Gıdaya, doğalgaza, elektriğe gelen zamlar, vatandaşın yaşamını zorlaştırıyor, adeta nefes aldırmıyor. Zamlara karşı yurdun dört bir yanında halk “geçinemiyoruz” diyerek ses yükseltiyor. Vatandaşın içinde bulunduğu zam sarmalını yakından görmenin belki de önemli adreslerinden biri de pazarlar. Kadıköy Salı Pazarı'na gittik, hem esnafın hem de vatandaşın sesini sayfaya taşıdık.
Pazardaki sakinlik, fahiş zamların vatandaşın cebini nasıl yaktığının açık bir göstergesiydi. Veresiye alışverişin başladığı, kredi kartı kullanımın arttığı, kilonun yerini tane hesabının aldığı, “idare etmemiz gerekiyor” düşüncesinin yoğun olarak hakim olduğu pazar, içinde bulunduğumuz zor günlerin bir aynası gibi. Manavda, markette 20 lira olan karnabahar, pazarda 15 lira. Markette 30 lira olan muz pazarda 10-12 lira. Markette 8-9 lira olan portakal, pazarda 6-6,5 lira. Havuç pazarda 4 lira iken markette 8 lira. Pazarın marketlere ve manavlara göre daha uygun olmasına rağmen alışverişin az yapılır olması alım gücünün ne kadar düştüğünün açık bir göstergesi.
“NEREYE KADAR İDARE EDİLECEK”
Pazarda yufka ve yumurta satan Mehmet Ay, “Gezen tavuk yumurtasının bir kolisi geçen yıl 20 liraydı. Bu yıl ise bu 50 lira. Doğal yumurta geçen sene 30 liraydı şimdi ise 60 lira. Bir kolide 30 yumurta bulunuyor. Spor yapan bir müşterim geçen yıl 3-5 koli alırdı. Bu yıl bir koli alıyor. Şu an vatandaş en fazla 10 tane alıyor. İdare ederiz diyorlar. Ama nereye kadar idare edilir orası meçhul. Bugün satışların yüzde 80'i kredi kartı ile yapıldı. Pazarda kart kullanımı yoğun. Evim kira, kredi öder gibi doğalgaz ile elektrik faturası ödüyoruz. Yufkacı dükkanım var. Eşim orada ben pazarda çalışıyorum. Pazara çıkmazsam geçinemem. Günübirlik hayatı kurtarmaya çalışıyoruz” diyerek içinde bulunduğu durumu anlattı.
“GÜNÜ KURTARIYOR”
“Pazar marketlere göre daha uygun. Ama ona rağmen yine iş olmuyor” diyen Sinan Özyağcı, “Çünkü vatandaşın alım gücü yok. Vatandaş alamayınca bizlerin de işi yürümüyor. Sıkıntı büyük. Kiviyi 12, elmayı 6,5 lira, armudu 6 lira, ayvayı da 6 liraya satıyorum. Artık kilo devri yok. Alan 2 ya da 3 tane alıyor” derken Adem Kuşnalı da şunları söyledi: “Beş liraya sattığımız salata şu an 18 lira. Millet nasıl alsın bir kilo! Alabilir mi? Alamaz. Bir kilo alacağına 2 ya da 3 tane alıyor. Günü kurtarıyor. Domates 13-15 lira. İki kilo domates alamaz. Sıkıntımız büyük. Şu an müşteri yok. Vatandaş alamadığında biz de kazanamıyoruz. Zincirleme bir durum var. Faturalar da belleri iyice büktü. Bu gidişle memlekete gideceğiz.”
“UMUTLU KİMSE YOK”
Pazara alışverişe gelen Gülhan Şolcum, “Zamlardan şikayetçiyiz. Geçinmek mümkün değil. Aldığımız ürünler giderek azalıyor. Bir karnabahar 15 lira olur mu? Daha çok düşünmeye başlıyoruz. Emekli olmama az kaldı. Emekli maaşıyla nasıl geçinebilirim diye kara kara düşünüyorum. Evimiz bizim. Ona seviniyorum. Yoksa ne olurdu inanın ki bilmiyorum. Tarımın, hayvancılığın kısacası her şeyin yok edildiği bir ülkede yaşıyoruz. Biz umutsusuz. Herkes de umutsuz.” dedi.
“İDARE EDİYORUZ”
Rasimpaşa Mahallesi'nde yaşayan Emine Kantire de şunları dile getiriyor: “Eşim emekli. Bahçe katı bir evimiz var. Evimiz olmasa zaten bitmiştik. Eşimin emekli maaşı ile geçiniyoruz. Kira ödeyemezdim. Pazara 60 lira ile geldim. Şu an iki tane ayva aldım. Biraz ondan biraz diğerinden alıcam. Pazar parasından ekmek paramı da ayırmam gerek. İdare ediyoruz.”