“Geçebilmeleri hiç mümkün olmadı”
Prof Dr. Haluk Oral, Kadıköy Belediyesi’nin Çanakkale Haftası etkinlikleri kapsamında Tarih Edebiyat ve Sanat Kütüphanesi’nde söyleşi gerçekleştirdi
Büyük Harp’in en kayda değer kesitlerinden biri olan Çanakkale Savaşı, Prof. Dr. Haluk Oral’ın kendine has üslubuyla 11 Mart Cumartesi günü Kadıköy Belediyesi Tarih Edebiyat ve Sanat Kütüphanesi’nde konuşuldu. “Çanakkale Savaşı: Unutulanlar, Hatırlananlar...” başlığını taşıyan söyleşiye pek çok Kadıköylü tarihsever katıldı. Çanakkale Savaşı hakkında yapılan söyleşide, 1915 yılının Nisan ve Ağustos aylarındaki çarpışmalar esas alındı.
“KAVRAMLAR YANLIŞ”
Konuşmasına, ‘Çanakkale Savaşı’ kavramının yanlış bir kullanım içerdiği belirterek başlayan Oral, bu kavramın gerçeği yansıtmadığının altını çizdi. “Çanakkale Savaşı’na dair doğru bildiğimiz yanlışlar dilimize yapışmış.” diyen Oral, “Burada geçen iki kelime de yanlıştır. Öncelikle savaş değil, muharebedir. Savaş denilen kavram yaşanan olay sonucu çıkan çatışmanın tamamını kapsar. Çanakkale Savaşı dediğimiz gerçeklik ise Birinci Dünya Savaşı içinde geçen bir savaştır. Buna muharebe demek daha doğru olacaktır. Diğer bir yandan da Çanakkale değil Edirne’dir. Çünkü o zamanlar Gelibolu Yarımadası Edirne’ye bağlıdır. Geçmişten günümüze Çanakkale Savaşı hakkında bu hatalı kullanımlar dilimize yerleştirmiştir. Hepimiz farkında olmadan büyük bir savaşa dair kavramları yanlış kullanıyoruz.” dedi.
“BOĞAZ GEÇİLEMEZDİ”
Yabancı kaynaklarda geçen ‘eğer deniz harekâtı sürdürülseydi boğaz geçilebilirdi’ savına karşı çıkan Oral, bu durumun asla gerçekleşemeyeceğini belirterek, “Müttefik devletlerin kaynaklarında deniz harekâtına devam edilmesinin, boğazın geçilmesini sağlayacağı görüşü vardır. Bu durum sadece Fransızlar açısından böyle değildir. Fransız kaynaklarında net bir şekilde ne kadar zorlanırsa zorlansın boğazın geçilemeyeceği açıkça ifade ediliyor. Haklı olan da Fransızlardır. Boğaz geçilemezdi. Çünkü ordumuzun uzun bir harekât karşısında direnebilecek kadar cephanesi vardı. Zannedilen aksine çok yoğun bir yokluk yoktu. 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Deniz Zaferi olarak kutladığımız günde ise 40 şehit 72 yararlı verdik. Dolayısıyla bizim açımızdan çok büyük bir hasar söz konusu değildi. Aslına bakıldığında boğazı geçebilmeleri hiç mümkün olmadı” diye konuştu.
“HAFİFE ALDILAR”
Müttefik devletlerin Çanakkale Boğazı’ndan kolaylıkla geçmeyi düşündüklerini söyleyen Oral, “O dönemde bizi hafife aldılar. Kendilerinin kolaylıkla boğazı geçip, İstanbul’a elini kolunu sallayarak girebileceklerini düşündüler. Hatta İngiliz’ler daha deniz harekâtından çok önce İstanbul’da kullanmak üzere 60 gümüş kuruşluk paralar bastırmışlar. Çanakkale’de ölen İngiliz askerlerinin üzerinden bu paralar çıkıyor. Deniz harekâtının başarısızlığından sonra oklarını kara harekâtına çeviriyorlar. 18 Mart günü yaşanan zaferden sonra bir aylık bekleyişin arından 25 Nisan’da kara harekâtını başlatıyorlar. Bu süre zarfında da çıkarmaya karşı yapılacak tüm önlemler alınıyor. Siperler kazılıyor, cephaneler yerleştiriliyor ve bölge savunma haline alınıyor. Bu durumda da düşmanın kara harekâtını da kazanması imkânsız oluyor.” şeklinde konuştu.
ETKİNLİKLERLE ÇANAKKALE HAFTASI 
Kadıköy, her yıl olduğu gibi bu yıl da Çanakkale Haftası’nı birçok etkinlikle kutluyor. Çanakkale Haftası’na özel etkinlikler ise şöyle;
- Çanakkale Savaşı, 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Yahudileri
500. Yıl Vakfı Müzesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarında Yahudi kültürel mirasının anlatıldığı “Çanakkale Savaşı, 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Yahudileri’’ isimli belge sergisini düzenliyor. 16 Mart Perşembe günü Caddebostan Kültür Merkezi’nde açılan sergi 23 Mart’a dek ziyaret edilebilecek.
- 102. Yılında Dünya Kartpostallarından Çanakkale Savaşı
102. yılında Çanakkale Savaşı’na dünyadaki kartpostallardan bakılacağı sergi, 18 Mart Cumartesi günü Barış Manço Kültür Merkezi’nde saat 18.00’de açılacak. Kartpostal sergisi, 14 Nisan tarihine dek görülebilecek.
- Çanakkale Zaferi
Atatürkçü Düşünce Derneği’nin düzenlediği “Çanakkale Zaferi” başlıklı söyleşide Emekli Koramiral Atilla Kıyat, Çanakkale Savaşı’nın perde arkasını tarihseverlerle buluşturuyor. Söyleşi, 18 Mart Cumartesi günü saat 18.00’de Barış Manço Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek.