Kitabı Türkçe’ye çevrilen Serge Velay, Kadıköy Belediyesi Tarih Edebiyat Sanat Kütüphanesi’ndeki söyleşide Char üzerine düşüncelerini paylaştı
Kadir İNCESU
Fransız şair, romancı, denemeci ve editör Serge Velay’ın Rene Char Yaşamı, Sanatı ve Şiirleri kitabı Chiviyazıları Yayınları tarafından yayımlandı. Kenan Sarıalioğlu tarafından Türkçeye çevrilen kitabın editörlüğünü ise Salih Bolat yaptı.
Kitabın dağıtımının yapıldığı gün TESAK’ta düzenlenen söyleşisinde Serge Velay, Rene Char’ı anlattı. Söyleşiye Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu ile 100 dolayında edebiyatsever katıldı. Salih Bolat, Serge Velay’ın kitabıyla ilgili olarak söyleşi öncesi yaptığı kısa konuşmada, “Rene Char gibi zor bir şairin yapıtını irdeleyen bir metnin de zor bir metin olması doğaldır. Zaten, şiir gibi, kendi dışında referansı olmayan bir dili irdeleme sürecinin, kendine özgü bir dil üretmeyi ve irdelen metinden elde edilen poetik bilginin sık sık kavramlaştırmayı gerektirmesi de doğaldır. Ama her şeyden önce okurun büyük bir şairin poetikasına, Fransız sürrealist şiir ortamına ilk elden tanıklık elde etme şansı bulacağını umuyorum” dedi.
“BENİM İÇİN BÜYÜK ONUR”
Söyleşide, Serge Velay’a çevirmenler Burak Yılmaz ve Emirali Yağan da eşlik etti.
Velay, konuşmasını yazılı metin üzerinden yaparken, zaman zaman metne eklemelerde de bulundu. Velay, konuşmasına “İstanbul’da edebiyatseverler içinde Rene Char’ın elçisi olmak benim için büyük bir onurdur” diyerek başladı.
Velay, “Suya sabuna dokunmamak üzere dünyaya gelen/ ne sevgi saygıya, ne de sabra değer” dizelerinin şairi Rene Char’ın “Şair, kitapları neredeyse oradadır” sözünü hatırlatarak Char’ın değişik bakış açılarıyla birçok şekilde ele alınabileceğini söyledi. Velay, yorumcuların Char için “Biçimi ve içeriğiyle zamanın şiirsel manzarasına katılan ve onun elinden kurtulan, özel nitelikli yapıtların yazarıdır” yorumunda birleştiklerini ifade etti.
“HER ŞEYE BAŞKALDIRI”
Herkes tarafından “Direnişçi Char”dan söz edildiğine dikkat çeken Velay, bu tanımlamanın “direnişçi” teriminin en geniş anlamıyla kullanılırsa anlamlı olacağını belirterek “Rene Char’da ‘direniş’ yalnıza tarihin ve onun yarattığı savaş ile Nazi işgali durumlarının dayattıklarını değil, ‘herşeye başkaldırı’ olan manevi bir başkaldırının da dile getirilmesini kapsar” dedi ve “Direnişçi Char” kimliğini; siyasal direniş, sözcük oyunlu şiire direniş ve düzyazıyla fazlaca yaslanan şiire direniş ana başlıklarıyla değerlendirdi.
Serge Velay daha sonra Akademi Kitabevinde Rene Char Yaşamı, Sanatı ve Şiirleri adlı kitabını imzaladı.
Kenan Sarıalioğlu tarafından Türkçeye çevrilen ve Chiviyazıları tarafından yayımlanan 224 sayfalık “Rene Char Yaşamı, Sanatı ve Şiirleri” adlı kitapta özgün baskıda olmayan Char’a ait 44 de şiir yer alıyor.