40 yılı aşkın bir hikaye: Ruhi Su Dostlar Korosu
Ruhi Su Dostlar Korosu, 44 yıldır varlığını sürdüren, 500’ün üzerinde korist yetiştirmiş, yurt içinde ve dışında sayısız konserler vermiş bir koro. Müzik tarihimizde önemli yer tutan koronun hikayesini sizler için derledik…
Bundan tam 44 yıl önce usta Ruhi Su’nun çabalarıyla kurulan Ruhi Su Dostlar Korosu, aradan geçen yıllara rağmen hala ayakta ve Kadıköy’de çalışmalarını sürdürmeye devam ediyor.
Ortaya çıktığında tek sesli türkülerin çalışıldığı koro zamanla, bu türkülerin hep beraber söylenmesi ve iki sesli küçük denemelerle çok sesliliğe adım attı. Halk müziği ile batı müziğini harmanlayan koronun esas amacını Ruhi Su şöyle anlatıyor: “Batı tekniği ile işlenmiş müziğimizi dinlerken de kendi dilimizi ve kendi yaşantılarımızı bula bula çoksesliliğin tadını anlamaya alışacağız ve böylece batı müziği içindeki yerimizi alabileceğiz.”
İlk korist anlatıyor...
Dönemin Türk müziği anlayışında çok daha ileride örnekler sunan koro, hem yurt içinde hem de yurt dışında sayısız konser verdi ve çok önemli müzisyenleri bünyesinden çıkarmayı başardı. Bu başarı dolu hikayeyi, ilk korist ekibinde yer alan Fitnat Sun’dan dinleyelim: “Dostlar Korosu 1975 yılında Dostlar Tiyatrosu bünyesinde kuruldu. Koro sınavla seçilen kişilerden oluştu. Ben Ruhi Su'yu önceden duymuş, dinlemiş bir Anadolu çocuğuydum. Sesine ve türküleri söyleyiş tarzına hayran kalmıştım. Ben üniversite yıllarında Ruhi Beyin açtığı sınava girerek ve seçilerek Dostlar Korosu'na katıldım. Biz iki kız kardeş, bu sınava girmiş ve kazanmıştık. Ruhi Hocamızın eğitimi ile pek çok halk ezgisini ve bestelenmiş müzik parçalarını söyledik.”
Sun, Ruhi Su’nun varlığını ve öncülüğünü ise şöyle açıkladı: “Ruhi Su Hocamız almış olduğu müzik eğitiminin verdiği olanaklarla halk müziğini, batı tekniğiyle söyleyen ve çalan tek müzisyendi. Sesi ve sazı bir bütündü. Halk müziğini Ruhi Hocamız tarzı ile dinlemeyi ve söylemeyi çok seviyordum.”
Koronun şefliğini yürüten Yusuf Başaran ise “Müzik biliminin evrensel kurallarını kendinize rehber edinmeniz yeterlidir. Koroda Ruhi Su’nun öğretmek, yapmak istediği de buydu.” derken dünün müziğiyle bugün arasındaki farklı şöyle açıklıyor: “Bugün teknolojinin adeta kölesi durumuna getirilmiş ve birbirine her geçen gün biraz daha yabancılaşan insanın müziğe bakışı ve ilişkisi daha yüzeysel ve derinlikten uzak. O dönemde insan ilişkileri daha sosyal daha paylaşımcı ve duygu olarak daha derin bir yapıya sahipti. Bence en önemli fark bu değişimin müziğe yansımasıyla ilgili.”
Konserler ve çalışmalar devam ediyor
İlk koristler, 12 Nisan Cuma akşamı Barış Manço Kültür Merkezi’nde bir konser verdi. Sun sözlerini, ilk koristler olarak devam ettirdikleri çalışmaları anlatarak bitiriyor: “Çalışmalara devam ediyoruz. Onun bize öğrettiği gibi türkülerimizi söylüyoruz. Yaklaşık dört yıldır çalışmaktayız. Bir kısım türküleri bir CD’de topladık. İlk konserimizi de bu kapsamda verdik. Hem konserler hem de ikinci ürünümüzü ortaya çıkarmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bizi dinleyen kitle genelde 1980 öncesini bilen, Ruhi Beyi tanıyan, seven insanlar ama yanlarında çocuklarını, torunlarını da getiriyorlar. Umarım bizler onlara da bu sevgiyi aşılarız.”
“Önümüzdeki dönemde ikinci albümü çıkaracağız” diyen Başaran ise sözlerini şöyle noktalıyor: “Ruhi Su’nun ruhlarımıza üflediği nefesi 40 yıldır hala yaşatıyoruz ve yaşatacağız.”
Dostlar Korosu
Dostlar Korosu’nun temelleri 1975 yılında, Şişli’de faaliyet gösteren Dostlar Tiyatrosu’nda atılır. Dostlar Tiyatrosu’nun Cumhuriyet Gazetesi aracılığıyla yayınladığı çağrı büyük ilgi görür. 1975 yılının Aralık ayında, sınav sonucu alınan yaklaşık 60 kişiyle Dostlar Korosu kurulur. Önceleri tek sesli türküler üzerine çalışan koro, daha sonraları iki sesli küçük denemelerle çok sesliliğe adım atar. Koro ilk defa 1975 yılında, Dostlar Tiyatrosu’nda verilen Pir Sultan Abdal konserinde sahne alır. ‘Pir Sultan’ ve ‘Köroğlu ve Türküler’ adlı konserleri o dönemde büyük yankı uyandırır.
Ruhi Su, Dostlar Korosu ile 1976 yılında ‘El Kapıları’, 1977’de ‘Sabahın Sahibi Var’, 1978’de ise ‘Semahlar’ albümlerini kaydeder. 12 Eylül askeri darbesi ile birlikte çalışmalarına ara vermek zorunda kalan koro, Ruhi Su’nun ölümünden sonra yeniden bir araya gelerek çalışmalarını sürdürme kararı alır. 1987 yılında, ustaya saygının bir ifadesi olarak adını ‘Ruhi Su Dostlar Korosu’ (RSDK) olarak değiştirir.
Koro, Ruhi Su’nun ölümünden sonra ilk kez 30 Mart 1987’de Harbiye Konak Sineması’nda gerçekleştirilen ‘Ruhi Su Anma Gecesi’nde sahne alır. Amatörlerden oluşan koro bugüne kadar çok sayıda sanatçıyla sahne aldı; yurt içinde ve dışında sayısız konser verdi, 500’ün üzerinde korist yetiştirdi.