Gökyüzüne yükselen demir kanatların sivil tarihi
“Devlet Hava Yolları Türkiye’de Sivil Havacılığın Doğuşu” isimli kitapta, Kadıköylü Hürkuş dahil, Türk sivil havacılığı ele alınıyor. “Orada Neler Oluyor” kitabı da bir pilotun ağzından kokpiti anlatıyor
VakıfBank Kültür Yayınları’nın (VBKY) okurla buluşturduğu “Devlet Hava Yolları Türkiye’de Sivil Havacılığın Doğuşu (1933 – 1956)”, Türkiye’de sivil havacılık sektörünün kuruluş yıllarını kaynaklar ışığında bilimsel bir açıdan aktarıyor. Dönemin sosyo-siyasal yapısı da kitapta ayrıntılarıyla sunuluyor.
Türkiye’de sivil havacılık alanının kuruluş yıllarını ve sürecini sistematik açıdan değerlendiren çalışmaların sayısı çok az. Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Nergiz bu nedenle “Öncelikle, okuyacağınız bu eserin bu yolda atılmış bir ilk adım olmasını ve gelecek yıllarda bundan çok daha iyi çalışmaların yapılmasını temenni ediyorum” sözlerini kaydediyor. Nergiz, çalışma boyunca araştırma sürecinde incelediği on binlerce sayfa arşiv belgesini, makale ve eserleri damıtıyor. Sivil havacılığın dünyadaki kuruluş dönemini anlatarak başladığı kitabında Nergiz, şöyle devam ediyor: “1933, Havayolları Devlet İşletme İdaresinin kurulduğu, 1956 ise sivil havacılık sektörünün üç farklı devlet kurumu çerçevesinde yeniden yapılandırılarak idari anlamda modernize edildiği yıllardı.”
VECİHİ HÜRKUŞ, THY, İLK UÇAK FABRİKASI…
Kitabında, ülkemizde gerçekleştirilen havacılık çalışmaları, ilk uçuşlar ve pilotlara yönelik detaylı bilgiler veren Nergiz, Kayseri’deki ilk uçak fabrikası, uçak motoru üretimi, Türk Hava Yolları’nın doğuşu, filosu, tarifeleri; Alman, Fransız ve İtalyan havacılık şirketlerinin girişimleri, çalışmaları ve iş birlikleriyle ilgili de incelemede bulunuyor. Ayrıca askeri uçak üretiminin yanı sıra Nuri Demirağ ile Vecihi Hürkuş’un önemli adımlarına sayfalarda genişçe yer veriyor. Nergiz, şöyle söylüyor: “Türkiye’de havacılık sektöründe 1933-1956 dönemi ile 1956 sonrası arasında temel bazı farklılıklar göze çarpıyor. Ufak tefek değişiklikler olsa da 1933-1956 arasındaki kuruluş yılları en yalın bir biçimde Devlet Hava Yolları (DHY) adı altında incelenebilir… 1933 yılında, ülkemizin sivil havacılık konusunda yetiştirdiği önemli bu iki girişimcinin yolları kesişir. Sivil Tayyare Mektebi’ni ziyaret eden Nuri Demirağ, Vecihi Hürkuş’a hemen bir uçak siparişi vererek o tarihten itibaren havacılık işleriyle yakından ilgilenmeye başlar. 6 Ekim 1933 tarihinde, ‘Nuri Bey’ adlı Vecihi XVI tipi uçak, ilk deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirir.”
KOKPİTTEN YAŞAM MANZARALARI...
h2o kitap da yolcuların hep merak ettiği uçak kokpitlerinin mercek altına alındığı bir kitap yayınladı. Beliğ Okkalıoğlu’nun kaleme aldığı “Orada Neler Oluyor?” adlı kitabın tanıtımında, “Uçağa adımımızı atar atmaz soldaki kapalı, dar kapıya istemsiz bir göz atışımız vardır. Orada uçağı uçuracak olanlar olduğunu biliriz. Sonra çoğu kez ne dediklerini anlamakta zorlandığımız hitaplarını işittiğimizde varlıklarından emin oluruz kaptan pilot ve yardımcısının.O pilot ki ayda ortalama 3, yılda 35, mesleki ömrü boyunca 1200’den fazla sınava girmiş olacaktır bizlerin uçuş güvenliği ve huzuru için. O pilot ki 3 milyon parçadan oluşan o devasa mekanik ve elektronik yığınını bir kuş estetiğinde uçurup yere konduracaktır.” deniliyor.
UÇUŞA NASIL HAZIRLANILIYOR?
İşte o pilotlardan biri şimdi bizlere bir kaptan pilotun havaalanına geldiği andan metal kuşun havalanıp seyahatini tamamlayacağı ana kadar geçen süreci anlatıyor. Nasıl hazırlanıyor? Yapılan teknik hazırlıklar nelerdir? Pilot ve ekibi arasında işbölümü nasıl işler? Havadaki yollar nasıl bulunuyor, hava trafiği nasıl işliyor? Yolcu hastalanırsa, sigara içerse neler yapılıyor? Uçuş güvenliği nedir, pilotluk nasıl yapılır? Kısacası kokpitte neler olduğuna dair aklımıza gelebilecek tüm soruları yanıtlıyor kitap. Orada Neler Oluyor’da, türbülanstan neden korkmamamız gerektiği, “pas geçmenin” ne olduğunu ve neden güvenli olduğu gibi pek çok havacılık deyimi ve olgusu öykü tadında anlatılıyor.