Depremin İstanbul gerçeği olduğuna dikkat çeken Kadıköy Belediyesi Afet Eğitim ve Bilinçlendirme Parkı sorumlusu Hakan Özdemir, “Deprem gerçeğinin farkına varıp, bunun hayatımızın bir parçası olduğunu anlamamız lazım. Hazırlıklı olursak kurtulacağız” diyor

Tüm İstanbul’u etkileyen depremin ardından olası bir deprem riskine karşı neler yapılması gerektiği tekrar gündeme geldi. Uzmanlar uzun yıllardır İstanbul’da bir deprem olacağı uyarısı yapıyor. Peki, deprem anında neler yapmalıyız? Kadıköy Belediyesi, Afet Eğitim ve Bilinçlendirme Parkı sorumlusu Hakan Özdemir ile deprem öncesi, deprem anı ve sonrasında yapılacak hayati önem taşıyan başlıkları konuştuk.

“ÇÖK, KAPAN, TUTUN”

• Deprem anında ne yapmalıyız?

Deprem anında sarsıntıyı hissettiğimiz an düşüp bizi yaralayabilecek eşyalardan korunmak için “çök, kapan, tutun” yapmalıyız. Kafamızı, ensemizi koruyarak iki dizimiz yerde olacak şekilde kapanacağız. Varsa bir masanın yanında, altında ya da sabitlenmiş bir eşyanın yanında “çök, kapan, tutun” yapacağız. Sarsıntı geçene kadar bekleyeceğiz. Sarsıntı bittikten sonra ayağa kalkıp aile bireyleriyle evin içinde belirlediğimiz buluşma noktasında buluşup tüm aile bireyleriyle evden çıkacağız. Sarsıntı varken evden çıkmaya çalışılmamalı. Sarsıntı bittikten sonra ilk beş dakika  ikinci bir deprem riskinin olmadığı zamandır. Eğer dışarıdaysak binalardan, ağaçlardan, elektrik telleri ve direklerinden uzak duracağız.

• Evden çıkarken ne yapacağız?

Depremden sonra ikincil afetimiz yangın. Yangın çıkmasın diye belli şeyleri kapatmamız gerekiyor. Elektrik, doğalgaz, su tesisatı gibi tesisatları kapatıp çıkmamız gerekiyor ki sonrasında su baskını gibi, yangın gibi risklere önlem alalım.

• Evden nasıl çıkacağız?

Temel prensip şu olmalı; biz risk yönetimi yapmaz zorundayız, kriz yönetimi değil! Biz Türkiye olarak kriz yönetimine odaklanıyoruz. Arama Kurtarma bu işin yüzde beşini yapıyor. Yüzde 95’ini bizim yapmamız gerekiyor. Afet ya da deprem olmadan önce yapacağımız bir adım, deprem olduktan sonra atacağımız on adıma bedel. O yüzden plan yapmalıyız diyoruz. Evinizdeki güvenli ve güvensiz yerleri belirlemeniz gerekiyor.

“EŞYALARI SABİTLEYİN”

• Evde güvenli ve güvensiz yer ne demek?

Mesela hep aklınızda olsun. Salonda otururken deprem olursa ne yapacağım? Nereye “çök, kapan, tutun” yapabiliriz? Orada bana tehlike oluşturabilecek ne var? Mesela oradaki gümüşlük düşebilir mi? Ben o gümüşlüğü sabitleyebilir miyim? Sabitleyemezsem en azından benim çıkış yolumu kapatmasın ve benim üzerime düşmesin. Koridorda bir portmanto var mı, çıkışımı kapatır mı? Yatak odasında dolap kesinlikle sabitlenmeli. Sabitlemediğimiz zaman muhtemelen zarar göreceğiz veya odadan çıkamayacağız. Evdeki tehlike arz eden eşyaların mutlaka sabitlenmesi lazım.

• Yani bu hazırlıkların önceden yapılmış olması gerekiyor

Hayatımızı depreme göre kurgulamak zorundayız. Başka şansımız yok. Biz hala deprem olacak mı, kaç şiddetinde olacak, ne zaman olacak diye konuşuyoruz. Deprem olacak. Ne zaman olacak değil. Yarın olacak. Her zaman yarın deprem olacakmış gibi düşünmemiz gerekiyor. O yüzden hazırlık yapacağız. Güvenli, güvensiz yerleri belirleyeceğiz, çıkışımızı belirleyeceğiz. Bir afet çantamız olacak. Afet çantamızı yanımıza alacağız.

AFET ÇANTASI HAZIRLAYIN!

• Niye afet çantası olmak zorunda?

Binadan çıktığımızda dünya standartlarına göre en az üç gün hiçbir devlet erkânı size gelip yardım edemeyecek. İstanbul için 3 gün çok iyimser bir rakam. Bu yüzden afet çantasının hazırlanması çok önemli.

• Afet çantasında neler olmalı?

Afetlerden hemen sonra ihtiyaç duyabileceğiniz malzemelerin bulunduğu bir Afet ve Acil Durum Çantasının hazır ve ulaşılabilecek bir yerde olması hayati önem taşıyor. Çanta, sorumlu olduğunuz kişi/kişiler (bebek, yaşlı, engelli) ve varsa evcil hayvanlarınız için gerekli ihtiyaçları da içermeli. İçinde bulunması gerekenler şöyle:

• * Gıda  (Kullanma ömrü uzun, yüksek kalorili gıdalar, konserve, kuru meyve, vb.)
• * İklime uygun giysi
• * Önemli belge fotokopileri ( Kimlik kartları - nüfus cüzdanı, ehliyet, tapu, sigorta, ruhsat belgeleri, pasaport, banka cüzdanı vb.)
• * İçecek su
• * İlk yardım çantası
• * Uyku tulumu veya battaniye
• * Çakı, düdük, küçük makas
• * Kâğıt, kalem
• * Pilli radyo, el feneri ve yedek pil
• * Temizlik malzemesi (sabun, ıslak mendil, tuvalet kâğıdı vb)

“AİLE AFET PLANI YAPILMALI”

Elbette afet çantasının yapılması yeterli değil. Bu çantayı evden çıkarken kim alacak, evde evcil hayvan, çocuk, yaşlı, engelli varsa kim ne yapacak bunların planlanması lazım. Bütün bunları konuşup bir kâğıda dökeceğiz. İşte bu döktüğümüz kağıt “Aile Afet Planı” olacak.  Bunlar dışında bir tane bölge dışı bağlantı kişimiz olacak. Yani Marmara Bölgesi dışında bizimle ve tüm aile bireyleriyle bağlantı kuracak kişi. 26 Eylül’de herkes telefonlara saldırdı ve hiçbir şey yokken çalışmadı. Bir arama önceliği olması lazım. Arama yapamıyorsak bu kişiyle kısa mesajla iletişim kurabiliriz. Mesaj üç gün sistemde tutuluyor. Tüm aile üyeleri o kişiye nerede ve durumuyla ilgili bilgi vermeli. Tüm aile bireylerinde o kişinin iletişim bilgileri olmalı.

• Dışarı çıktığımızda ne yapacağız?

Toplanma alanına gideceğiz. Ama toplanma alanı bizim çadır kurup yatacağız yer değil.

• Peki toplanma alanı nedir?

Toplanma alanı ilk 72 saatlik süreçte insanların toplandığı, evi yıkılanın bilgisini verdiği, yardıma muhtaç olanın bilgisini verdiği, devlet yetkililerinin geldiği ve bilgi verildiği bir haberleşme ağı. Gerekirse orada 4 gün uyumayacağız. İstanbul’da öyle bir lüksümüz yok. Ondan sonra ana tahliye alanlarına yönlendirileceğiz. Ana tahliye alanları; toplanma alanına alınan insanları barınma alanlarına göndermeden önce gönderilen yer.

• Barınma alanları nereler?

Artık barınma alanları güçlendirilmiş, yıkılmış yeniden yapılmış okullar, büyük spor salonları ve bazı oteller. Ama en güzel toplanma alanları üzerinden organize olup, orada gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşıp onları barınma alanlarına göndermek gerekiyor.

• Deprem oldu ve evimizde bir sıkıntı yok. Yine de evimizi terk etmeli miyiz?

Depremde eğer evinizde bir hasar yoksa, binanızın taşıyıcıları sağlamsa, kolon, kirişte bir problem yoksa evinizi terk etmeyin. Çünkü dışarı çıktığınızda da zarar görebilirsiniz. Fakat evde kaldığınızda herhangi bir doğalgaz sızıntısı vb için tesisatınızı kapatmanız lazım.

Bizim deprem gerçeğini farkına varıp, bunun hayatımızın bir parçası olduğunu anlamamız lazım. Biz hala inkâr ediyoruz, görmezden geliyoruz. Görmezden geldikçe zarar görüyoruz. Korku bizi kurtarmayacak, biz hazırlıklı olursak kurtulacağız. Korku bizi motive etmeli.

Kadıköy Belediyesi Afet Eğitim Parkı’nda verilen eğitimler ve Kadıköy’deki toplanma alanları ve diğer bilgiler için http://afet.kadikoy.bel.tr/ sitesini ziyaret edebilirsiniz

MADDELERLE DEPREM ÖNCESİ VE SONRASINDA YAPILMASI GEREKENLER:

DEPREM ÖNCESİNDE;                                                   

1.Binanızın standartlara uygunluğunu kontrol ettirin.

2.Evinizdeki güvenli yerleri belirleyin.

3.Tüm aile bireyleriniz ile bir toplantı yapın ve afetlerle ilgili hazırlıkları belirleyin.

4.Evinizdeki ağır, yüksek ve kayabilecek eşyalarınızı duvara ya da yere sabitleyin.

5.Afetlerde meydana gelebilecek ekonomik kayıplarınızı karşılamak için “Deprem Sigortası” yaptırın.

6.Önemli evraklarınızın fotokopilerini hazırlayın ve afet çantanıza koyun.

7.Tesisatların nasıl kapanacağını öğrenin.

8.Su ve yiyecek depolayın.

9.Yatağınızın yanında fener, iş eldiveni ve ayakkabı bulundurun.

DEPREM SIRASINDA;                                                       

 1.Güvenli olduğundan emin olduğunuz sabitlenmiş eşyaların yanında ÇÖK-KAPAN- TUTUN yapın.

2.Sarsıntı geçene kadar olduğunuz yerde kalın.

3.Pencerelerden, cam eşyalardan, devrilebilen, kayabilen eşyalardan uzak durun.

4.Eğer dışarıdaysanız binalardan, ağaçlardan, elektrik telleri ve direklerinden uzak durun.

 DEPREM SONRASINDA;                                                        

1.Önce kendi emniyetinizden emin olun.

2. Acil durumlar dışında telefonu kullanmayın.

3. Hasar görmüş binalardan uzak durun.

4. Eğer gaz kokusu alırsanız, gaz vanasını kapatın, kibrit, çakmak kullanmayın, elektrik düğmelerine dokunmayın, camları ve kapıları açarak hemen binayı terk edin. 

---