Sayı artıyor, pay azalıyor!
Emeklilerin alacağı zam oranı belli oldu. İstanbul Planlama Ajansı’nın araştırmasına göre Türkiye’de 2009 ile 2024 yılları arasında emekli sayısı yüzde 85,3 oranında artarken; tüm gelir içerisinde emekli aylığının payı yüzde 15,6’ya geriledi
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) aralık ayı enflasyon rakamlarını açıklamasıyla birlikte memur ve memur emeklilerinin yüzde 11,54, emeklilerin yüzde 15,75 zam alacağı belirlendi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in imzaladığı genelgeyle de zam oranları resmileşti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, en düşük SSK ve Bağ-Kur emekli aylığını yüzde 15,75 artırarak 14 bin 469 liraya yükselttiklerini bildirdi. Buna göre en düşük emekli maaşı açlık sınırının altında kaldı. DİSK/Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan Kasım 2024 dönemine ait Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’na göre açlık sınırı 20 bin 967, yoksulluk sınırı ise 72 bin 524 lira olarak belirlenmişti.
100 YAŞLIDAN 23’Ü RİSK ALTINDA
İstanbul Planlama Ajansı’nın “Gelir Dağılımı İstatistikleri 2024” araştırmasına göre Türkiye’de 2009 ile 2024 yılları arasında emekli sayısı yüzde 85,3 oranında artarken; tüm gelir içerisinde emekli aylığının payı yüzde 2,7 azalarak yüzde 18,3’ten yüzde 15,6’ya geriledi. Araştırmanın sonuçlarına göre yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı yüzde 29,3 oldu. 2021-2024 yılları arasında bu oranın 0-17, 18-64 yaş grupları için azaldığı; 65 yaş üstü nüfus için arttığı gözlemlendi. 2021 yılında Türkiye’de 100 yaşlıdan 17’si yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındayken; 2024 yılında 100 yaşlıdan 23’ü risk altında yer alıyor.
EMEKLİLER SINIRDA YAŞIYOR
İstanbul Planlama Ajansı’nın Temmuz 2024’te yayınladığı “Enflasyon ve Kronikleşen Yoksulluğun Gölgesinde Geçim Mücadelesi: Emekliler” araştırmasına göre ise Türkiye’de emeklilerin ekonomik ve sosyal hayatı her geçen gün kötüye gidiyor. Temel gelir kaynağı emekli aylığı olan hanelerin, hane başı tüketim harcamalarının dağılımı incelendiğinde, harcamalarının dörtte üçünün gıda, barınma ve ulaşım gibi temel ihtiyaçlara yapıldığı belirlendi. Gıda ve alkolsüz içecekler türünde yapılan harcama oranının 2014 yılından bu yana artış gösterdiği; bununla birlikte kültür, eğlence, konaklama, dışarıda yeme-içme gibi sosyal aktivitelere yönelik harcama oranının ise düştüğü görülüyor. Hanehalkı tüketim harcamalarında konut ve kira harcamaları da 2022 yılında yüzde 28,6 iken, bu oran 2023 yılında yüzde 31,9 seviyesine çıktı. Buna göre son yıllarda enflasyon ile meydana gelen fiyat artışları ile emekliler barınma, gıda gibi temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına sosyal aktivite harcamalarını kesti.