Yeni imar yönetmeliği çıktı, kafalar karıştı!
Uzun zamandır çıkması beklenen Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği yürürlüğe girdi. Kadıköy Kent Konseyi Başkanı Saltuk Yüceer yönetmeliği gazetemiz için yorumladı
İnşaat sektörünün anayasası olarak bilinen, 32 yıldır yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği değişti. Resmi Gazete’de yayınlanan ve 1 Ekim tarihinde yürürlüğe giren yeni yönetmelik, sektörde büyük değişimlerle birlikte büyük sorunları da beraberinde getirdi. Kadıköy Kent Konseyi Başkanı Saltuk Yüceer yeni yönetmelikteki değişiklik ve sorunları gazetemize anlattı.
BODRUM KAT KÖRDÜĞÜMÜ
Yüceer’in aktardığına göre; yeni yönetmelikle bodrumlara konut yapılabilmesinin şartları belirlendi. “Oturmaya elverişli bodrum katı yapabilmek için; oturma odası ve en az 1 yatak odasının zemine gömülü olmaması, aydınlatma ve havalandırmasının pencere açılmak suretiyle yapılabilir olması, sel, taşkın ve su baskınlarına karşı tedbirlerinin alınmış olması” gerekecek. Bu madde, Caferağa, Hasanpaşa ve Yeldeğirmeni’ndeki binaların yenilenmesini imkânsız hale getiriyor. Sebebini Yüceer şöyle açıklıyor: “Bodrum kat meselesi emsalli olan yerleri, işte Fikirtepe’yi, Bağdat Caddesi’ni ilgilendiriyor ama o bölgenin haricinde Caferağa’ya, Hasanpaşa’ya, Yeldeğirmeni’ne çözüm yok. Burada getirilen hükümler ile oradaki binaların hiç birisi yenilenemez çünkü oradaki binaların neredeyse hepsinde bodrum kat var. Bu bodrum katların hepsini bu yönetmelik iptal ediyor. Dolayısıyla orada da bir mülkiyet var. Üstüne kat da verilemediğine göre o binaların yıkılıp yenilenme şansı mülkiyeti de yok edemeyeceğimiz için ortadan kalkıyor.”
ASMA KATLAR KALKIYOR
Yeni Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’ne göre artık asma katlar fiilen ortadan kalkıyor. Bahariye Caddesi’nde bile bu yönetmeliğe göre asma kat yapmak mümkün değil. Yeni yönetmeliğe göre asma kat yapmak için en az beş buçuk metre yükseklik olması lazım lakin yine yeni yönetmelikte zemin kat yükseklileri dört buçuk metre olarak sınırlandırılmış.
STÜDYO DAİRELER TARİH OLUYOR
Yeni yönetmeliğe göre, 1+0 stüdyo daireler artık imar projelerine dâhil edilmeyecek. Yeni tip konut projelerinde en küçük daire 1+1 ve minimum net 28,50 metrekare olacak. Bu kapsamda yapılacak en küçük dairenin içinde bir oturma odası, bir yatak odası, bir mutfak veya yemek pişirme yeri, bir banyo veya yıkanma yeri, bir tuvalet bulunacak. Yüceer, bakanlığın stüdyo daireleri kaldırma kararının sebebini anlamadıklarını belirtirken, aslında değişen çok bir şey olmayacağını ileri sürdü: “Zaten eskisiyle bunun arasındaki fark sadece arada bir duvar olması. Metrekare olarak çok fark etmiyor. Mevcut stüdyo dairelere bir duvar yapıp 2-3 metrekare eklediğimizde yönetmeliğe uygun hale geliyor.”
TELİF HAKLARINA SALDIRI VAR
Yeni yönetmeliğe göre belediyeler bünyesinde diğer kurumlardan gelen temsilcilerle birlikte bir estetik komisyonu kurulacak. Eğer komisyon yapılan yapının özgün ve estetik olmadığına kanaat getirirse yapılara müdahale edilebilecek. Bu maddenin mimarların telif haklarına saldırı olduğunu söyleyen Yüceer, şöyle devam ediyor: “Sen yıllarca bunun eğitimini almışsın ve bir proje yapıyorsun. Bunun estetik olup olmadığı değerini mimarı değil, belediyelerden üç beş kişi karar veriyor. Bu projenin estetik değeri, özgünlüğü yoktur diye karar verirlerse bir başkası tarafından müdahale edilebiliyor. İnsan hakları Beyannamesi’nde bile bir sanatçının yaptığı eseri koruma hakkı vardır deniliyor. Burada mimarın müelliflik hakkı doğuyor yani binada tadilat bile yapılmak istese mimardan izin alınması gerekiyor normalde.”
KAFALAR KARIŞIK
Saltuk Yüceer’in aktardığına göre yönetmeliğin maddeleri ve bu maddelerin aktarılış biçimi anlaşılır değil. Bu sebeple ne mimarlar ne de belediyeler ne yapacağını bilmiyorlar: “Bu yönetmelik 1985’ten beri 17 defa değişti ama bu zamana kadar biz Mimarlar Odası olarak gelin bu yönetmeliği size anlatalım dediğimizi duymadım. Çünkü anlaşılabilir yönetmeliklerdi. Okuduğunuz zaman kendiniz anlayabiliyordunuz. Son çıkan bu yönetmelik için biz şu ana kadar 10’a yakın bilgilendirme toplantısı yaptık. Çünkü hiç anlaşılır değil. Nasıl uygulanacağı konusunda hala tereddütler var. Çünkü yönetmelikte yazanları biz bile anlayamıyoruz. Belediyeler de anlamıyor. Bu kadar anlaşılmaz yapmak gerçekten bir maharet.”
STANDART ORTADAN KALKTI
Yönetmelik anlaşılmaz olunca bütün belediyeler de kendine göre yorumluyor. Bu da standardın ortadan kalkmasına ve farklı uygulamalara sebep oluyor. Yüceer anlatıyor: “E böyle olunca bütün belediyeler kendine göre yorumluyor. Bugün bile asansör ölçüsünde bir standart yok. Diyor ki yönetmelik asansör firmalarına soracaksın. Pendik başka bir ölçü, Kadıköy başka bir ölçü belirliyor. Biz artık proje alırken, biri arsa getirdiğinde, bir çizim yaptırmak istiyorum dediğinde onlara ilk hangi belediye diye sormak zorunda kalıyoruz. Çünkü hepsinde başka bir uygulama var. Bir geçici madde var ki yönetmelikte her belediyeye göre farklı yorumlanıyor. Mesela siz 01.6.2014’den önce bir işlem yapmışsanız bir parselle ilgili o tarihteki yönetmeliği ömrünüzün sonuna kadar kullanabilirsiniz diyor. Fakat diğer yönetmeliklerde bununla çelişen durumlar var. Bu yüzden mesela Kadıköy Belediyesi uygulamıyor bu yönetmeliği. Ama Pendik Belediyesi uyguluyor. Hangisi doğru, hangisi suç bu belli değil. Bakana soruyorsunuz öyle diyor, müsteşara soruyorsunuz hayır öyle değil diyor. Aslında onlar da konuya hâkim değiller.”
MESLEK ODALARINA SALDIRI VAR
Yeni yönetmeliğe göre meslek odaları da noter sürecinde dahil değil: “Yeni yönetmeliğe göre bugün notere giderseniz beyan usulünü esas alıyorlar. Ben mimarım deyin. Noter size ‘Bir belgen var mı?’ ‘Yasaklı mısın?’ demiyor. Bunu bir tek meslek odaları biliyor. Bunu da meslek odalarına sormayı zorunlu kılmıyor. Sadece Kadıköy Belediyesi’nin meclisten geçirdiği karar doğrultusunda belediye, meslek odalarından alınmış belge istiyor.”
YÖNETMELİK YARGIDA
Saltuk Yüceer, Mimarlar Odası olarak yönetmeliği yargıya taşıdıklarını aktardı: “Mevcut uygulanmakta olan üç farklı yönetmelik vardı. Bu üç farklı yönetmelik imar durumu hakkında işlem yapılma tarihlerine göre uygulanıyordu. Bu yanlış bir uygulama. Burada eşitsizlik var dedik. İsteyen istediği yönetmelikten faydalansın dedik. Biz zamanında Mimarlar Odası olarak buna dava açtık. Anayasa Mahkemesi de bunu iptal etti. Bir yönetmelik yapılırken daha önce yönetmelikle ilgili yargı kararı varsa onlar göz önünde bulundurulur. Fakat bunlar onları da göz önünde bulundurmuyorlar. Yeni yönetmelikte yine aynı durum söz konusu biz yine yönetmeliğin tümünün iptali için Mimarlar Odası olarak dava açtık.”
YÖNETMELİĞİ ANLATIYORLAR
TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, yeni imar yönetmeliğini anlamak ve anlatmak için yaptığı toplantılara devam ediyor. Bu toplantılardan biri de 19 Ekim Perşembe günü, Ataşehir Belediyesi Teknik Başkan Yardımcısı Gül Coşkun, Kadıköy Kent Konseyi Başkanı Saltuk Yüceer, Kadıköy Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nden Bihterin Güven ile Nesli Acar’ın katılımıyla Kadıköy Evlendirme Dairesi’nde gerçekleşti. Toplantıya İstanbul’un ilçe belediyelerinin yetkililerinin yanı sıra çok sayıda mimar ve inşaat mühendisi katıldı.