Bir hezarfen*: Celal Esat Arseven
Kültür tarihçisi Ekrem Işın, Kadıköy tarihi için önemli bir isim olan Celal Esat Arseven’i anlattı. Işın, Arseven’in Osmanlı’da ilkleri başaran bir insan olduğunu söyledi
Erhan DEMİRTAŞ
Kültür tarihçisi, araştırmacı yazar Ekrem Işın, 2 Mayıs Cumartesi günü Tarih, Edebiyat, Sanat Kütüphanesi’nde (TESAK) düzenlenen ‘Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Çok Yönlü Bir Sanat İnsanın Yaratıcılık Serüveni’ başlıklı söyleşide 1. Dünya Savaşı sırasında Kadıköy Belediye Şube Müdürlüğü, 1933-37 yılları arasında Kadıköy Halkevi Başkanlığı yapan Celal Esat Arseven’i anlattı. Arseven’in sanatçı kişiliğinden, belediyecilik alanında yaptığı çalışmalara kadar birçok konunun konuşulduğu söyleşiye Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu da katıldı.
Kısa bir konuşma yaparak Arseven hakkında duygularını paylaşan Aykurt Nuhoğlu, “Şehir planlamacılığı alanında çok önemli bir entelektüeldi kendisini saygıyla anıyorum” dedi.
Celal Esat Arseven’in çok değişik alanlarda çalışmaları olduğunu belirten Ekrem Işın, “Arseven eskilerin deyimiyle bir Hezarfen’dir. Onu anınca aklıma Ahmet Mithat Efendi gelir. Mithat Efendi de Osmanlıda ilkleri başarmış bir insandır” diye konuştu. Her iki yazarın da ansiklopedik bilgiye sahip olduğunu ifade eden Işın, “Arseven, herhangi bir konuda tartışma yürütebilecek, bilgi birikimine sahipti” dedi.
“Celal Esat teknik bilgilere çok meraklı bir insandı” diyen Işın, Arseven’in çöküş ve geçiş dönemi yazarı olduğunu dile getirdi. Işın, “Geçiş dönemleri aslında kriz dönemleridir. Bu dönemlerde insanların yüzlerindeki maskeler düşer. Her şey apaçık ortaya çıkar. Çöküş dönemi öğretici bir dönemdir. Arseven de böyle dönemlerin yazarıdır” diye konuştu.
KADIKÖY’Ü YENİDEN DÜZENLEDİ
Amcasının zoruyla askeri okullara gönderilen Arseven’in asker olmak yerine sanatçı olmayı seçtiğini söyleyen Işın, Arseven’in Kadıköy’de yaptığı yeniliklere de değindi. Ekrem Işın, 1. Dünya Savaşı sırasında Kadıköy Belediye yöneticiliği yapan Arseven’in alt yapı hizmetlerine çok önem verdiğini söyleyerek, “Kafasındaki belediyecilik alt yapı hizmetlerinin yaygınlaştırılması ile ilgiliydi. Hava gazı, kanalizasyon ve şebeke suyunun kullanımının yaygınlaşmasına yönelik çalışmalar yaptı” dedi.
Arseven’in İskele ve Çarşı arasındaki düzensiz yapıyı ortadan kaldırarak Kadıköy’ü yeniden düzenlediğini söyleyen Işın, Kadıköy’ü daha modern bir hale getiren mimari çalışmalarının yanı sıra, Belediye binasının duvarlarına ünlü ressamların tablolarını astığı bilgisini paylaştı.
*Hezarfen: pek çok farklı disiplinde engin bilgiye sahip olan kişi