Kapılarını geleceğin sanatçılarına, sanatın potansiyeline ve yerleşik kalıplar ve kabuller üzerine kurulmadığı biçimlere açan Kadıköy’ün en eski galerilerinden halka sanat projesi, “Kuşaklar: Kendi Gelen Devamlılık” sergisinde 11 yaşındaki Derin Su Baldemir ile 74 yaşındaki Slobodan Dan Paich’in çizimlerini bir araya getiriyor.

28 Kasım 2019 - 10:51

A ⁺ A^- Yazdır

Yağmuru ‘bulutların neşesi’ diye tarifleyip rengarenk çizgilerine döken genç yetenek Derin ve kuşların gemicileri sevmesini mavi tonlarıyla kağıda yansıtan kıdemli sanatçı Slobodan…Ve biri 11, diğeri 74 yaşındaki bu iki kişinin ortak sergisi; “Kuşaklar: Kendi Gelen Devamlılık”

Bu serginin hikayesi, Moda’da bulunan halka sanat projesi’nin rezidans programına dayanıyor. Dünyanın farklı yerlerinden sanatçıları Moda’da ki mekanlarına misafir eden halka sanat, bu konuda San Francisco merkezli sanat inisiyatifi Artship Initiatives ile 8 yıllık bir işbirliği halinde. Yılda 5 ay birlikte sergi ve hikaye anlatımlı performanslar yapıyorlar.

Artship Initiatives Sanat Direktörü Slobodan Dan Paich de her sene yılın 6 ayını Moda’da geçiriyor. halka sanat projesi rezidans programı konuğu olarak bir çok serginin yaratımında yer alıyor. Sanat dünyasında bir dede olarak yeni nesli buyur etmekten mutlu olan Paich’in yaratımlarından en sıradışı olanı da torunu yaşındaki genç bir yetenekle ortak sergi açması oldu.

Geçtiğimiz günlerde açılan ve 8 Aralık’a ziyaretçilerini ağırlayacak olan sergiyi Slobodan Dan Paich ve Derin Su Baldemir’le konuştuk.

• Derin'le nerede nasıl tanıştınız? 

Slobodan Dan Paich: Derin'in ailesi Moda’daki 700gr kafe'nin sahibi. Annesi Yeşim, büyükannesi Gülcan ve şimdi küçük teyzesi Berfin de oranın şefleri. Dayısı Olcay işletiyor ve eşi Mutlu da işin içinde. Kafe, halka sanat’ın tam karşısında ve kahvaltı için her gün oraya giderim. Bundan 3-4 yıl önce, ben oradayken, çok genç bir kız annesini bekliyordu ve çizim yapıyordu.

• Çizim yapan biri olarak sizin de ilginizi çekmiş olmalı...

Slobodan Dan Paich: Evet, ben de çocukluğumdan beri her gün çiziyorum. Çoğunlukla yemek zamanlarında çünkü çok meşgulüm. Bu yüzden 12 yıl önce çay ile çizmeye başladım çünkü çizimime dökülen bir fincan çay ve ertesi sabah güzel görünüyordu. Bu yüzden, her gün çoğunlukla yemek saatinde çizimlerimi çay ve mürekkeple yapıyorum.

Derin'le tanıştığım gün,  daha yeni çizmeye başlamıştım ki  Derin'in büyükannesi mutfaktan çıktı ve masama gelerek Derin'i benimle tanıştırdı. Sonra birlikte çizmeye başladık. O günden sonra, Derin'i nadir de olsa ara sıra görmeye devam ettim.

• Ona çizimlerde yardımcı oldunuz mu?

Slobodan Dan Paich: Ben onun resim öğretmeni değilim ama farklı konferanslardan veya San Francisco'dan Kadıköy'e döndüğümde Derin için çeşitli sanat malzemeleri, fırçalar, boyalar getiriyordum. O da bazen bana güzel çizimler gönderiyordu. Zamanla bu iletişimin böyle güzel ve minimal bir şekilde ilerlemesini izledim. Geçtiğimiz yıl bana coşkulu bir meyve ağacı ve yanındaki salıncağın çizimini gönderdikten sonra, Derin'in çizimlerini sergileme zamanının geldiğini fark ettim.

•  2 farklı kuşaktan iki kişinin böyle bir sergide buluşması az rastlanan bişi. Neden böyle bir sergi kurguladınız?

Slobodan Dan Paich: Tek başıma sergi yapmakla asla ilgilenmiyorum, sergi alanını diğer birkaç sanatçıyla paylaşmayı seviyorum. Bugünün bölünmüş dünyasında, çocuklar çok nadiren yetişkinlerle ortak bir sergi yapma şansı buluyorlar. Yetenekli çocuklar akranları arasında yalnız, ve yalnız mücadele etmek zorunda kalıyor.

Çizme dürtüsü, dışarı çıkmak, dünyaya ulaşmak ve insan yakınlığına katkıda bulunmak isteyen bir iç armağanın işaretidir. Bu nedenle, Dede sıfatlı deneyimli bir sanatçı ile genç yetenekli bir çocuğunb sinerjisini incelemek, sanatın sürekliliği için yapabileceğiniz en faydalı şey gibi görünüyor. Gerçek malzemelerle yapılan sanat; sanal, simüle edilmiş, karikatür gerçekliğinin istilasından kurtulmaya ihtiyaç duyuyor. Sergi için motivasyon, çizim araçlarını ellerinde tutan, parçalanabilecek ve keyiflenebilecek bir kağıda iz bırakan iki nesli;  işlerini ayrı ayrı sergileyerek aynı mekanda biraraya getirmek.

• Sergideki işlerinizden bahseder misiniz?

Slobodan Dan Paich: Her gün çizdiğim için, çok fazla eserim var. Bu yüzden ilk önce galeri mekanına Derin'in işlerini ortaya koyduk. Sonra halka sanat projesi'nin kurucusu/ küratörü İpek Çankaya eserlerimin arasından seriye uygun olanları seçti ve çok hoşuma gitti. Bazen sanatçıların kendileri çalışmalarına çok yakın oluyorlar ve anlamları karışabiliyor. İpek Çankaya gibi iyi küratörler, bir müzisyenin enstrümanını akord etmesi gibi galeriyi düzene sokuyor.

İşin kendisi, tarih veya coğrafyaları ne kadar uzak olursa olsun,tüm insanlarda var olan, ‘hayalgücü’ denen doğal organın kutlanmasıdır.İş her zaman kağıt üzerine koyulan çay ile başlayan süreçle uyanan hayal gücüyle başlayıp, mürekkep çizimine odaklanır. Başlık, işin sonunda ortaya çıkar ve adeta izleyiciye bir selam niteligi taşır. Bu, kendi içinde bir son olarak değil, yapıcı ve gözlemcinin olası karşılıklı yararıyla ilgilidir. Yani önemli olan kendini ifade etmek değil, paylaşmaktır.

ÜZÜNTÜSÜNÜ ÇİZGİLERLE SİLİYOR

• Derin seni tanıyalım biraz. Kaç yaşındasın, hangi okula gidiyorsun?

Derin Su Baldemir: 11 yaşındayım. 6. sınıfa gidiyorum. Nişantaşı Maçka Pakmaya Hüsamettin Ziler Ortaokulu’na gidiyorum.

• Ne zamandan beri resimle, çizimle ilgileniyorsun? Neler çiziyorsun?

6 yaşımdan beri resim yapmayı seviyorum. Çizimle ilgileniyorum. Daha çok okulda boş kağıtlara kurşun kalemle kadın modelleri çiziyorum. Suluboya çalışmaları da yapıyorum.

Aslında annem izin verse odamın duvarlarını bile boyayabilirim ya da peteklerini. Daha çok tuvallerin üzerinde resim yapmayı seviyorum. Çoğunlukla kurşun ya da guaj boya  kullanıyorum. Resim yaparken elimi serbest bırakıyorum. ve ortaya belli belirsiz bir resim çıksa da ben öyle çizmeye devam ediyorum. Bazen aklımda bir resim belirliyorum ve o resmi yapmaya çalışıyorum. Elimi kağıttan ayırmadan ve resmime hiç bakmadan ya da silmeden sonuna kadar, elim yorulana kadar çizmeye çalışıyorum ve sonunda kafamı kaldırdığımda düşündüğümden de güzel bir çizimle karşılaşıyorum. Bu durum beni çok ediyor. Çoğu çocuk okulda defterlerime çizdiğim kadınların vücut şekilleriyle ya da çıplaklıklarıyla dalga geçse bile hocalarım resimlerimi çok seviyor ve onlar sayesinde bende çizmeye devam  ediyorum ve çizim yeteneğimi geliştiriyorum. Özetle; çizerken sinirli ya da üzgün olsam bile çizerken kendimi iyi ve özgür hissediyorum. 

• Slobadan ile birlikte sergi açmak senin için ne ifade ediyor? Böyle bir teklif aldığında neler hissettin?

Derin Su Baldemir: Slobodan’la karşılıklı oturup resim çizmek bile beni çok heyecanlandırıyor. Sergimiz olsun ya da olmasın, onunla resim yapmaktan büyük zevk alıyorum. Ve elbette resimlerimizin sergide buluşması beni daha da mutlu etti.

• Bu ilk sergin mi?

Derin Su Baldemir: Daha önce okul aracılığı ile bazı yarışmalara katılıp oralardan resimlerimin sergilendiği oldu. Ama bu kadar çok resimle katıldığım ilk sergim.

(Caferağa Mh. Dr. Esat Işık Cd. Ruşenağa Sk. No:8 Moda www.halkaartproject.net)