'Yasakmeyve şiir değilse nedir ki!'
Edebiyat dünyasının efsane dergisi Varlık’ın uzun süre genel yayın yönetmenliğini yapmış olan Enver Ercan, Yasakmeyve dergisini 12 yıldır Kadıköy’de okurla buluşturuyor
Kadir İNCESU
İki aylık şiir dergisi “Yasakmeyve”nin ilk sayısı tarihler 1 Şubat 2003’ü gösterdiğinde yayımlandı. Dergi, Enver Ercan ve gençlerden oluşan bir kadro tarafından hazırlanıyor. Enver Ercan ile merkezi Kadıköy’de olan Yasakmeyve üzerine söyleştik.
· Yasakmeyve’nin çıkış sürecini anlatır mısınız? Derginizin adı neden Yasakmeyve?
Yıllar önce bir gece yarısı yıldızlara bakarken geldi bu isim aklıma. Muhteşem bir evren vardı karşımda ve insanoğlunun dogmalara karşı binlerce yıllık savaşını düşündüm. Günün birinde bir şiir dergisi çıkarırsam adını Yasakmeyve koyarım dedim. Sloganı da ta o zaman belirlemiştim: “Yasakmeyve şiir değilse nedir ki!”
Bildiğiniz gibi, Batı kültürü elmayla özdeşleştirir Yasakmeyve’yi. Doğu kültüründe ise buğday ön plana çıkar. Yıllar önce bir romanda adı konmamış bu meyveyi, bilgi ağacının meyvesi olarak okumuştum. Bu bana daha mantıklı gelmiştir, hiçbir din kendisine kayıtsız şartsız inanmayı vazetmeyen bilgiyi sevmez çünkü. Cennetten kovar hemen. Özetlersek, Yasakmeyve ismi benim için gerçek yaşamı temsil ediyor. Cennet fikri bana her zaman garip gelmiştir zaten.
Yıllar önce bir gece yarısı yıldızlara bakarken geldi bu isim aklıma. Muhteşem bir evren vardı karşımda ve insanoğlunun dogmalara karşı binlerce yıllık savaşını düşündüm. Günün birinde bir şiir dergisi çıkarırsam adını Yasakmeyve koyarım dedim. Sloganı da ta o zaman belirlemiştim: “Yasakmeyve şiir değilse nedir ki!”
Bildiğiniz gibi, Batı kültürü elmayla özdeşleştirir Yasakmeyve’yi. Doğu kültüründe ise buğday ön plana çıkar. Yıllar önce bir romanda adı konmamış bu meyveyi, bilgi ağacının meyvesi olarak okumuştum. Bu bana daha mantıklı gelmiştir, hiçbir din kendisine kayıtsız şartsız inanmayı vazetmeyen bilgiyi sevmez çünkü. Cennetten kovar hemen. Özetlersek, Yasakmeyve ismi benim için gerçek yaşamı temsil ediyor. Cennet fikri bana her zaman garip gelmiştir zaten.
· Ülkemizdeki yazın dergiciliğini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Dergicilik her zaman gönül işi olmuştur ülkemizde. Birkaç kişi bir araya gelir, ceplerinde birkaç şiir, birkaç yazı vardır. Elbette bir de hevesleri! Dergi çıkarmayı bir plan, bir proje çerçevesinde düşünmedikleri için bir süre sonra batarlar. Yerlerini başka “hevesliler” alır. Güzelliği de buradadır bence. Hesapsızdır çıkışları çünkü.
Şu anda Kültür Bakanlığı dergilere az da olsa bir destek veriyor. Bu bile çok önemli bir katkı. Eğer adam gibi bir dergi çıkarıyorsanız, maliyetlidir ve satışları hiçbir zaman bu maliyeti karşılamaz. İlan da alamazlar kolay kolay zaten. Abonelik sistemi de zayıftır bizde.
Birkaç yıl önce bir dostum, dergi çıkarmaya niyetlenmiş, maliyet hesaplarını ve dağıtım, tanıtım vb sorunları öğrenince “yahu, dergi çıkarmak akıl kârı değil” demişti. Ben de hak vermiştim kendisine. Hem hak verip hem de yıllardır dergicilik yaptığım için şaşırmıştı, ama şöyle bağlamıştım sözümü: “Evet, hayata göre sen haklısın, ama şiire göre ben!” Diyeceğim; yine dergiler çıkacak, yine batacak… Moda bir cümleyle özetlersek “batmak bu işin fıtratında var!”
LUNAPARK GİBİ DERGİ
· Yasakmeyve’nin farkı nedir?
Her dergi kendince fark yaratmak için çıkar. Her dergi sahibi de kendi meşrebine ve çapına göre oluşturur dergisini. Farkımız ne, bunu tam olarak kestiremem. Şunları söyleyebilirim ancak: İnce dergi bana göre değil, kapsamlı yazılar da yayımlamak isterim çünkü. Saf edebiyata inanmam, yaşadığı günlerin farkında olmasını isterim dergimin. Asık surattan hoşlanmam, dergimin neşeli bir yanı olmasına özen gösteririm. Cemal Süreya, “sen bir dergiyi lunapark gibi şenlikli düşünüyorsun” demişti ki doğrudur. Genç isimlere yol açmayı severim. “Ah neydi o eski günler, o eski insanlar” lafı kadar beni rahatsız eden cümle pek azdır. Hep yarından ümitliyimdir. Bütün bunlar derginize yansıyor bence.
Dergicilik her zaman gönül işi olmuştur ülkemizde. Birkaç kişi bir araya gelir, ceplerinde birkaç şiir, birkaç yazı vardır. Elbette bir de hevesleri! Dergi çıkarmayı bir plan, bir proje çerçevesinde düşünmedikleri için bir süre sonra batarlar. Yerlerini başka “hevesliler” alır. Güzelliği de buradadır bence. Hesapsızdır çıkışları çünkü.
Şu anda Kültür Bakanlığı dergilere az da olsa bir destek veriyor. Bu bile çok önemli bir katkı. Eğer adam gibi bir dergi çıkarıyorsanız, maliyetlidir ve satışları hiçbir zaman bu maliyeti karşılamaz. İlan da alamazlar kolay kolay zaten. Abonelik sistemi de zayıftır bizde.
Birkaç yıl önce bir dostum, dergi çıkarmaya niyetlenmiş, maliyet hesaplarını ve dağıtım, tanıtım vb sorunları öğrenince “yahu, dergi çıkarmak akıl kârı değil” demişti. Ben de hak vermiştim kendisine. Hem hak verip hem de yıllardır dergicilik yaptığım için şaşırmıştı, ama şöyle bağlamıştım sözümü: “Evet, hayata göre sen haklısın, ama şiire göre ben!” Diyeceğim; yine dergiler çıkacak, yine batacak… Moda bir cümleyle özetlersek “batmak bu işin fıtratında var!”
LUNAPARK GİBİ DERGİ
· Yasakmeyve’nin farkı nedir?
Her dergi kendince fark yaratmak için çıkar. Her dergi sahibi de kendi meşrebine ve çapına göre oluşturur dergisini. Farkımız ne, bunu tam olarak kestiremem. Şunları söyleyebilirim ancak: İnce dergi bana göre değil, kapsamlı yazılar da yayımlamak isterim çünkü. Saf edebiyata inanmam, yaşadığı günlerin farkında olmasını isterim dergimin. Asık surattan hoşlanmam, dergimin neşeli bir yanı olmasına özen gösteririm. Cemal Süreya, “sen bir dergiyi lunapark gibi şenlikli düşünüyorsun” demişti ki doğrudur. Genç isimlere yol açmayı severim. “Ah neydi o eski günler, o eski insanlar” lafı kadar beni rahatsız eden cümle pek azdır. Hep yarından ümitliyimdir. Bütün bunlar derginize yansıyor bence.
· Yasakmeyve bünyesinde başka dergiler de çıkardınız... O dergiler artık yayınlanmıyor...
O dergiler proje dergileriydi. Bildiğiniz gibi, postanarşist bir dergi olan Siyahi 6 sayı – 1 yıl, bir öykü dergisi olan Eşik Cini 15 sayı – 2.5 yıl, Cemal Süreya’nın 20. ölüm yıldönümü anısına bir kitabının adıyla yayımladığımız edebiyat dergisi Sıcak Nal 12 sayı – 2 yıl çıktı. Hiçbir dergiyi, “hadi çıkaralım, olmazsa kapatırız” diye çıkarmadım. Zarar etse bile! O dergilerde bir şeyler denedik en azından. Sözgelimi, Türkiyeli okurun ufkunda bile olmayan yazarları tanıttık, konuları işledik. Az şey mi? Kapanmalarına üzülmedim de üstelik. Bir gün gençler bıraktığımız yerden alır ve daha iyisini yapar nasıl olsa dedim.
Zarar etmek benim umurumda bile olmaz. Zaten param yok ki, niye korkayım? Şimdi biri sağlam bir dergi projesiyle gelse yine aklımı çelebilir.
GENÇLERE YER VAR
· 12 yıllık süreçte Yasakmeyve’nin gençleri nasıl etkilediğini düşünüyorsunuz?
Yasakmeyve olarak aynı zamanda şiir ve inceleme kitapları da yayımlıyoruz, bildiğiniz gibi. Şimdi baktım, Yasakmeyve imzasıyla 180 tane de kitap yayımlamışız. Bu kitapların çoğu ilk kitap. Ayrıca bizim kadar şair kadının kitabını yayımlayan başka yayınevi olduğunu sanmıyorum.
Ve bu arkadaşlar hem şiir ortamında yer edinebildiler, hem de ilk kitaplarıyla ödüller aldılar. Bu nedenle de en azından, gençlerle ilgili iyi iş çıkardık diyebilirim.
O dergiler proje dergileriydi. Bildiğiniz gibi, postanarşist bir dergi olan Siyahi 6 sayı – 1 yıl, bir öykü dergisi olan Eşik Cini 15 sayı – 2.5 yıl, Cemal Süreya’nın 20. ölüm yıldönümü anısına bir kitabının adıyla yayımladığımız edebiyat dergisi Sıcak Nal 12 sayı – 2 yıl çıktı. Hiçbir dergiyi, “hadi çıkaralım, olmazsa kapatırız” diye çıkarmadım. Zarar etse bile! O dergilerde bir şeyler denedik en azından. Sözgelimi, Türkiyeli okurun ufkunda bile olmayan yazarları tanıttık, konuları işledik. Az şey mi? Kapanmalarına üzülmedim de üstelik. Bir gün gençler bıraktığımız yerden alır ve daha iyisini yapar nasıl olsa dedim.
Zarar etmek benim umurumda bile olmaz. Zaten param yok ki, niye korkayım? Şimdi biri sağlam bir dergi projesiyle gelse yine aklımı çelebilir.
GENÇLERE YER VAR
· 12 yıllık süreçte Yasakmeyve’nin gençleri nasıl etkilediğini düşünüyorsunuz?
Yasakmeyve olarak aynı zamanda şiir ve inceleme kitapları da yayımlıyoruz, bildiğiniz gibi. Şimdi baktım, Yasakmeyve imzasıyla 180 tane de kitap yayımlamışız. Bu kitapların çoğu ilk kitap. Ayrıca bizim kadar şair kadının kitabını yayımlayan başka yayınevi olduğunu sanmıyorum.
Ve bu arkadaşlar hem şiir ortamında yer edinebildiler, hem de ilk kitaplarıyla ödüller aldılar. Bu nedenle de en azından, gençlerle ilgili iyi iş çıkardık diyebilirim.