Gepetto ustasının yaşam öyküsü beyazperdede
Elektrikçi/oyuncakçı Sabahattin Parlar’ın elektrik kablolarından oyuncak yapma tutkusu, yönetmen Yağmur Kartal’ın kurduğu büyülü evrenle seyirciye sunuluyor
90’lı yaşlarındaki Sabahattin Parlar, bir elektrik ustası. Avşa Adası’ndaki evinde elektrik kablolarından eski Osmanlı figürleri yapıyor. Küçük yaşta resme ilgisini keşfeden öğretmeninin ilkokuldaki alakası onu sanata yönlendirse de yaşadığı dönemin güçlüğü ve geçim dertleri nedeniyle uzun süre elektrik işinde çalışarak hayatını kazanmış. Yıllarca içinde ukde kalan sanat sevgisi bu oyuncakları yapmaya başlamasıyla yeniden canlanmış. Ekmek parası kazanmanın ötesine geçen bu tutkusu, imkansızlıkların körüklediği yaratıcı dehayla buluşarak elektrik tellerinden yapılan oyuncaklarda hayat buluyor.
ELEKTRİK TELLERİNE CAN VEREN ADAM
Oyuncak gibi oynatılabilen bu figürleri evindeki küçük atölyesinde zaman buldukça üreten Sabahattin Parlar, gençlik yıllarından beri yaptığı figürleri birkaç arkadaşının yüreklendirmesiyle 80’lerde Kapalıçarşı’da satmaya başlamış. Bu yıllarda tanımış olduğu oyuncu Hakan Altıner ve eşi ile olan muhabbetleri sayesinde ufak atölyesinden çıkarak tüm Anadolu’yu dolaşmaya başlamış. Fakat el işçiliği ile üretilen bu eserler dönemin gazetecilerinin ilgisini çekse de zamanla tarihin eski sayfalarındaki gazete küpürlerinde solarak gitmiş ve elektrik tellerine can veren adam unutulmuş.
OYUNCAKLARIN GİZEMLİ DÜNYASI
İşte bu hikaye, “Oyuncakçı, Saklı Yadigarlar” belgeseliyle yeniden anımsanıyor. Kadıköylü yönetmen Yağmur Kartal’ın çektiği belgesel, izleyiciyi bir oyuncak ustası ve muzır oyuncağıyla beraber oyuncakların gizemli dünyasına doğru yolculuğa çıkarıyor. 2016 yılında çekimlerine başlanan filmin yapımcılığını Latrak Film üstlenirken Karakuş Film de destek veriyor. Stop-motion ve animasyonlu bağımsız belgesel olan filmin çekimleri Avşa Adası ve İstanbul’da gerçekleşti. İlk gösterimi Kadıköy’de yapılması düşünülen filmin gösterim tarihi pandemi sebebiyle ileri bir tarihe ertelendi. Filmde Göztepe’deki Oyuncak Müzesi sahibi şair Sunay Akın ile tiyatro yönetmeni ve oyuncu Hakan Altıner de yer alıyor. Henüz gala gösterimi yapılmayan film, 31. Ankara Uluslararası Film Festivali’nde belgesel kategorisinde 98 film arasından ilk 11’e girdi. Filmin ilk festival gösterimi Ankara’da yapılacak. Finale kalan filmlerin gösterimi 3-11 Eylül tarihleri arasında gerçekleşecek.
“ÇOCUKLUĞUMUZA DAİR EN GÜZEL ANI”
Yönetmen Yağmur Kartal çocukluğumuzun en güzel anılarının oyuncaklar olduğunu belirterek, “Oyuncaklar bizleri anlatır. Bir oyuncakçı ise çocukluğumuza şekil veren, ruhumuza şekil veren bir Gepetto (Pinokyo’nun yaratıcısı) ustadır. Belgeselimiz, geçmişten günümüze bu ruhu seyircilere hissettirmeye çalışan, 1940’lardan günümüze oyuncak öyküsü paralelinde büyüyen bir çocuğu, bir oyuncakçıyı, bir hayatı anlatıyor.” diyor.
EKMEK PARASININ ÖTESİ…
Belgeselde konuşan Sunay Akın, kişilerin kendi dünyalarını dışa vurmak için yaptıkları oyuncaklara baktığımızda çok farklı değerler gördüğümüzü belirterek, “Bu tür oyuncaklar üreten insanların yaptıkları hep böyle bir hoşluk olarak görülüyor, kermeslerde filan değerlendiriliyor. Yani ‘güzel ama.. amaaan, adamın işi mi yok!’ deniliyor. Oysa bu çok önemli! Sabahattin Bey gibi insanlar bir evin odası ya da bir bahçenin küçük bir odasını atölyeye dönüştürerek, hayalleriyle bizim hayatımızı güzelleştirmeye çalışıyorlar.” diyor. Hakan Altıner de şunları söylüyor: “Öyle insanlar vardır ki hissedersiniz; ekmek parası kazanmanın ötesine geçen bir ruhu, bir ihtirası, bir isteği ve bir çalışma biçimi vardır. Çok sevdiğim bir söz vardır; İmkansızlık dehayı körükler… İşte Sabahattin Bey de bu imkansızlıklar içinde kendi sanat anlayışını, yaratıcılığını ortaya koyuyor.”
YAĞMUR KARTAL HAKKINDA
1990 yılında İstanbul'da doğdu. Sinema ile haşır neşir olmaya 14 yaşındayken gittiği Kadıköy Güzel Sanatlar Lisesi, Sinema Televizyon bölümünde başladı. Kocaeli Üniversitesi'nde sinema öğrenimini ve yüksek lisansı tamamladıktan sonra Soluk adlı distopik kısa filmi ile yurt dışında birçok ülkede festivallerde başarı elde etti. Çeşitli sitelerde film kritikleri ve analizleri yazmasının yanı sıra aktif olarak sektörde görsel efekt, kurgu, animasyon işleri yapmayı sürdürüyor.
FİLM EKİBİ
Yazan ve Yöneten: Yağmur Kartal, Anlatanlar: Sabahattin Parlar, Sunay Akın, Hakan Altıner, Akgül Parlar, Vildan Baydar, Mehmet Emin Avşaroğlu, Yardımcı Yapımcı: Cüneyt Karakuş, Görüntü Yönetmeni: Yağmur Kartal, Cem Sarp, Işık Şefi: Gizem Coşkun, Sanat Yönetmeni: Çiğdem Şimşirli, Kurgu ve Görsel Efekt: Yağmur Kartal, Egemen Çetinkaya, Stop Motion Animasyonlar: Yağmur Kartal, Ses: Gizem Coşkun, Seslendiren: Cüneyt Karakuş, Müzik Aranjmanı: Aykut Kırşan, Egecan İnce, Ses Kurgusu: Yağmur Kartal, Mix & Mastering: Egecan İnce, Afiş Tasarımı: İrem Badazlı, Makyaj: Vildan Baydar, İletişim Sorumlusu: Çağla Daşcı, Ulaşım: Ali Erel, Çeviri: Seçil Yozgat.
https://www.oyuncakcisakliyadigarlar.net/