FİLOZOFLARIN KENTİ KADIKÖY
Kent Konseyi’nin düzenlediği etkinlikte konuşan araştırmacılar, binlerce yıllık geçmişiyle her yanından tarih fışkıran Kadıköy ile ilgili ilginç bilgiler verdi
Mustafa SÜRMELİ
Kadıköy Kent Konseyi Tarihi Kültürel Miras ve Kent Belleği Çalışma Grubu, günümüzde pek çok tarihi yapının da bulunduğu kentle ilgili tarihi ve kültürel değerleri anlatan çalışmalar gerçekleştiriyor.
13 Nisan Pazartesi günü Caddebostan Kültür Merkezi’nde (CKM) “Kadıköy’den Renkler ve Sesler” adlı bir söyleşi düzenlendi. Söyleşinin konuk konuşmacıları ise “Gözbebeğim Göztepe” kitabının yazarı edebiyatçı Celal Özcan, Öğretim Görevlisi Uzman N. Simay Bodur ile Sanatçı Müjdat Gezen’di. Etkinlik kapsamında Fotoğrafçı İsmail Şevket Baki’nin Hasanpaşa’nın tarihi yapılarına ait fotoğraflarından oluşan bir sergi de açıldı.
KENT MÜZESİ GÜNDEMDE
Söyleşinin açılışında konuşan Kadıköy Belediyesi Başkan Yardımcısı Ülkü Koçar, belediye olarak kente kazandırılan tarihi yapılarla kent belleğini oluşturan kültürel değerleri korumaya, yaşatmaya çalıştıklarını söyledi ve bu çalışmaları devam ettireceklerini belirtti. Kadıköy’de bir kent müzesi olmadığını da vurgulayarak Kent Konseyi’nin çalışmasını bu anlamda yerinde bulduğunu söyleyen Koçar, “Kent belleği, kent arşivini içeren bir müze oluşturursak bu çalışmalarınız o müze için de alt yapı olacaktır” dedi.
KÖŞK VE KONAKLARIN SEMTİYDİKitabında Göztepe ile ilgili anılara yer verdiğini anlatan edebiyatçı Celal Özcan, Anadolu’dan İstanbul’a gelen Tütüncü Mehmet Efendi’nin şimdiki Göztepe’nin bulunduğu yerden 1000 dönüm arazi aldığını söyledi. Daha sonraları semte çok sayıda köşk, konak yapıldığını anlatan Özcan, çeşitli kaynaklardan sadece Göztepe’de 119 köşkün yapıldığını öğrendiğini söyledi. Günümüzde bunların 8-9’unun kaldığını belirten Özcan, Göztepe’nin geçmişten günümüze gelen güzide bir semt olduğunu anlattı.
HARHADON, KALKEDON, FİKİRTEPE
Kadıköy’ü araştırırken ilk olarak Strabon ve Heredot’un Kalkedon hakkındaki metinlerine başvurduklarını söyleyen Öğretim Görevlisi Uzman N. Simay Bodur, bu kaynaklarda Kalkedon’dan, “içinde timsahların yüzdüğü pınar ve liman” olarak bahsedildiğini anlattı.
Fikirtepe ve Kadıköy bölgesinin antik dönem yerleşim bölgesi olduğunu, antik dönemin aydınlarının da bu bölgede yetiştiğini ifade eden Simay Bodur, 5 bin yıl önce Anadolu’daki en önemli yerleşim merkezleri arasında Fikirtepe’nin olduğu yerde, Kalkedon’dan da önce, bakır ülkesi anlamına gelen Harhadon’un bulunduğunu söyledi. Bodur, “5000 yıl önce orada bir liman var. Bu limandan alınan ticari malzemeler Efes ve oradan da Fenike limanlarından Akdeniz’e açılıyor. Büyük bir ticari merkez aynı zamanda. Anadolu’nun da batıya açılan kapısı” dedi.
PLATON BAHSETMİŞTİ
Platon’un “Devlet” yapıtında Kadıköylü bir öğretmenden bahsettiğini, bunun antik dönemde de Kadıköy’de eğitim ve kültürün önemli olduğunu gösterdiğini belirten Bodur, antik dönemde İskenderiye’deki tıp okulu kurucularından olan Bilim adamı, Anatomist Herofilus’tan, yine İskenderiye’deki tıp okulunda “Kalkedonlu Herofilus” diye bahsedildiğini vurguladı. Bodur, “Kadıköy’den Mısır’a giderek ilk tıp okulunu kuran iki kişiden biri ve M.Ö. 335-280 yılları arasında yaşadı. Bir Kadıköylü. İlk tıp okulunu kuran ilk anatomistlerden biri” dedi. Bodur, Kadıköy’ün bir kent müzesine ihtiyacı olduğunu da belirtti.
“KADIKÖY MÜTHİŞ”
Çocukluğunda Fatih’ten dayısının Kadıköy’deki yazlığına geldiklerini, sanatçı dostu Perran Kutman’ın tavsiyesiyle Kadıköy’e taşındığını anlatan sanatçı Müjdat Gezen, yıllardır oturduğu Kadıköy’ü “Müthiş bir yaka Kadıköy yakası” diye ifade etti. Caddebostan plajından her yaz denize girdiğini anlatan Gezen, son zamanlarda inşaat faaliyetlerinin yoğunluğundan duyduğu rahatsızlığı da ifade etti.
FOTOĞRAFLARLA HASANPAŞA
Tarihi Kültürel Miras ve Kent Belleği Çalışma Grubu, CKM’de “Fotoğraflarla Hasanpaşa” konulu fotoğraf sergisi düzenledi. Bir yıl boyunca adım adım Hasanpaşa’yı gezip, semtin tarihi köşk, konak ve yapılarını tek tek fotoğraflayan İsmail Şevket Baki, semtin geçmişten gelen atmosferini hala yansıttığını belirtti.
Kadıköy Kent Konseyi olarak tarihi Hasanpaşa semtinin günümüze ulaşabilen yapılarını fotoğraflarla tespit edip, belgeleyerek geleceğe ulaşmalarını amaçladıklarını ifade eden İsmail Şevket Baki, binden fazla fotoğraf çektiğini, 30 kadarını sergilediğini söyledi. Ayrıca sergi için hazırlanan broşürde, yapılar ve hikâyelerine yer verildi.