Psikoloji gitti rehberlik kaldı
MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği’nin adından “psikolojik danışma” kavramı çıkarıldı. Türk PDR Derneği İstanbul Şube Başkanı Alpaslan Dartan, bu değişiklikle beraber alan dışı atamalara yasal zemin yaratıldığını söylüyor
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan “Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği”, rehberlik ve psikolojik danışmanlık alanında hizmet veren öğretmenler ve uzmanların, PDR dernekleri ve sendikaların tüm itirazlarına rağmen Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle yönetmeliğin adından ‘psikolojik danışma’ kavramı çıkarıldı. Uzmanlar ve öğretmenler bu değişikliğin, MEB tarafından alan dışı kişilerin görevlendirilmesinin önünü açmak amacıyla yapıldığını düşünüyor. Yönetmelikte yapılan başka önemli bir değişiklik de önceki yönetmelikte yer alan ‘rehber öğretmenlere verilmeyecek görevler’ maddesinin çıkarılması. Bu değişiklikle birlikte rehber öğretmenler alan dışı birçok göreve verilecek. Bu da okul müdürünün sorumluluğunda olacak.
“TÜM KAZANIMLAR YİTİRİLECEK”
Türk PDR Derneği İstanbul Şube Başkanı Alpaslan Dartan yönetmelik değişikliğini Gazete Kadıköy’e değerlendirdi. Dartan’a göre, yönetmelikte değişikliğe gidilmesinin sebebi Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik (PDR) mezunu öğretmenlerin sunduğu psikolojik danışma hizmetinin engellenmek istenmesi. Ergenlerde sıkça görülen akran baskısı, şiddet olayları, cinsel istismar, uyuşturucu bağımlılığı, intihar eylemi gibi acil konularda okul içindeki tek psikolojik destek anlamına gelen “öğrenci kişilik hizmetlerinin” okul sisteminden silindiğini ifade eden Dartan, “Bu yönetmeliğin yaşama geçmesiyle, yarım yüzyılı aşkın Psikolojik Danışma ve Rehberlik (PDR) hizmetlerinin eğitim sistemine getirdiği tüm kazanımlar yitirildi; başta öğrenciler ve ebeveynler olmak üzere ilgili tüm taraflar, eğitim sistemi ve dolayısıyla toplum zarar görecek.” uyarısında bulundu. “Öğrenci ruh sağlığı hizmetlerinin öncelik olmaktan çıkarılmasıyla öğrenci-öğretmen ilişkilerinde arabulucu rolünün kaldırılması amaçlanıyor” diyen Dartan, önümüzdeki günlerde yaşanabilecek problemleri şu şekilde sıraladı: “Bu değişikliklerden okul ve eğitim siteminde en çok etkilenen okul öncesinden başlayarak, ilkokul, ortaokul ve lise öğrencileri olacak. Kendilerini anlatmaktan, sıkıntılarını dile getirmekten artık kaçınır olacaklar. İç duygusunu ifade edemeyen gençler bu duygularını bastırmak durumunda kalacaklar. Okulda var olabilecek sorunların önceden kokusunun alınması mümkün olmayacak, önleyici rehberlik hizmetleri aksayacak. Bu; okulu yönetenleri, okulda yönetime yardım edenleri ve farkında olmasalar da öğretmenleri etkileyecek.”
“VELİLER VE ÖĞRETMENLER DE ETKİLENECEK”
Yeni yönetmelikle beraber sadece öğrencilerin değil, ebeveynlerin aldığı profesyonel destek sisteminin de ortadan kalkacağını vurgulayan Dartan, “Öğrenci birinci derecede etkilenecek olmasına rağmen, öğrencilerle yaşadıkları sıkıntılı durumlarda yanlarında uzlaştırıcı kimse bulamadıklarında diğer öğretmenler de bu değişiklikten oldukça etkilenecekler.” diye konuştu.Yönetmelikte, “okul psikolojik danışman ve rehberi” adının kaldırıldığını “rehberlik personeli” gibi genel ibarelerin kullanıldığına dikkat çeken Dartan, bu değişiklikle beraber alan dışı atamalara yasal zemin yaratıldığını da ekliyor. Mevcut yönetmeliğin değiştirilmesi ya da geri çekilmesinin gerektiğini söyleyen Dartan, şöyle devam etti: “Bu tür hizmetler, okul öncesinden başlayarak, üniversite dâhil tüm öğrencilik yaşamı boyunca sürekli olmasına yönelik gelişme sağlamayı amaçlar. Farklı gelişimsel dönemlere odaklanmayı sağlayabilecek eğitsel fırsatlara yer açılmalıdır. Okul psikolojik danışmanının görevleri hali hazırda oldukça zorlayıcıdır. Zira günümüzde eğitim kurumları her geçen gün yeni sorun alanlarıyla karşı karşıya kalıyor. Okul psikolojik danışmanlarının bu konularda etkin çalışabilmeleri için meslek içi eğitim ve süpervizyon (gözetim) olanaklarına gereksinimleri vardır. Bu gibi gereksinimlerini karşılama konusunun ele alındığı iyileştirme çabalarının olmasını bekliyoruz.”
ÖĞRETMENLER NE DÜŞÜNÜYOR?
16 yıllık öğretmen olan Mehmet Aydoğdu psikolojik danışman olarak görev yapıyor. Aydoğdu aynı zamanda Eğitim-Sen 2 No’lu Şubesi yöneticilerinden. “Rehberlik ve Psikolojik Danışma” hizmetlerinin ‘rehberlik’ hizmetleriyle sınırlandırıldığını ifade eden Aydoğdu, “Rehberlik ve Psikolojik Danışma öğretmenlerinin öğrencilere psikolojik danışma hizmeti vermesine olanak tanıyan bütün kurallar yürürlükten kaldırıldı. Aldıkları eğitimle elde ettikleri ‘psikolojik danışman’ unvanları ellerinden alındı” diye konuştu. Rehberlik ve Psikolojik Danışma öğretmenlerine, görevleriyle ilgili olmayan konularla ilgili ve çalışma saatleri dışında görev verilmesinin önünün açıldığını belirten Aydoğdu, şöyle konuştu: “Taciz, istismar gibi önemli sorunların tespiti ve önlenmesinde ‘Rehberlik ve Psikolojik Danışma öğretmenleri önemli bir rol üstleniyor, öğrencilere psikolojik danışman olarak destek sunuyor, yaşananları raporluyor, bu suçlara karışanların tespiti ve cezalandırılmasında girişimde bulunuyor. Bu suçların-sorunların önlenmesi ve ortaya çıkarılması konusunda ciddi sorunlar yaşanacağına şüphemiz yok. Yasa ve yönetmeliklerin en son amacı kamu yararının gerçekleştirilmesidir. Hazırlanan yönetmelik kamu yararının gerçekleştirilmesine aykırı bir düzenlemedir.” Lisans eğitimi almamış, öğretmen yetiştiren eğitim kurumlarından mezun olmamış ve pedagojik formasyona sahip olmayan kişilerin ‘Rehberlik öğretmeni’ olarak atanmasının mümkün olacağının altını çizen Aydoğdu, “Yani bu sene iki yıllık ilahiyatçıları 'rehberlik elemanı' olarak atayabilirler” şeklinde konuştu.
DANIŞMAN YERİNE ELEMAN
Mehmet Aydoğdu gibi diğer öğretmenler de şikayetlerini ve taleplerini gazetemize değerlendirdi. Devlet memuru oldukları için isimlerinin yayınlanmasını istemeyen öğretmenlerden A.İ, önceki yönetmeliklerde psikolojik danışmanların uzmanlıklarına, yeterliliklerine atıf yapılan bütün ifadelerin yeni yönetmelikte kaldırıldığını söylüyor ve ekliyor: “Bu alanda çalışacak kişiler için hiçbir koşul belirtilmemiş, hangi alandan mezun olacak, ne gibi yeterliliklere sahip olacak? Üstelik yönetmeliğin tamamından “psikolojik danışman” gibi ifadeler tamamen çıkarılmış. Verdiğimiz hizmet “rehberlik” e indirgenmiş ve “eleman” gibi ciddiyetsiz, bilimsellikten uzak kavramlarla ifade edilmeye çalışılmış. Öte yandan önceki yönetmelikte bulunan “verilemeyecek görevler” kısmı tamamen kaldırılmış hatta büyük bir bölümü görev tanımına eklenmiş. Bütün bunların Psikolojik danışmanların motivasyonunu düşürmenin yanında okullarda ruh sağlığı hizmetlerini işlevsizleştirme ve kalitesini düşürme, tehlikesi taşıdığını düşünüyoruz.” Başka bir öğretmen T.C ise değişikliğin bilimsellikten uzak olduğunu düşünüyor. Öğrencilerin ihtiyaçlarının hiçe sayıldığını ifadede eden 15 yıllık öğretmen “Beni temelde etkileyen şey budur. Öğrencilerimiz bizim odamıza güven duygusuyla ve gönüllü olarak gelirler. Bizi idarenin bir parçası ya da otoritenin bir temsilcisi olarak görmemeleri çok önemlidir. Ancak o zaman gerçek bir psikolojik danışma faaliyeti gerçekleştirilebilir. Bu yönetmelik bunu ortadan kaldırmayı hedefliyor” diyor.
YÖNETMELİKTEKİ AYRINTILAR NELER?
Rehberlik servislerinde görevli rehberlik öğretmenlerinin çalışma süreleri haftalık 30 iş saati olacak. Günlük çalışma saatleri eğitim öğretim kurumunun özellik ve ihtiyaçlarına göre okul müdürlüğünce düzenlenecek. Öğretmenler izin ve tatillerini diğer öğretmenler gibi kullanacak. Rehberlik hizmetlerinin il düzeyinde planlamasının yapıldığı Rehberlik Hizmetleri İl Danışma Komisyonları, rehberlik öğretmeni olmayan okullarda rehberlik hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin tedbir alacak. İl milli eğitim müdürlüklerinde, rehberlik hizmetlerinin il düzeyinde planlanması ve kurumlar arası işbirliğinin sağlanması amacıyla rehberlik hizmetleri il danışma komisyonu oluşturulacak. Rehberlik hizmetleri il danışma komisyonu, eylül ve haziran aylarında olmak üzere yılda en az iki kez toplanacak. Yönetmelikle, eğitim öğretim kurumlarındaki rehberlik öğretmenlerinin, eğitimlerini evde ve hastanede yapan öğrencileri ziyaret etmelerine ilişkin hüküm getirildi. Eğitim kurumlarında rehberlik öğretmeni bulunmadığı veya çocuğun herhangi bir eğitim kurumu ile ilişiği olmadığı durumlarda ise danışmanlık tedbiri uygulamaları, rehberlik ve araştırma merkezleri veya il veya ilçe milli eğitim müdürlüklerinin görevlendireceği, çocuğun ikamet adresine en yakın okulun rehberlik öğretmeni tarafından yapılacak.