Pandemiden ölenler iki yıl sonra açıklandı
TÜİK, 2022 yılına ait ölüm ve ölüm nedenleri, yükseköğretim istihdam göstergeleri, hanehalkı bütçe araştırması verilerini paylaştı. 2021-22 yıllarında meydana gelen 1 milyon 71 bin ölümün 87 bin 644’ü Covid-19 kaynaklı. 13 yıllık istatistiklere göre yıldan yıla ölüm artışı 2-3 bin kişi ile sınırlıyken, Covid ile tanıştığımız 2020 yılında bir önceki yıla göre 72 bin kişi fazladan öldü
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılı ölüm ve ölüm nedenleri, yükseköğretim istihdam göstergeleri, hanehalkı bütçe araştırması verilerini açıkladı.
İKİ YIL SONRA AÇIKLANDI
Açıklanan veriler arasında en ilginci, Covid-19 nedeniyle iki yıldır açıklanmayan ölüm istatistikleri oldu.
TÜİK 2022 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre, ölüm sayısı 2020’de 509 bin 84, 2021 yılında 566 bin 485 iken 2022 yılında %10,9 azalarak 504 bin 839 oldu. Ölen kişilerin 2022 yılında %54,6’sını erkekler, %45,4’ünü kadınlar oluşturdu.
COVİD’İN ETKİSİ
Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden kaba ölüm hızı, Covid-19’dan önceki yıllarda ortalama 5.2 iken, 2020’de yüzde 10 artışla 5.7, 2021’de 6.7, 2022’de de 5.7 olarak gerçekleşti. 2017’de 426 bin 857 bin, 2018’de 426 bin 785, 2019’da 436 bin 623 kişi yaşamını yitirirken, Covid-19 sonrası ölüm sayılarında ortalamanın üzerinde artış görülüyor. 2020’de 509 bin 84, 2021’de 566 bin 485, 2022’de de 504 bin 839 kişi yaşamını yitirdi.
TÜİK’in yayınladığı istatistiklere göre, 2021 ve 2022 yıllarında toplam 1 milyon 71 bin 324 ölümün 87 bin 644’ü Covid-19’den dolayı yaşandı. 2019’da 436 bin 623 kişi yaşamını yitirirken, salgının ilk yılı olan 2020’de 509 84 kişi yaşamını yitirdi. 2020’de bir önceki yıla göre yaşanan 72 bin kişilik ölüm artışı, yayınlanan 13 yıllık ölüm istatistikleri ile paralellik göstermiyor. Yıldan yıla oluşan ölüm artışı (2016 hariç. 2016’da bir önceki yıla göre 17 bin 400 kişilik ölüm artışı yaşandı)) genelde 2-3 bin ile sınırlıyken, salgının ilk yılı olan 2020’de bir önceki yıla göre ölümlerde yaşanan artış 72 bin 461 kişi.
SİNOP İLK SIRADA
Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il, 2022 yılında binde 11,7 ile Sinop oldu. Bu ili binde 11,2 ile Kastamonu, binde 10,3 ile Edirne, binde 10,2 ile Kırklareli izledi. Kaba ölüm hızının en düşük olduğu il ise binde 2,4 ile Şırnak oldu. Bu ili binde 2,5 ile Hakkari, binde 2,9 ile Van ve binde 3,0 ile Batman izledi.
Ölümler nedenlerine göre incelendiğinde, 2022 yılında %35,4 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada yer aldı. Bu ölüm nedenini %15,2 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, %13,5 ile solunum sistemi hastalıkları izledi.
HANE HALKI İSTATİSTİKLERİ
TÜİK 2022 hane halkı bütçe araştırması verilerine göre, Türkiye genelinde hane halklarının tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı %22,8 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları alırken, ikinci sırayı %22,4 ile konut ve kira harcamaları, üçüncü sırayı ise %21,3 ile ulaştırma harcamaları aldı. Toplam tüketim harcamalarında en düşük payı alan harcama türleri ise %1,4 ile eğitim hizmetleri, %2,2 sağlık ve %2,5 ile eğlence ve kültür harcamaları oldu.
Aylık ortalama tüketim harcaması hanehalkı başına 12 bin 159 TL ve eşdeğer fert başına 6 bin 259 TL olarak tahmin edildi.
Temel gelir kaynağı maaş, ücret, yevmiye geliri olan hane halkları; ulaştırma harcamalarına %22,5, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %21,0 ve konut ve kira harcamalarına %20,8 pay ayırırken, müteşebbis geliri olan hanehalkları; ulaştırma harcamalarına %27,2, gıda ve alkolsüz içecek harcamalarına %22,9 ve konut ve kira harcamalarına %18,5 pay ayırdı.
ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLİĞİ REVAÇTA
TÜİK 2022 yükseköğretim istihdam göstergelerine göre ise, lisans mezunlarının kayıtlı istihdam oranı 2021 yılında %71,1 iken, bu oran 2022 yılında %71,7 olarak gerçekleşti. Ön lisans mezunları için kayıtlı istihdam oranı ise 2021 yılında %63,0 iken bu oran 2022 yılında %64,9 olarak hesaplandı.
Lisans seviyesinde en yüksek kayıtlı istihdama sahip olan bölümler özel eğitim öğretmenliği (%96,0), tıp (%94,3), elektrik öğretmenliği (%91,3), elektronik öğretmenliği (%90,6) ile otomotiv öğretmenliği (%90,1) oldu. Ön lisans seviyesinde ise en yüksek kayıtlı istihdama sahip olan bölümler polis meslek eğitimi (%91,6), elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtımı (%87,2), kaynak teknolojisi (%81,9), metalurji (%81,6) ile endüstriyel kalıpçılık (%81,5) oldu.
Lisans mezunlarında ortalama ilk iş bulma süresi 2021 yılında 13,6 ay iken bu süre 2022 yılında 13,9 ay oldu. Ön lisans mezunlarının ortalama ilk iş bulma süresi ise 2021 yılında 14,8 ay iken 2022 yılında 15,3 ay olarak hesaplandı.
Lisans mezunlarının kazanç durumları incelendiğinde, aylık ortalama kazancı en yüksek olan beş bölüm sırasıyla; pilotaj, uçak mühendisliği, matematik mühendisliği, havacılık elektrik ve elektroniği, uçak bakım ve onarım oldu.