TÜİK’in aile tablosunda yoksulluk saklanamıyor
TÜİK’in 2024 Aile İstatistiklerine göre geniş aileler yoksulluğa gömülüyor, milyonlar sağlıksız evlerde yaşam savaşı veriyor
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılına ilişkin “Aile” temalı istatistikleri açıklandı. Rapor toplumsal yapıda derinleşen ekonomik ve sosyal kırılmaları bir kez daha gözler önüne serdi. Verilere göre, her beş çekirdek aileden biri yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Rapora göre aileler küçülüyor. 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğü, 2024’te 3,11 kişiye geriledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il Şırnak olurken en düşük olduğu iller ise Giresun ve Çanakkale oldu.
2016 yılında yüzde 14,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2024 yılında yüzde 20’ye yükseldi.
Ancak küçülen evler, büyüyen ekonomik sorunları gizleyemiyor. Türkiye genelinde yoksulluk oranı yüzde 21,2’ye ulaşmış durumda. Üstelik bu oran geniş ailelerde yüzde 26,9 gibi yüksek seviyelere çıkarken, yalnız yaşayanlarda bile yüzde 11,7'yi buluyor.
Raporda 2024 yılında toplam 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583'ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha yukarı yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Diğer bir ifadeyle, hanelerin yüzde 25,3'ünde en az bir yaşlı fert yaşıyor. En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 726 bin 583 hanenin 1 milyon 750 bin 900'ünü tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu.
Raporda yer verilen ADNKS sonuçlarına göre, 2024 yılında Türkiye’de toplam 21 milyon 817 bin 61 çocuk içinde, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 5 bin 276. Babası vefat etmiş çocuk sayısının 258 bin 515, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 81 bin 373.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre 2024 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısı 15 bin 135.
BARINMA KOŞULLARI KÖTÜ
Rapora göre, hanelerin yüzde 31,3’ü “izolasyonsuz, sağlıksız veya düzensiz” koşullarda yaşam mücadelesi veriyor. Yüzde 30,2’si ise ısınma sorunu yaşıyor.
Yüzde 21,7'lik bir kesim de trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşıyor.
Konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,1'inin oturduğu konutun sahibi olduğu, yüzde 28'inin ise kiracı olduğu görüldü.