Kızıltoprak’taki Fatma Şadiye Toptani Öğretmenevi olarak bilinen Kadıköy’ün tarihi köşkü 29 Ocak 2020 tarihinde Sultan Selim Han-ı Kadim Vakfı’na devredildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü İstanbul 2. Bölge Müdürlüğü Türkiye Emekli Öğretmenler Derneği’ne bir yazı göndererek köşkün tahliye edilmesini istedi.
TAHLİYE ETMELERİ İSTENDİ
Türkiye Emekli Öğretmenler Derneği Başkanı Erdoğan Kadir Karadeniz, köşkün 1952 yılında muallimler yurdu olması şartı ile hibe edildiğini ancak 29 Ocak tarihi itibariyle Sultan Selim Han-ı Kadim Vakfı’na devredildiğini söyledi. Karara itiraz edeceklerini söyleyen Karadeniz, “Çıkın yazısı 2 Haziran’da elimize ulaştı. Tapusunu almışlar ve çıkın diyorlar. Ne yapacaklarını bilmiyoruz. Biz 1967 yılından beri amacına uygun bir şekilde burada faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. 1991 yılında İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile yaptığımız protokolle birlikte Öğretmenevi faaliyetlerini sürdürüyordu. Öğretmenevi kapatıldı. Biz işgalci değiliz, kamu yararına çalışan bir kurumuz. Çıkmıyoruz diyerek bekleyeceğiz. Burası aynı zamanda öğretmenlerin dinlenme alanı.” diye konuştu.
2014 YILINDA KAPATILMIŞTI
Fatma Şadiye Toptan Öğretmenevi ve bahçesi 2014 yılında alınan kararla yenilenme gerekçesiyle kapatılmıştı. Kültür ve Turizm Bakanlığı V Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu ise 2013 yılında aldığı kararla tarihi yapının restorasyon projesinin uygun olduğuna karar vermişti. Ancak aradan 7 yıl geçmesine rağmen proje bir türlü başlatılamadı.
ÖĞRETMENLERİN KULLANMASINI İSTEMİŞ
Tamer Kütükçü’nün “ Kadıköy’ün Kitabı: Geçmiş Zamanların, Mekanların ve Hatırlamaların Rafında adlı kitabında köşkün tarihine ilişkin şu bilgiler yer alıyor: Kütükçü’nün kitabında belirttiğine göre bu köşk 1845 yılında Erzurum Ordu Kumandanı Ali Şefik Paşa tarafından yaptırılmış. Köşk zemin bölümü de dâhil olmak üzere toplam 4 kattan oluşuyor. Köşkü Ali Şefik Paşa’dan Esat Toptani Paşa satın almış. Esat Toptani, 1826 yılında Tiran’da doğmuş ve 1876 yılında ilan edilen 1. Meşrutiyet’in 19 Mart 1877’de açılan Osmanlı Mebuslar Meclisi’nin 141 üyesinden biriymiş. Arnavutluk temsilcisi Esat Toptani Paşa, İstanbul’da Fatma Şadiye Hanım ile evlenmeye karar vermiş.
Paşa, 1897 Osmanlı Yunan savaşının komutanıymış. Sultan II. Abdülhamit tarafından paşalık rütbesi verilmesinin ardından 1908 Meşrutiyeti sonrasında Draç mebusu olarak Balkan Savaşında gönüllü redif kuvvetleri komutanlığını yapmış ve daha sonra bağımsız Arnavutluk kralı olmak gibi büyük bir hedef için aynı büyüklükte uğraşlar vermiş. 1918 yılında Arnavutluk’a kral olma mücadelesinde Ahmet Zağa’ya yenilince Paris’e kaçmak zorunda kalmış. 1925 yılında da bir Arnavut tarafından Paris’te öldürülmüş ve köşk eşi Fatma Şadiye Toptani’ye kalmış. Fatma Şadiye Hanım öğretmenleri çok sever ve buranın öğretmenler tarafından ücretsiz olarak kullanılmasını arzularmış. 1960’ta mülkiyeti Mal Müdürlüğü’nde olmak üzere, muallimlere dinlenme yurdu olan köşk 1992 yılında öğretmen evi halini almış.