“Herkes karikatür yapabilir”
“Yetenek çalışarak elde edilebilir, geliştirilebilir bir şey” diyen karikatürist İlker Altungök herkesin karikatür yapabileceğini söylüyor
"- Gelmiyorsun artık günah çıkartmaya
İşlemiyorum ki evdeyim hep"
İzahı olmayan şeylerin gerçekten mizahı oluyor. İlker Altungök’ün esprisi ve karikatürü özellikle pandeminin başında binlerce insan tarafından paylaşıldı. Karikatür yapmaya akranlarına göre biraz ‘geç’ başlayan lakin gündelik hayatımıza dair çizimleriyle bizi ziyadesiyle güldürüp bazen “aynı ben” bazen de “Necmi eniştem” dedirten İlker Altungök’ün “Karikatürler” kitabı çıktı. Nayss Yayınları tarafından çıkarılan kitapta Altungök’ün karikatür dergilerinde çıkan çizimlerinden seçkiler yer alıyor. Aynı zamanda Kadıköy Belediyesi Karikatür Evi’nde çocuklar için atölye yapan Altungök ile kitap vesilesiyle konuştuk. Kısa, hızlı ve sade yanıtlar verdi.
- Pandemi sizde nasıl geçiyor? Bu üretiminizi, hayatınızı nasıl etkiliyor?
Aslında bizim aynı geçiyor. Zaten çok fazla dışarı çıkmıyorduk. Fakat bu üretimimizi etkiliyor. Her ne kadar eskiden dışarıya çok çıkmıyor olsak bile şimdi dışarı çıkma özgürlüğümüz yok olduğu için üzüntü ve sıkıntı yaşıyoruz. Ben çok etkilediğini düşünüyorum. Biraz mutsuzum.
Bu çizimlere nasıl yansıyor?
Eğlenemiyoruz, gezemiyoruz yani beslenemiyoruz. Bu yüzden bir tekrarlama oluyor. Sanki aynı şeyleri yapıyormuşum gibi gelmeye başladı.
- Aslında bu dönem çok malzeme üretilen bir dönem. Pandemi ile ilgili pek çok espri üretildi...
Evet pandemiyle ilgili çok şey üretildi. Ama artık bıktık. Normal hayatımıza dönmek istiyoruz.
“KEYFİME GÖRE TAKILIYORUM”
- Günlük basit olaylara dikkat çekiyor ve hayli güldürüyorsunuz fakat keşke çizmeseydim dediğiniz neler oldu?
Aslında politik şakalar yapmadığım için keyfime göre takılıyorum. Ama ceza alan, tutuklanan çizerler var. Ben sadece eğlenmek amaçlı şeyler yapıyorum. Bir yaraya derman olmak için uğraşan karikatürler yapmıyorum. O yüzden keşke böyle olmasaydı dediğim bir karikatür yaptığımı hatırlamıyorum.
- 24 yaşında çizmeye başlamışsınız niye? Bu karikatür için biraz geç bir yaş galiba.
Bizim ülkemizdeki karikatürcülerin başlama yaşına göre geç evet. Dünyaya baktığınız zaman geç değil. Dünyanın en önemli karikatürcülerinden Gary Larson 30 yaşında başlamış. Ama bizim büyük çizerlerimiz 15-16 yaşında çizmeye başlamış. Ben daha önce hiç çizmiyordum, birden bire çizmeye başladım, yoğun bir çalışmayla becerdim diyebilirim.
- Resim yapmak gibi bir şey değil karikatür, espri bulmakta zorlanır mısınız? Siz kendinizi nerelerden besliyorsunuz?
Normal hayatı yaşamak besliyor. Şimdi bunları çok daha az yaşayabiliyoruz.
- Bir karikatürün çiziliş süreci nasıl oluyor? Ne kadar sürede çiziyorsunuz?
Bir kareyi bir saat civarında bitiriyorum ama esprisi hiç belli değil. Hemen de gelebiliyor, sabaha kadar uğraşıp hiçbir şey çıkmadığı da oluyor.
“HER ŞEYİN ŞAKASI OLUR”
- Sosyal medyada karşılaştığımız güldüğümüz çokça espri oluyor. Sosyal medyanın varlığı size kaynak mı oluyor yoksa zorluyor mu?
Zorluyor. Mesela geçen gün çizdiğim bir şeyi caps yapmışlardı. Onu görünce üzülmüştüm. Gerçi hemen akla gelebilecek bir şeydi. Sanırım o yüzden başkasının da aklına gelmiş. Birebir aynıydı. Onu kaldırdım. Böyle şeyler olabiliyor.
Bazı şeylerin şakası mizahı olmaz deniyor ne dersiniz?
Katılmıyorum. Bu Türkiye’de böyle. Bence her şeyin şakası olur. Çünkü bu şakadır. Burada olmuyor çünkü kızıyorlar, bağırıyorlar, hatta öldürüyorlar.
- Karikatür kitaplarına daha yeni yeni aşinayız. Sizin de ilk kitabınız çıktı. Devamı gelecek mi? Ve bu karikatürler kaç yılın birikimi?
Evet ilk kitap. 4-5 yıllık karikatürler var. Kitapta ilk başta çizdiğim karikatürler de var, son çizdiğim karikatürler de var. İçime sinen karikatürleri koymaya çalıştık.
- Kitap kapağında yer alan karikatür biraz pandemi karikatürü mü?
Aslında o karikatür önceden yapılmış bir karikatürdü. Tam üstüne geldi çünkü herkes evde, kimse çıkamıyor. Yani pandemi için yapılmamıştı ama pandemiye çok yakıştı.
“BİR KARİKATÜRCÜYÜ TANIYORLAR”
- Karikatür Evi’ne gelelim, çevrimiçi atölyeler devam ediyor. Nasıl gidiyor? Çevrimiçi ile yüz yüze atölyeler arasında ne gibi farklar var?
Ben 6-10 yaş arası çocuklarla çalışıyorum. Çalışmak açısından bence aynı. Başta olmaz falan sanmıştım. Oldu. Çocuklar çok güzel şeyler çiziyor. Ama birebir atölyelerde çok eğleniyorduk. Çocuklarla yan yana olmak çok güzel ve eğlenceliydi. Çalışmak açısından ise sistem gayet iyi çalışıyor. Hatta bazen daha iyi çalışıyor diyebilirim. Birlikteyken bezen dikkatleri dağılıyordu, evlerindeyken tek başlarına oldukları için daha hızlı ve dikkatli çiziyorlar.
Karikatür Evi atölyelerinin çocuklar için nasıl bir etkisi var?
Çocuklar bir karikatürcüyü yakından tanıyor. Onlar için bir karikatürcü ile çizmekten çok sohbet etmenin bile ilginç bir deneyim olduğunu düşünüyorum. Bunun dışında da birlikte çiziyoruz. Onlar için güzel bir deneyim olduğunu düşünüyorum.
- Çizim yeteneği olup geliştirmek isteyenlere ne önerirsiniz? Ve herkes karikatür yapabilir mi?
Evet herkes karikatür yapabilir. E tabii yeteneği olanlar daha güzel yapacaktır ama herkes karikatür yapabilir. Yani, çok çalışırsanız yeteneği elde edebilirsiniz. Bence yetenek çalışarak elde edilebilir, geliştirilebilir bir şey. Ben gözlerimle hiç güzel şeyler yapamayan insanların çalışarak güzel şeyler çizdiklerini gördüm. Kendi yaptığım şeyleri ne kadar geliştirdiğimi gördüm.