Boğaziçi Üniversitesi’nde okuyan bir grup arkadaş tarafından 2001 yılında kurulan Altyazı Sinema Dergisi 20. yaşını geride bıraktı. “Sinema üzerine düşünen bir dergi” fikriyle yola çıkan Altyazı, bir yandan Türkiye’de vizyona giren filmlerle ilgili yorum odaklı yazılara yer verirken, diğer yandan da ana akım medyada fazla yer bulamayan kısa film, belgesel ve deneysel sinema gibi alanlara görünürlük kazandırmaya çalıştı. Altyazı, 2019’da yayın hayatına kısa bir ara verdikten sonra, Mayıs-Haziran 2019 sayısıyla birlikte iki ayda bir yayımlanmaya başladı. Mayıs 2020’den itibaren ise yeniden aylık periyotta ancak bu kez dijital ortamda okurlarla buluşmaya devam ediyor.
56 ÜLKE 200 FİLM
Son bir yıldır dijital ortamda okurlarla buluşan dergi 20. yılını “200 Film: Sinema Tarihinde Devri Âlem” başlıklı özel sayıyla kutladı. Editörlüğünü Berke Göl ve Gözde Onaran’ın üstlendiği, MUBI Türkiye işbirliğiyle hazırlanan 256 sayfalık bu özel sayıya 42 yazar katkıda bulundu. 200 Film: Sinema Tarihinde Devri Âlem, sinemanın başlangıcından günümüze, 56 ülkeden, farklı türlerden ve çeşitli akımlardan seçilmiş tam 200 filmi alternatif bir bakışla ele alıyor.
Seçkide Hitchcock’tan Antonioni’ye, Varda’dan Ozu’ya pek çok usta yönetmenin filmlerine yer verilirken bir yandan da “sinema tarihinin en iyi filmleri” listelerinde her zaman yer edinen pek çok ünlü yapım dışarıda bırakılarak ve başka filmlere alan açmak tercih edildi. Sinema tarihinin güncel bir bakışla gözden geçirilmesi sonucu ortaya çıkarılan seçki; ihmal edilen, geleneksel kanonların dışında bırakılan ülkelerin sinemalarını sinemaseverlerle buluşturuyor.
“200 Film: Sinema Tarihinde Devri Âlem” başlıklı özel sayıda ayrıca görmezden gelinip değeri sonradan anlaşılmış kadın, kuir, siyah yönetmenlerin filmlerine; kurmaca sinemanın gölgesinde kalmış deneysel sinemanın ve belgeselin önemli örneklerine yer verildi.
GÖZDEN KAÇANLARI LİSTEYE ALDILAR
Seçkinin editörlerinden Gözde Onaran ile hem Altyazı’nın 20. yıl özel özel sayısını hem de derginin ileriki dönemde izleyeceği yayın politikası üzerine konuştuk. Onaran, özel sayıyı hazırlarken öncelikli amaçlarının farklı dönemlerden, coğrafyalardan, türlerden ve akımlardan olabildiğince dengeli bir seçki oluşturmak olduğunu ifade ederken, “Bu yüzden 126 yıllık sinema tarihinin tamamını gözden geçirmeye gayret ettik. Aylar süren bu araştırma süreci, işin hem en keyifli hem de en zor kısmıydı. Kendimizi her yönetmenden yalnızca bir filmle sınırlamamıza rağmen, çok sevdiğimiz ve önemsediğimiz pek çok yönetmenin filmlerini seçkiye dahil edemedik. Bu amaçla dergimizin yayın kurulundan ve yazarlarından oluşan farklı danışman grupları oluşturduk. Her grup farklı bir coğrafyayı ya da dönemi ele alıp bir yandan sinemanın o dönem ya da bölgedeki en önemli temsilcilerini araştırdı, bir yandan da gözden kaçmış, zamanında yeterince önemsenmemiş örnekleri bulmaya çalıştı. Amacımız seçkinin yalnızca tarihi ve coğrafi olarak değil cinsel yönelim ve etnik kimlik açısından da mümkün olduğunca kapsayıcı olmasıydı. Kadınlar, azınlıklar, LGBTİ+ bireyler tarafından yapılmış; onların hikâyelerini anlatan filmleri seçkiye dahil etmeye özellikle özen gösterdik.” dedi.
“ÖZLEDİĞİMİZİ FARK ETTİK”
Altyazı’nın artık dijital bir dergi olduğunu söyleyen Onaran, Altyazı’nın yayın politikasına dair şu bilgileri paylaştı: “Dijital abonelerimiz derginin yeni sayılarının yanı sıra Altyazı arşivinin de önemli bir kısmına ulaşabiliyor. Pandeminin başlangıcında dijitale geçme kararını verirken bir yandan da önümüze her yıl bir ya da iki basılı özel sayı çıkarma hedefini koymuştuk. ‘200 Film: Sinema Tarihinde Devri Âlem’ bunların ilki. ‘200 Film’ basılıp da matbaadan ofise ulaştığında büyük bir coşkuyla karşılandı, adeta bir kutlama havası yarattı. Uzun süredir verdiğimiz emeğin sonucunu görmek elbette çok güzeldi, ayrıca matbu dergiyi ne kadar özlediğimizi fark ettik. Sosyal medyadaki heyecanlı yorumlar ve bize gelen mesajlar da okurlarımızın matbu Altyazı’yı özlediğini gösteriyor ve bizi çok mutlu ediyor.”
ÖZEL SAYILAR DEVAM EDECEK
“Yakın bir gelecekte aylık dergiyi matbu olarak yayımlama düşüncemiz yok” diyen Onaran, Altyazı okurları için şu müjdeyi de verdi: “Ancak ‘200 Film’de olduğu gibi belirli konseptler etrafında şekillenen özel sayılar aracılığıyla okurlarımıza sürprizler yapmaya devam edeceğiz. Bunun yanında, kendi tasarladığımız defter ve çantalar da Altyazı Dükkân’da satışa sunuldu. Sinefillere yoldaşlık edeceğini umduğumuz bu el emeği göz nuru ürünler hakkında yapılan güzel yorumlar da bizi çok sevindiriyor.”
ÜÇ AY BOYUNCA RAFLARDA
“200 Film: Sinema Tarihinde Devri Âlem” sinema severlerin bir yandan sevdikleri filmleri, yönetmenleri görecekleri, bir yandan da yepyeni dünyalar keşfedecekleri arşivlik bir sayı. Üç ay boyunca bayilerde kalacak özel sayıyı bayilerden, kitapçılardan ve www.altyazi.net/dukkan üzerinden satın almak mümkün.