Antik hemşerilerin izinde felsefe
Bağrında pek çok filozof yetiştirmiş Kadıköy’de, her yaşa hitap eden ücretsiz felsefe seminerlerinde buluşan Kadıköylüler, felsefe okuyup dinliyor, sorgulayıcı düşünceyi deneyimliyor
Gökçe UYGUN
Sokrates’in çağdaşı olan Thrasymakhos, Platon öldükten sonra Akademia’nın ikinci başkanı olan Ksenokrates, ilk eşitlikçi devlet teorisyeninin olan Phaleas… Milattan önceki zamanların bu meşhur filozoflarının ortak noktası, hemşerimiz olmaları! Evet, çünkü bu üç önemli isim bundan binlerce yıl önce Kadıköy’de doğmuşlar. Tabi o zamanki adıyla antik Khalkedon’da... Onların yaşadığı, felsefe ürettiği çağlardan çok çok zaman sonra, 21.yüzyılın Kadıköy’ünde, felsefe hala yapılıyor. Elbette ki antik dönemden farklı biçimde. O zamanki gibi agoralarda buluşup şarap eşliğinde kavramları tartışmıyoruz belki ama bu yüzyılın modern insanları olarak Kadıköylüler, kültür merkezlerinin kırmızı kadife koltuklarına gömülüp, felsefe okuyup felsefe dinliyorlar.
Peki ya felsefe neden gereklidir, Kadıköy’deki bu felsefe toplantılarını kim, neden düzenliyor? ‘Sorular sorma sanatı’ felsefeyi, bu sorularla kapısını çaldığımız Prof. Dr. Simten Gündeş’le konuştuk. O, Kadıköy’deki felsefi olayların kamu ayağının sorumlusu ve yöneticisi. Kadıköy Belediyesi Kültür ve Sosyal İşleri Müdürlüğü görevini yürüten Gündeş, aynı zamanda bir akademisyen olduğu için konuya bu bağlamda yaklaşıyor. Gündeş, felsefenin günlük hayatta, göz ardı edilen ama çok kilit bir konumu olduğuna inanıyor ve insanlığın giderek daha çok yoksunluğunu çektiği insan hakları, birbirine saygı, vicdan, demokrasi gibi kavramların aslında hep felsefeyle alakalı olduğunu vurguluyor. Felsefenin zor ve anlaşılmaz olarak görülmesinin, yeterince okumamaktan kaynaklandığını belirten Gündeş, “Bizde hep ‘felsefe yapma, entel olma’ gibi iğneleyici söz kalıpları vardır değil mi? Ben bunların toplumsal belleğimize bilinçli olarak oturtulmuş düşünceler olduğuna inanıyorum. Düşüncesiz, sorgulamayan bir toplum yaratmak için! Oysa biz kavramları bilirsek, onlara sahip çıkar, içlerinin boşaltılmasına izin vermeyiz…” diyor.
HER CUMARTESİ FELSEFE
Simten Gündeş, işte bu felsefi ve hayati gereklilikler ve Kadıköylülerin talepleri doğrultusunda felsefe alanına eğilerek, bu konuda seminerler düzenlemeye karar verdiklerini anlatıyor. Bunu da konusunda yetkin ve ciddi bir kurum ola Maltepe Üniversitesi Felsefe Anabilim Dalı işbirliği ile başlattıklarını söyleyen Gündeş, şöyle devam ediyor; “Çünkü bu üniversite, Prof. Dr. İoanna Kuçuradi, Prof. Dr. Betül Çotuksöken gibi önemli isimlerin başında olduğu bir programla felsefe eğitimi verilen bir yer. Üniversite ile işbirliği içinde planladığımız ücretsiz felsefe seminerlerine geçen yıl Caddebostan Kültür Merkezi’nde başladık. Daha önce felsefe alanında böyle bir seminer verilmediği için kaç kişi gelecek, ilgi nasıl olacak diye düşünüyorduk, heyecanlıydık. 125 kişilik salona 160’a yakın kişi geldi. İnsanlar yerlere, merdivenlere oturdular felsefe dinlemek için. Ne kadar doğru bir iş yaptığımızı anladık. O bağlamda gördük ki felsefe gerçekten istenilen ve keyif alınan bir alan... Bu konferanslar dizesi belli bir düzen ve tema içinde sürdü. Sezon sonunda katılımcılarımıza sertifika da verdik. Bu seminerler bu sene de her cumartesi 10.00-12.00 saatleri arasında ücretsiz olarak sürüyor’’
Peki ya felsefe neden gereklidir, Kadıköy’deki bu felsefe toplantılarını kim, neden düzenliyor? ‘Sorular sorma sanatı’ felsefeyi, bu sorularla kapısını çaldığımız Prof. Dr. Simten Gündeş’le konuştuk. O, Kadıköy’deki felsefi olayların kamu ayağının sorumlusu ve yöneticisi. Kadıköy Belediyesi Kültür ve Sosyal İşleri Müdürlüğü görevini yürüten Gündeş, aynı zamanda bir akademisyen olduğu için konuya bu bağlamda yaklaşıyor. Gündeş, felsefenin günlük hayatta, göz ardı edilen ama çok kilit bir konumu olduğuna inanıyor ve insanlığın giderek daha çok yoksunluğunu çektiği insan hakları, birbirine saygı, vicdan, demokrasi gibi kavramların aslında hep felsefeyle alakalı olduğunu vurguluyor. Felsefenin zor ve anlaşılmaz olarak görülmesinin, yeterince okumamaktan kaynaklandığını belirten Gündeş, “Bizde hep ‘felsefe yapma, entel olma’ gibi iğneleyici söz kalıpları vardır değil mi? Ben bunların toplumsal belleğimize bilinçli olarak oturtulmuş düşünceler olduğuna inanıyorum. Düşüncesiz, sorgulamayan bir toplum yaratmak için! Oysa biz kavramları bilirsek, onlara sahip çıkar, içlerinin boşaltılmasına izin vermeyiz…” diyor.
HER CUMARTESİ FELSEFE
Simten Gündeş, işte bu felsefi ve hayati gereklilikler ve Kadıköylülerin talepleri doğrultusunda felsefe alanına eğilerek, bu konuda seminerler düzenlemeye karar verdiklerini anlatıyor. Bunu da konusunda yetkin ve ciddi bir kurum ola Maltepe Üniversitesi Felsefe Anabilim Dalı işbirliği ile başlattıklarını söyleyen Gündeş, şöyle devam ediyor; “Çünkü bu üniversite, Prof. Dr. İoanna Kuçuradi, Prof. Dr. Betül Çotuksöken gibi önemli isimlerin başında olduğu bir programla felsefe eğitimi verilen bir yer. Üniversite ile işbirliği içinde planladığımız ücretsiz felsefe seminerlerine geçen yıl Caddebostan Kültür Merkezi’nde başladık. Daha önce felsefe alanında böyle bir seminer verilmediği için kaç kişi gelecek, ilgi nasıl olacak diye düşünüyorduk, heyecanlıydık. 125 kişilik salona 160’a yakın kişi geldi. İnsanlar yerlere, merdivenlere oturdular felsefe dinlemek için. Ne kadar doğru bir iş yaptığımızı anladık. O bağlamda gördük ki felsefe gerçekten istenilen ve keyif alınan bir alan... Bu konferanslar dizesi belli bir düzen ve tema içinde sürdü. Sezon sonunda katılımcılarımıza sertifika da verdik. Bu seminerler bu sene de her cumartesi 10.00-12.00 saatleri arasında ücretsiz olarak sürüyor’’
İŞ ÇIKIŞI FELSEFE!
■ Kadıköy Belediyesi Tarih Edebiyat ve Sanat Kütüphanesi’nde (TESAK) her çarşamba 18.30’da ücretsiz felsefe toplantıları yapılıyor. Farklı üniversitelerden akademisyenler, bağımsız araştırmacılar çeşitli temalarda felsefe anlatıyor.
■ Barış Manço Kültür Merkezi’nde ayrıca Us Atölye’nin her perşembe 20.00’de düzenlediği ücretsiz felsefe etkinlikleri de 13 yıldır devam ediyor. Türkiye’nin yetiştirdiği felsefe hocalarının yanı sıra, yurtdışından konukların da katıldığı bu etkinlikler serisi, her ekim başından mayıs sonuna dek aralıksız sürüyor. Mesela bu kapsamda 15 Aralık Perşembe akşamı saat 20.00’de önemli kadın felsefecilerden Hannah Arendt konuşulacak. “Arendt’te ‘Radikal Kötülük’ Problemi” başlığını taşıyan yüksek lisans bitirme tezi kitaplaştırılan genç akademisyen Berrak Coşkun, ücretsiz bir seminer verecek.
■ Noesis Felsefe Atölyesi de Caddebostan Kültür Merkezi salonlarında, her perşembe 19.30’da felsefe çalışması yapıyor. Atölyeyi Aziz Yardımlı yürütüyor.
■ Kozyatağı Kültür Merkezi’nde her pazartesi saat 19.00’da Anadolu Aydınlanma Vakfı’nın felsefe toplantıları yapılıyor.
■ Barış Manço Kültür Merkezi’nde ayrıca Us Atölye’nin her perşembe 20.00’de düzenlediği ücretsiz felsefe etkinlikleri de 13 yıldır devam ediyor. Türkiye’nin yetiştirdiği felsefe hocalarının yanı sıra, yurtdışından konukların da katıldığı bu etkinlikler serisi, her ekim başından mayıs sonuna dek aralıksız sürüyor. Mesela bu kapsamda 15 Aralık Perşembe akşamı saat 20.00’de önemli kadın felsefecilerden Hannah Arendt konuşulacak. “Arendt’te ‘Radikal Kötülük’ Problemi” başlığını taşıyan yüksek lisans bitirme tezi kitaplaştırılan genç akademisyen Berrak Coşkun, ücretsiz bir seminer verecek.
■ Noesis Felsefe Atölyesi de Caddebostan Kültür Merkezi salonlarında, her perşembe 19.30’da felsefe çalışması yapıyor. Atölyeyi Aziz Yardımlı yürütüyor.
■ Kozyatağı Kültür Merkezi’nde her pazartesi saat 19.00’da Anadolu Aydınlanma Vakfı’nın felsefe toplantıları yapılıyor.
KÜÇÜK PRENS FELSEFE ANLATIYOR
Kozyatağı’nda, 2 ay önce hizmete giren 19 Mayıs Çocuk ve Gençlik Etüt Merkezi’nde Çocuklar İçin Felsefe seminerleri başladı. Türkiye Felsefe Kurumu (TFK) Çocuklar İçin Felsefe Birimi Başkanı Nuran Direk, her salı günü 17.30-19.00 saatleri arasında çocukları felsefeyle tanıştırıyor. Ücretsiz olan bu etkinliklerde Direk, Küçük Prens kitabı üzerinden felsefe kavramlarını anlatıyor. Bu çalışmaların ilk konukları 3. sınıf öğrencileri yani 9 yaşındaki çocuklar oldu. Kadıköy okullarında öğrenim gören bir grup çocukla başlayan bu çalışma 4 hafta sürecek. Ardından başka bir öğrenci grubuyla, 4 haftalık bu döngü devam edecek. Bu çalışmanın, Kadıköy Belediyesi’nin tüm etüt merkezlerinde sezon boyunca sürdürülmesi hedefleniyor.
Kozyatağı’nda, 2 ay önce hizmete giren 19 Mayıs Çocuk ve Gençlik Etüt Merkezi’nde Çocuklar İçin Felsefe seminerleri başladı. Türkiye Felsefe Kurumu (TFK) Çocuklar İçin Felsefe Birimi Başkanı Nuran Direk, her salı günü 17.30-19.00 saatleri arasında çocukları felsefeyle tanıştırıyor. Ücretsiz olan bu etkinliklerde Direk, Küçük Prens kitabı üzerinden felsefe kavramlarını anlatıyor. Bu çalışmaların ilk konukları 3. sınıf öğrencileri yani 9 yaşındaki çocuklar oldu. Kadıköy okullarında öğrenim gören bir grup çocukla başlayan bu çalışma 4 hafta sürecek. Ardından başka bir öğrenci grubuyla, 4 haftalık bu döngü devam edecek. Bu çalışmanın, Kadıköy Belediyesi’nin tüm etüt merkezlerinde sezon boyunca sürdürülmesi hedefleniyor.