Cumhuriyet tarihinin en önemli kurumları arasında yer alan ve kapatılması hâlâ tartışma konusu olan Köy Enstitüleri sinemaya aktarılıyor. Yapımcılığını Erkan Can ve Tamer Çiçek’in üstlendiği, yönetmenliğini Ali Adnan Özgür’ün yaptığı, senaryosunu Dilşah Özdinç’in yazdığı “Toprağın Çocukları”nın çekimlerine geçen hafta başlandı.
Kapatıldığı tarihe kadar 17 bin 342 öğretmen, 7 bin 300 sağlık memuru ve 8 bin 756 eğitmen yetiştirilen, dünyada eğitim alanında en özel örneklerden birisi olarak görülen Köy Enstitüleri’nin kapatılma sürecinin anlatıldığı filmde; Erkan Can, Şebnem Sönmez, Bahtiyar Engin, Suzan Kardeş, Müge Boz, Türkü Turan, Ufuk Bayraktar, Ezgi Mola, Serdal Genç, Bertan Dirikolu ve Menderes Samancılar rol alıyor.
Çekimleri Ankara’nın Elmadağ İlçesi’nde bulunan Hasanoğlan Köy Enstitüsü yerleşkesinde gerçekleştirilecek olan film Erkan Can’ın canlandırdığı Kemal Öğretmen’in Köy Enstitüsü’nün kapatılmaması için ortaya koyduğu mücadeleyi anlatıyor. Film 2012 yılında gösterime girecek.
ABD’NİN İSTEĞİYLE KAPATILMIŞTI
2. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru 1945 yılında Sovyetler Birliği’nin Türkiye’den Kars, Artvin ve Ardahan’ı ve Boğazlarda askeri üs istemesi üzerine, Milli Şef de ABD’den askeri destek istemişti. Bu desteği vermeye hazır olduğunu belirten ABD, Truman Doktrini ile yardıma başlamıştı ama karşılığında Türkiye’de serbest seçimlere dayanan demokrasi düzeninin yerleştirilmesini ve Milli Şeflik, 5 yıllık kalkınma planları ve Köy Enstitüleri gibi ‘Sovyet sistemine benzer’ uygulamaların kaldırılmasını talep etti.
1946 yılında hükümetin yaklaşan seçimleri yitirme kaygısıyla CHP içinden muhalif milletvekillerinin başını çektiği örgütlü muhalefetin kampanyasıyla, müfredatında ve yapılanmasında kuruluş amaçlarından uzaklaşan değişiklikler yapıldı. İlerleyen yıllarda da, daha önceleri sıkı sıkıya bağlı olduğu “iş için iş içinde eğitim” ilkesinden uzaklaştırıldı. Önceleri yaratıcılığın ön plana çıktığı eğitim anlayışının yerine giderek geleneksel, ezberci eğitimin yerleştiği öğretmen okullarına dönüştürülerek 1954’te kapatıldılar.