100 YILLIK TARİH BU KİTAPTA
Erenköy Kız Liseliler Derneği tarafından “100 Yüze” projesi kapsamında hazırlanan “Genç Fidanlar Bahçesi” kitabı çıktı. Kitap, yaşayan eski mezunlarla sözlü tarih yöntemiyle yapılan görüşmelerden, hatıra, belge ve fotoğraf albümlerinden oluşuyor
Erenköy Kız Lisesi 2016 yılında lise eğitiminde 100 yılı geride bıraktı.1911’de açılan okul, 1914’de Erenköy İnas Numune Mektebi, 1916’ da ise Erenköy İnas Sultanisi olmuştu. Okulun Lise oluşunun 100.yılı kutlamalarını yürüten Erenköy Kız Liseliler Derneği, geçtiğimiz yıl okul bahçesinde “100Yüze” adlı bir sergi açmış, 1000 kadar mezun sergiyi gezmişti. Bu yıl ise “100Yüze” konsepti içinde Erenköy Kız Liseliler Derneği tarafından hazırlanan 100.yıl kitabı tamamlandı.
“Genç Fidanlar Bahçesi, Erenköy İnas Sultanisi’nden Erenköy Kız Lisesi’ne, 1916-2016” adlı kitap; EKL’nin arşivinde yapılan çalışmalarla 2015’te başlatıldı. Editörlüğünü Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim elemanlarından Yrd. Doç.Dr. Hakan Aytekin ve Öğr. Gör. Elif Sungur’un yaptığı bu kitap, aynı zamanda sivil tarih çalışması niteliği taşıyor.
İLKLERİ BAŞARAN KADINLAR
Kitabın ana eksinini, yaşayan eski mezunlarla sözlü tarih yöntemiyle yapılan görüşmeler, hatıra, belge ve fotoğraf albümleri oluşturuyor. EKL’nin Cumhuriyetin ilk dönemlerindeki mezunlarının daha önce erkeklere has görülen mesleklerde kendilerini topluma kabul ettirdiklerinin araştırmalarda ortaya çıktığını belirten eş editör Elif Sungur ve Yrd. Doç.Dr. Hakan Aytekin ile kitabın öyküsünü konuştuk.
“100 yıllık bir kurumun tarihini yazarken ilk başvurulan kaynaklar mezunların kendileri ve bizim çalışmamızdan önce yapılmış olan araştırmalar ve bu araştırmaların literatürde bulunan izleriydi” diyen Sungur, kitabı hazırlarken izledikleri yöntemi şu şekilde özetledi: “ Öncelikle ulaşabildiğimiz bütün bu yazılı, görsel kaynakları elden geçirdik, bilgileri taradık, derledik. EKL mezunlarının belleklerindeki ve ellerindeki bilgilere ulaşmak bizim çalışmamızın alana verdiği en önemli katkı oldu. Sahaflardan müzayedelere belgelerin izini sürdük. Kartopu gibi büyüyerek gelişen bir çalışma oldu. Kitap büyük ölçüde EKL mezunlarından oluşan gönüllü kişilerin yardımıyla oluşturuldu.”
Kitapta "Bizden Biri" adı verilen bölümlerde yaşam hikayesi paylaşılan 30 mezunun öyküsüne yer verildiğini ifade eden Sungur, Bu kişiler arasında Nisa Serezli, Prof.Dr.Nüzhet Gökdoğan, Mediha Esenel gibi sanat ve bilim dünyasında isim yapmış mezunlar ve adı bilinmeyen ama öyküleri oldukça ilginç mezunlar yer alıyor. Bazı EKL mezunları üzerine bilimsel çalışmalar yapan Doç.Dr.Feryal Saygılıgil, Dr.Gökçe Bayrakçeken Tüzel gibi araştırmacılar da mezunlarımız hakkında yaşam öyküleri kaleme aldılar. “Kitabın "Hatırlıyorum" adı verilen bölümlerinde ise okul yangını tanıklıklarından resim derslerine, laboratuar çalışmalarından yatılı yaşamına uzanan çok geniş bir yelpazede anıları ile yüzlerce mezun yer aldı” diye konuştu.
YENİ BELGELERE ULAŞILMIŞ
“Şimdiye kadar bilinmeyen bir bilgi var mı kitapta?” sorusunu yanıtlayan Hakan Aytekin, kitap için yapılan araştırmayla 1923 tarihli, eski Türkçe olarak basılmış, "Erenköy Kız Lisesi Mektebe Kabul Şeraiti" adlı belgenin ilk defa ortaya çıkarıldığını söyledi. Aytekin ayrıca, 1931 mezunu Ayşe Uğural'ın oğlu Gündüz Uğural’ın getirdiği fotoğraf albümünden Rıdvan Paşa Köşküne ait daha önce görülmemiş olan öğrenci yemekhanesinin ve dönemin Müdürü Mahir Uz'un makamında çekilmiş fotoğraflarının da bulunduğunu ekledi. Aytekin, devlet arşivlerindeki çalışmalar sonucu 7 eski Türkçe belgenin ortaya çıkarıldığını, bunlardan 2 tanesine kitapta yer verildiğini belirtti.
Kitaba “Genç Fidanlar Bahçesi” adı verilmesinin nedeni okul marşı olmuş. EKL 1939 mezunlarından ve lisenin efsanevi Edebiyat Öğretmenlerinden biri olan Mahmure İnceoğlu’nun güftesini yazdığı okul marşının adı da Genç Fidanlar Bahçesi.
GENÇ FİDANLAR BAHÇESİ’NDE ZAMANDA YOLCULUK
Kitap, Erenköy Kız Lisesi tarihindeki dönüm noktalarından yararlanılarak kronolojik şekilde hazırlanmış. Kitap; 1911-1923, “Kuruluş Yılları” adlı bölümle başlıyor.
Kitap, 1939-1945, “Okul Karnesinden Ekmek Karnesine”, 1945-1955, “Kül Olmak, Küllerinden Doğmak” ve 1955-1990, “İnadına Yaşamak” adlı bölümlerle devam ediyor. 1990’dan sonrasını mezunlar kendi hatıraları ile oluşturabilsinler diye, kitabın sonunda yazı yazılıp fotoğraf yapıştırılabilecek sayfalar da ayrılmış.
“GENÇ FİDANLAR BAHÇESİ” SERGİSİ AÇILACAK
Kitabın editörlerinden Belgesel Sinemacı Yrd. Doç.Dr. Hakan Aytekin’in küratörlüğünü üstlendiği bir de 100. Yılı Sergisi düzenlenecek. Kadıköy Belediyesi Barış Manço Kültür Merkezi ev sahipliğinde, Erenköy Kız Lisesi’nin 100 yıllık tarihine tanıklık eden nesneleri, belgeleri ve anıları ziyaretçilerle buluşturmayı hedeflediklerini belirten Aytekin; lisenin arşivinden sahaf köşelerine, mezunların sandıklarından eprimiş albümlerine kadar pek çok kaynaktan bir araya getirilen sergi malzemesinin çoğunu ilk kez kamuoyu ile paylaşacaklarını söyledi. Serginin açılışı 20 Mayıs Cumartesi günü 17.00’de yapılacak. Sergi sırasında “Genç Fidanlar Bahçesi” kitabını da edinebilmek mümkün olacak.
Kitapta görüşlerine yer verilen ve 1945 yılı mezunu olan Şükran Soydantürkoğlu Aslanoğlu, Rıdvan Paşa Köşkü yangınını şu sözlerle anlatıyor.
“Ben nasıl anlayamadım bunu, çok yanıyorum….”
“Ablamla beraber yatılı okuduk Erenköy Kız Lisesi’nde, ablam Zerrin Soydantürkoğlu 1944’de mezun oldu. Okulun yandığı gece çok karlı bir gündü, etrafta 50-60cm kar vardı. Yemekhaneden okula geçiyordum, gökyüzüne baktım, yıldızlar kayıyordu. Meğerse bacalardan, çatıdan kıvılcımlar çıkıyormuş, ben nasıl anlayamadım bunu, çok yanıyorum. Okula girdim, ikinci katta çalışma odasına çıktım, ders çalışıyorduk, 15 dakika içinde yangını fark ettik, Rıdvan Paşa Köşkü’nden hemen çıktık, o sırada kubbe çöktü. Kütüphane kısmı da yanmıştı, Fizik ve Kimya laboratuvarları, bahçedeki binalar kurtuldu yangından, yanmadı. Müdire hanımın lojman olarak kullanıldığı binanın alt kısmını dersliğe çevirdiler, 3 gün içinde dersleri tekrar başlattılar. Ertesi sene Göztepe Ortaokulu’na naklettiler öğrencileri.”
Kitap, Erenköy Kız Liseliler Derneği'nin burs verdiği 60 kız öğrenci yararına, dernekten temin edilebilecek.