldi. Ama metro ağı genişledikçe ve en önemlisi Marmaray hizmete açıldığında trafikteki araç sayısı daha da azalacaktır. Bölgedeki minibüslerin kaldırılıp yerine belediye otobüsleri konulması ve bu otobüslere binenlerden de normal ücret yerine aktarma ücreti alınması çözüm olabilir. Aksi takdirde metroya yürüme mesafesinde olmayan birinin çift ücret vererek metroyu tercih etmesi biraz zor. En önemli eksik özellikle İETT araçlarının yetersizliği, konforu ve az olan durakları. Bunlar giderilirse İstanbul’da birçok kişi toplu taşımaya yönelir. Toplu taşımaya ilginin az olmasındaki en büyük etken bu saydığım eksikler. Kim istemez ki ucuz, konforlu ve hızlı ulaşımı ama ne mümkün! Sabah ve akşam saatlerinde metrobüse binmek atletizmde şampiyonluk kazanmaktan zor. Ulaşım zammı aslına bakılırsa yapılmalı ama tepki çekilsin istenmiyorsa az önce de belirttiğim gibi hizmeti iyi, yerinde, zamanında vermelisiniz. Aksi takdirde yaptığınız en ufak zam tepki çeker.
Aslında İstanbul’da metro ve metrobüsün büyük ölçüde trafiği rahatlatmasına daha zaman var. Ağ genişleyecek ki insanlar tercih etsin. Yoksa bir yerde inip sonra yürüyerek ya da taksi, dolmuşa bineceksem neden eziyet çekeyim ki?. Ama şunu da görmek lazım İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bu anlamda ciddi çalışmaları ve yatırımları var. Geç kalınmış iş hiç yapılmamasından iyidir.
- ''METROYA BİNMEK CAZİP GELMİYOR''
Doç. Dr. Şener Akıncı (Marmara Ü. Fen-Edb. Fakültesi Öğretim Üyesi)
Metro son derece modern bir ulaşım aracı. Ama işlerliği konusunda ciddi sorunları olan bir hat. E-5 bağlantı yolları yapılmadığı sürece atıl durumda kalmak durumunda. E-5 yakınında oturmayanların Kadıköy-Kartal Metrosu ile evlerine ulaşmaları halen otobüs ya da minibüslerle sağlanıyor. E-5 yakınında değil de mahallelerde oturan ve büyük bir kesimi oluşturan vatandaşların metroyu daha etkin kullanmaları için mutlaka bağlantıların sağlanması lazım. Otobüs hatları konulabilir, E-5’den çekilmesi düşünülen minibüs hatları buralara kaydırılabilir. Dolayısıyla metroyu işler hale getirebilmek için mutlaka çok yönlü olarak metronun geliş-gidiş saatleri de göz önüne alınarak ring seferleri konulması, halkın metro kullanmaya özendirilmesi lazım. Örneğin ben Kartal Uğurmumcu Mahallesi’nde yaşıyorum, Kadıköy’deki işyerime ulaşmam için en cazip araç hala otobüs. Metro ile gitmeyi çok istiyorum. Pek çok vatandaş da bunu istiyor ama metroyu kullanmak şu an cazip gelmiyor. Çünkü mahalleden metro hattına gelip, oradan metroya binip ikinci bir aktarma yapmam lazım. Bu da hem maliyet hem zaman kaybı demek. Dolayısıyla buna bir çözüm getirilmesi lazım.
''ENGELLİ ASANSÖRÜNE ULAŞAMADIM...!''
Naci Yenier (Kadıköy Engelli Meclisi Üyesi-Gazetecilik Öğrencisi)
Akülü sandalyem ve eşim ile heyecanla görmek istediğim Kadıköy-Kartal Metro Hattı’na, açılışının ilk günlerinden birinde gittim. İlk defa metroya bineceğim için çok heyecanlıydım. Engelli asansörüne ulaşmak konusunda büyük sıkıntılar yaşadım. Engelli asansörlerinin daha faal çalıştırılması lazım. Kaldırımların yüksekliği 30 santim ve yardımla aşmak da çok zor. Diğer yerler olsa hoşgörü gösterebilirim ama trafik ışıklarına rampa yapmak unutulmuş. Metroya binmeden önce görme engelliler için işaretler unutulmuş olsa da içeride görme engelliler için takip izleri çok iyi, yönlendirme tabelaları gayet iyi dizayn edilmiş. Tek tek tüm durakları dolaştım, engelliler için eksiklikleri tespit ettim. Eksiklikler olmasa metro engelliler için çok güzel bir ulaşım aracı. Eğer E-5’e uzak bir mahallede oturuyorsanız ve metroyu kullanmak istiyorsanız üstüne üstlük bir de engelliyseniz mevcut durumda işiniz zor.
MİNİBÜS ESNAFI DA DÜŞÜNCELİ
Kadıköy Kartal Metrosu’nun 17 Ağustos’ta faaliyete geçmesiyle birlikte yüzde 60 yolcu kaybına uğradıklarını belirten Kadıköy-Kartal hattı minibüs esnafı, Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın Kadıköy - Kartal hattında çalışan minibüslerin kaldırılacağı ve iç hatlar açılacağını açıklamasıyla akıbetlerinin ne olacağını merak ediyorlar. Sözkonusu hatta çalışan yaklaşık 200 minibüs esnafı metronun açılmasından önce minibüsler için bir güzergâh belirlenebileceğini belirterek sıkıntıda olduklarını ifade ediyorlar.
BİLGİ TABLOSU
-
17 Ağustos 2012’de açıldı.
-
Anadolu Yakası’nın ilk metrosu.
-
Kadıköy-Kartal arasında 16 istasyon bulunuyor.
-
Hat uzunluğu 21,663 metre.
-
Sistem, yoğun saatte bir saat içerisinde aynı yöne 70.000 yolcu taşıyabilecek kapasitede. Günde bir milyonun üzerinde yolcuya hizmet vermesi planlanıyor.