Kadıköy’ün bağımsız tiyatrolarından Kadıköy Theatron, pandemi nedeniyle yaşanan ekonomik zorluklara yenilerek perdesini indirdi. 7 yıl evvel kurduğu tiyatrosunu kapatan Behiç Cem Kola, “Kirayı ödeyemedik… Umarım başka tiyatrolar kapanmaz” dedi 

19 Mayıs 2021 - 12:24

A ⁺ A^- Yazdır

Hayatın her alanını felç eden pandemiden en çok etkilenenlerin başında kültür sanat kurumları geliyor. Yaklaşık 1 yıldır kapalı olan özel tiyatrolar yaşama savaşı veriyor. O mücadelede maddi olarak yenik düşenler de yok değil. Mesela Kadıköy’ün 7 yıllık bağımsız tiyatrosu Kadıköy Theatron gibi…  12 yıllık tiyatrocu Behiç Cem Kola’nın, annesinin evini satışıyla kurulmuş olan bu tiyatro, geçtiğimiz günlerde kapısını kilit vurmak zorunda kaldı.

Detayları Kola’ya sorduk.

• Kadıköy Theatron’u ne zaman, nasıl, hangi şartlarda ve niyetlerle kurmuştunuz? Bunu hem maddi hem manevi manada soruyorum.

7 sene kadar önce Kadıköy’de bir çarşının bodrum katında kurmuştuk. Pandemiden altı ay kadar önce de Yeldeğirmeni’ndeki yeni yerimize taşınmıştık. İki kurulum da ailemin desteği sayesinde oldu. Hatta Yeldeğirmeni'ndeki mekanın masrafları için annem evini sattı. Şimdi orayı kapatıyoruz. 

Buradan kuruldu Theatron. Bir mekan işletme niyetim yoktu. Masraflarını çıkarıp kendi işimizi yapabilecek seviyede tutmaya çalıştık. Onlarca ekibe ev sahipliği yaptı mekanımız.

• Devlet destekli olmayan, bağımsız bir tiyatro olarak, benzerleriniz gibi maddi-manevi zorluklar zaten yaşıyordunuz değil mi? 

İstanbul’da tiyatro yapmak zor zanaat. Sadece düzenli prova yeri yapacak bir yer bulmak bile çok zor- ki bu tiyatronun isteyebileceğin en az şey.

Devletin herhangi bir desteği yok; en azından bizim gibi küçük tiyatrolara. Özel tiyatroların bizatihi varlığı devlet için algılaması kolay bir şey değil. Şimdilerde Tiyatro Kooperatifi sayesinde biraz biraz diyalog başladı. Umarım bu gelişme devam eder.

EN BÜYÜK SORUN KİRA

• Pandemi bu zorluklara neler ekledi?

Tiyatro mekanı işletmek ucu ucuna geçinmek anlamına geliyor. Yani o ay kazanılan para, kira, elektrik, su, ısınmaya denk geliyorsa; “mekan kendini döndürüyor” diyoruz ve devam ediyoruz. Tek gelir oyun gösterimleri. Oyunların olmaması demek her ay hepimize, kendi masraflarımız dışında, bir 15.000TL’lik daha yük demek. Seyirci biraz destek oldu, bir oyun açık havada oynadık, bir oyun Şehir Tiyatroları’nda... Tabii ki çıkarmadı masraflarımızı. 

• Pandemi, Kadıköy’ün bir kültür sanat kurumu olarak sizi nasıl etkiledi?

Sorun net: Kiralarımızı ödeyemiyoruz. Bu soruna bir çözüm önerilmediği sürece Kadıköy’de olmanın hiçbir anlamı da yok açıkçası. 

“SEYİRCİNİN BOYNUNA DEĞİL VEBALİMİZ”

• Bu noktada devlete ve seyirciye neler söylemek istersiniz?

Seyircinin boynuna değil vebalimiz. Tiyatro açmanın risklerini biliyoruz. Buradan para kazanılmayacağını, geçinmenin zor olacağını biliyoruz. Tiyatro açmak eve çıkmak gibi. Yani yaşayacağın yeri seçiyorsun. O sebeple şu kadar masraf yaptım, bunun dönüşü olacak mı diye düşünmüyorsun. Temiz, sağlıklı bir sahnem olsun, orada işimi yapabileyim, mekan kendini döndürsün. Çok minimum hedefler gerçekten. Bunları bile tutturamıyoruz. Şurada, kendi imkanlarıyla kurulmuş, kar amacı gütmeyen, 100 tane bile olmayan alternatif sanat kurumlarına sahip çıkamıyorsak neye çıkacağız.

• Bu süreçte devlet dışı kurumlardan (kooperatif vb) destek alabildiniz mi?

Evet. Tiyatro Kooperatifi ve ortaklarımız her konuda destek vermeye açıklar. Özellikle, yeri gelmişken Çağ Çalışkur, Ilgın Sönmez, Mert Fırat ve Firuze Engin’e sahnelerini hemen paylaşmayı teklif ettikleri için; ve diğer tüm ortaklarımıza da arayıp tek tek yapabilecekleri bir şey olup olmadığını sordukları için teşekkür etmek isterim.

• Nasıl hissediyorsunuz? Bir insan olarak, bir tiyatro emekçisi olarak…?

Sorun değil. Bir yolunu bulup çalışacağız...

• Her şey bitti mi? Kadıköy Theatron devam edecek mi?

Bitti ya. Bir daha mekan işletmeyeceğim. Theatron olarak oyun oynamaya devam etme niyetindeyim şimdilik ama 14 günlük kapanma sürecinin 2. yılı neler getirir bilinmez.

• Fiziken ve ruhen toparlanabilecek misiniz?

Çok kilo aldım; bakalım...

• Sonrasına dair beklentileriniz neler?

Başka tiyatroların kapanmasını engelleyebilsek harika olur.