Yenilikçi bir işitme engelil programı
Ataşehir’de faaliyet gösteren Türkiye İşitme ve Konuşma Rehabilitasyon Vakfı, yenilikçi eğitim uygulaması ile işitmeyen çocuklara umut oluyor.
Ataşehir’de faaliyet gösteren Türkiye İşitme ve Konuşma Rehabilitasyon Vakfı, yenilikçi eğitim uygulaması ile işitmeyen çocuklara umut oluyor.
Haber: Sercan Duygan
Türkiye İşitme ve Konuşma Rehabilitasyon Vakfı (TİV) ilk adımlarını 1970 yılında İsmet İnönü’nün girişimi ile atmış bir sivil toplum kuruluşu. Vakfın İstanbul Ataşehir’de 2008 yılında 0-6 yaş arası 12 işitme engelli çocuk ile eğitimlerine başladığı tarihten bugüne taşıdığı yenilikçi eğitim uygulamasını anlatan TİV Genel Koordinatörü Melike Şehirli, birçok işitme engelli çocuğu ve ailelerini ilgilendiren bilgileri aktardı.
TİV, İstanbul’un farklı semtlerinde oturan, erken çocukluk (0-36 ay) ve okul öncesi dönemdeki (36-72 ay) işitme engelli çocuk ve aileleri, haftada iki tam günden oluşan bir programda eğitime dahil eden bir kurum. İşitme engelli çocukların erken çocukluk ve okul öncesi dönemi eğitiminden faydalanmasını sağlamak amacıyla kurulan Vakıf, o yıllarda Avrupa’ da başarı ile kullanılmakta olan özel eğitim modellerini araştırmaya ve örnek almaya yönlenmiş. Ülkemizin eğitim programlarına uygun yenilikçi bir eğitim programının hazırlanması, profesyonel eğitimcilerin yetiştirilmesi ve tüm ülkede bu yeni programın benimsenmesi amacına paralel adımlar atmaya başlamış.
Aynı dönemde T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Merkezi İhale ve Finans Birimi, Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi için bir hibe programı açmış. Vakıf, “Sessizliğime Kulak Ver İşitme Engelli Çocuklar İçin Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi Projesi” başlığı altında bu hibe programına başvuruda bulunmuş ve 16 Aralık 2010 tarihi itibari ile proje uygulamaya konulmuş.
173 KİŞİ PROJEDEN FAYDALANDI
Bu uygulama ile ilerleyen süreçte 6 ana başlıkta faaliyetleri TİV yürütmüş. Bu çerçevede;70 işitme engelli çocuk ve 70 anneye ulaşılarak eğitimler verilmiş. Çalıştaylara katılan katılımcılarla birlikte 173 kişi, projeden faydalanmış. Nisan ayında 2 gün TİV’den 10 öğretmen Marmara Üniversitesi okul öncesi eğitim bölümünden 5 öğrenci, çeşitli eğitim kurumlarının farklı disiplinlerinden toplamda 33 katılımcı, Kentalis International Proje Müdürü Julia van Grinsven ve Kentalis Dr. Bosschool Okulu İşitme Engelliler Öğretmeni Ary de Ligt tarafından verilen uluslararası eğitime katılmış. Yine Nisan ayında 57 işitme engelli çocuk ve ailesi ile 17 haftalık eğitim programı uygulaması ile başlayan, 4 aylık çalışma süreci 17 Ağustos 2011 tarihinde, 68 işitme engelli çocuk ve ailesi ile tamamlanmış. Eğitim çıktılarının tartışılması için uygulamanın yabancı ortakları ve hedef grup içindeki öğretmenlerin düzenlediği çalıştay 22-25 Ağustos tarihlerinde Hollandalı eğitmenler Jessie Hagemeier ve Ary de Ligt ile gerçekleştirilmiş. 36-72 aylık işitme engelli çocuk ve annelerine uygulanan II. Eğitim Süreci 12 Eylül 2011- 16 Aralık 2012 tarihleri arasında tamamlanmış. Projenin kapanış toplantısı ve proje çıktılarının yer aldığı kitabın ilgili makamlara dağıtımı ve tanıtımı çalışması Ekim 2011 başlatılmış. Bu süreçte TİV Eğitim Kurum Müdürü ve Eğitim Koordinatörü tarafından işitme engelli çocuk ve annelere verilen eğitimler raporlanmış. Proje ortağı Kentalis International Foundation Proje Müdürü Julia van Grinsven proje kapsamında yapılan 2 çalıştayın konularını, Royal Dutch Kentalis St. Micheielsgestel Erken Müdahale, Aile Destek Merkezi’nden Konuşma ve Dil Terapisti Tanja van Hoef erken müdahale üzerine yazılarını konu alan kitap basılmış.
Çalışmalar neticesinde şu an; Türkiye’deki rehabilitasyon sisteminde çocuklara aylık 8 saat bireysel eğitim, gerekli görülen çocuklara da 4 saat grup eğitimi verilebiliyor. İşitme engelli çocuklara sadece doğal işitsel sözel yöntemle, dil ve konuşma, dinleme eğitimine dahil oluyorlar. Bu eğitim programının içinde işaret dili yer almıyor. Proje Kentalis’te ise her çocuk, haftanın 4-5 günü grup derslerine giriyor. İşitme engelli çocuklara konuşma terapistiyle birlikte oral, sözel, işitsel yöntemle (doğal işitsel sözel yöntem) işitme, dil ve konuşma eğitimi verilirken işaret dili eğitimi de veriliyor.
DİL EĞİTİMİNİ OLUMLU YÖNDE ETKİLİYOR
Proje ortağı Kentalis International Foundation çalıştaylarıyla; okul öncesi dönemde işitme engelli çocuklar aynı gün içinde doğal işitsel sözel yöntemle, işitme, dil ve konuşma, dinleme eğitimi işitme engelliler öğretmenlerinden alınıyor. Bireysel sınıfında çalışılan temanın, grup eğitim sınıfında öğretmenleri ile birlikte yürütülmesi gerekliliği örneklerle gösteriliyor.
Yeni eğitim modeli, işitme kaybının derecesi ve türüne bağlı olarak, çocukların dil edinimini olumlu yönde etkiliyor. Ağır işitme kayıplı çocuklarda, sözel dil edinimi bazen geç ve zor olabiliyor. Doğal işitsel yöntem ve işaret dili eğitimini birlikte kullanmak, sözel dilin edinimini kolaylaştırmayı ve dil edinim süresini kısaltmayı sağlıyor. Bu model aynı zamanda, bu iki yöntemle eğitim alan işitme engelli çocukların, kendilerini ifade edebilmeleri, problemlerini anlatabilmelerini sağlamak açısından işaret dilinin önemini ortaya koymuş ve çocuk gelişiminin bir bütün olduğunu, dil gelişiminin yanında diğer gelişim alanlarının (işitme, dinleme eğitimi, bilişsel-psikomotor-sosyal iletişim) önemli olduğunu göstermiş bir model. Aynı yaş grubundaki çocukların, birbirleri ile iletişimini de kolaylaştırıyor. Bunlara ek olarak, dil seviyesi iyi olan ve olmayan çocuklar arasındaki iletişimi arttırıyor.
Vakıf, bu projede unutulmaması gereken özellikleri şöyle belirtiyor; Kentalis örneğinde olduğu gibi bütün disiplinlerin ortak bir çatı altında toplanması gerekliliği var.Buna da üniversitelerin ilgili bölümlerinde iki yöntemin de (doğal işitsel sözel yöntem-işaret dili) öğretilmesiyle başlanabilir. Ayrıca projenin uygulandığı gibi okul öncesi öğretmenleri, işitme engelliler öğretmenleri, dil ve konuşma terapistlerinin işbirliği içinde çalışması çok önemli.
www.tiv.org.tr internet adresinden ya da 0.216.688.58.45 nolu telefonlardan iletişime geçebilirsiniz. Bu programa dahil olmak için TİV ile