Kadıköy'ün tanığı heykeller
İlçenin dört bir yanında yer alan heykeller ve büstler, Kadıköy yaşamının sessiz tanıkları… Yakında iki yeni tanık daha eklenecek bu sakin gruba...
İlçenin dört bir yanında yer alan heykeller ve büstler, Kadıköy yaşamının sessiz tanıkları… Yakında iki yeni tanık daha eklenecek bu sakin gruba...
Gökçe UYGUN
Ankara’ya dikilen devasa robot heykeli ve Amasya’ya yapılan selfie çeken şehzade heykellerini anımsarsınız. Bu heykeller “zamanın ruhunu anlamak” mı yoksa zevksizlik mi? Bu tartışma sanat dünyasında ve halk arasında süredursun, biz de bu vesileyle Kadıköy’ümüzün heykellerine bir bakalım istedik.
İlçede 68 büst ve heykel bulunuyor. Bunların büyük çoğunluğu, Kadıköy’ün kamusal alanlarını sanatla zenginleştirmeyi amaçlayan Kadıköy Belediyesi’nin direkt ya da dolaylı desteğiyle yapılmış olanlar. Heykellerin en meşhuru hiç şüphesiz ki Boğa. Yapımı 19. yüzyıla dayanan heykel, bugün bütün Kadıköylüler tarafından benimsenen en ünlü heykel olarak dikkat çekiyor.
ÜNLÜ İSİMLERİN HEYKELLERİ
Kadıköy’ün heykellerle donatılması ise 1980’li yılların sonlarında başlıyor. Mesela Moda Parkı’nda F.Korutürk Heykeli, 1989 yılında yapılmış. Keza İskele Meydanı’ndaki Baş Öğretmen Atatürk Anıtı’nın yapım yılı da 1998.
Kadıköy’ün heykel ve büstlerinde kimi zaman sanatçı soyut bir çalışma sunarken, çoğunlukla da ünlü bir sima yâd ediliyor. Mesela; Moda’daki Barış Manço; Yoğurtçu Parkı’ndaki Fikret Mualla; Kalamış’taki Metin Oktay, Fazıl Hüsnü Dağlarca ve Osman Hamdi Bey; Özgürlük Parkı’ndaki Abidin Dino, İlhan Selçuk ve Oktay Akbal heykelleri örnek olarak sayılabilir.
ACILARI HEYKELLE ANIMSAMAK…
Kadıköy’de ve ülkenin genelinde yaşanan acı olaylar da heykeller vasıtasıyla anılıyor. Örneğin Erzurum’da antrenman esnasında düşerek boynunun kırılması sonucu 18 yaşında hayatını kaybeden Kadıköylü milli kayakçı Aslı Nemutlu’nun heykeli Kalamış Parkı’nda yükseliyor. Bir başka örnek de 19 Mayıs Mahallesi’ndeki İşkence Mağdurlarına Saygı Anıtı. Kadıköy Belediyesi’nin 12 Mart askeri darbesi sırasında Mit ve Kontrgerillanın sorgulama merkezi olarak kullanarak binlerce kişiye işkence uyguladığı Zihnipaşa Köşkü önüne yaptırdığı bu eser, geçmişte yaşananları geleceğe hatırlatma niteliğinde…
Kadıköy’ün heykellerinin her biri ayrı bir hikâye… Biz en iyisi lafı kısa tutalım ve sizi sayfamızdaki heykellerle baş başa bırakalım…
İlçede 68 büst ve heykel bulunuyor. Bunların büyük çoğunluğu, Kadıköy’ün kamusal alanlarını sanatla zenginleştirmeyi amaçlayan Kadıköy Belediyesi’nin direkt ya da dolaylı desteğiyle yapılmış olanlar. Heykellerin en meşhuru hiç şüphesiz ki Boğa. Yapımı 19. yüzyıla dayanan heykel, bugün bütün Kadıköylüler tarafından benimsenen en ünlü heykel olarak dikkat çekiyor.
ÜNLÜ İSİMLERİN HEYKELLERİ Kadıköy’ün heykellerle donatılması ise 1980’li yılların sonlarında başlıyor. Mesela Moda Parkı’nda F.Korutürk Heykeli, 1989 yılında yapılmış. Keza İskele Meydanı’ndaki Baş Öğretmen Atatürk Anıtı’nın yapım yılı da 1998.
Kadıköy’ün heykel ve büstlerinde kimi zaman sanatçı soyut bir çalışma sunarken, çoğunlukla da ünlü bir sima yâd ediliyor. Mesela; Moda’daki Barış Manço; Yoğurtçu Parkı’ndaki Fikret Mualla; Kalamış’taki Metin Oktay, Fazıl Hüsnü Dağlarca ve Osman Hamdi Bey; Özgürlük Parkı’ndaki Abidin Dino, İlhan Selçuk ve Oktay Akbal heykelleri örnek olarak sayılabilir.
ACILARI HEYKELLE ANIMSAMAK…
Kadıköy’de ve ülkenin genelinde yaşanan acı olaylar da heykeller vasıtasıyla anılıyor. Örneğin Erzurum’da antrenman esnasında düşerek boynunun kırılması sonucu 18 yaşında hayatını kaybeden Kadıköylü milli kayakçı Aslı Nemutlu’nun heykeli Kalamış Parkı’nda yükseliyor. Bir başka örnek de 19 Mayıs Mahallesi’ndeki İşkence Mağdurlarına Saygı Anıtı. Kadıköy Belediyesi’nin 12 Mart askeri darbesi sırasında Mit ve Kontrgerillanın sorgulama merkezi olarak kullanarak binlerce kişiye işkence uyguladığı Zihnipaşa Köşkü önüne yaptırdığı bu eser, geçmişte yaşananları geleceğe hatırlatma niteliğinde…
Kadıköy’ün heykellerinin her biri ayrı bir hikâye… Biz en iyisi lafı kısa tutalım ve sizi sayfamızdaki heykellerle baş başa bırakalım…
KADIKÖY’ÜN GAYRIRESMİ HEYKELTIRAŞI!Yazımızda bahsi geçen heykellerin haricinde Kadıköy’ün bir de gayrıresmi heykeltıraşı var; İskender Giray. Modalı sanatçı Giray, yaşanan toplumsal acılara isyanını heykellerle ifade ediyor; Berkin Elvan öldüğünde Moda’daki Mehmet Ayvalıtaş Meydanı’na “Ekmekçi Berkin’i Arıyor” adlı heykelini bıraktı önce. Moda Caddesi’ndeki kuruyan bir ağaç da Giray’ın gündemindeydi; “Ağaca Ağıt” heykelini dikti. Sonra bu heykel kaldırıldı zira Kadıköy Belediyesi, oraya dikim mevsiminde ıhlamur ağacı dikti. Giray da bu sefer “Ağaca Sevinç Heykeli” hazırlayarak, aynı yere koydu. İskender Giray ayrıca, Yeldeğirmeni’nde kartopu oynarken esnaf tarafından öldürülen gazeteci Nuh Köklü adına da “Ayrışma” adında bir heykel yaptı. Heykelleri sık sık çalınan ya da zarara uğrayan İskender Giray, “Heykellerden korkmaya gerek yok. Hareket bile etmezler, kimseye bir şey yapamazlar. Ondan korkuyorsanız vereceği fikirden korkuyorsunuzdur…” diyor.
İKİ YENİ HEYKEL GELİYOR
Kadıköy Belediyesi ile Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi arasında imzalanan “Sanat ve Tasarım Çalışmaları İşbirliği” protokolü kapsamında yapılan ilk çalışmalar ortaya çıktı
Kadıköy Belediyesi, sanat öğrencilerinin desteklenmesi için 2015 yılının Ekim ayında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi ile “Sanat ve Tasarım Çalışmaları İşbirliği” protokolü imzalamıştı. Protokolün kapsamına göre; Marmara Güzel Sanatlar Fakültesi’nde eğitim gören sanat öğrencilerinin Kadıköy için yapacağı sanat ve tasarım çalışmalarının desteklenmesine karar verildi. Aynı zamanda protokole göre; seçilen tüm sanat ve tasarım çalışmalarının da Kadıköy Belediyesi’nin uygun göreceği platformlarda tanıtılması kararlaştırılmıştı.
İLK ÜRÜNLER ORTAYA ÇIKTI
Geçtiğimiz yıllarda bazı sanat öğrencileri bitirme tezi olarak Kadıköy temalı projeler üretmişti. İmzalanan protokol ile birlikte ise öğrencilerin Kadıköy ile ilgili daha çok sanat ve tasarım çalışmalarının üretilmesi teşvik ediliyor. Protokolün imzalanmasının ardından ilk ürünler de ortaya çıktı. Heykel bölümünde okuyan Umut Argun ve Dilşad Yiğitcan Akçayöz’ün yaptığı iki heykel Kadıköy’e kazandırılacak. Dilşad Yiğitcan Akçayöz’ün mermerden, Umut Argun’un da ahşaptan yaptığı heykeller önümüzdeki günlerde Kadıköy’de uygun görülen noktalara konulacak.
İLK ÜRÜNLER ORTAYA ÇIKTI
Geçtiğimiz yıllarda bazı sanat öğrencileri bitirme tezi olarak Kadıköy temalı projeler üretmişti. İmzalanan protokol ile birlikte ise öğrencilerin Kadıköy ile ilgili daha çok sanat ve tasarım çalışmalarının üretilmesi teşvik ediliyor. Protokolün imzalanmasının ardından ilk ürünler de ortaya çıktı. Heykel bölümünde okuyan Umut Argun ve Dilşad Yiğitcan Akçayöz’ün yaptığı iki heykel Kadıköy’e kazandırılacak. Dilşad Yiğitcan Akçayöz’ün mermerden, Umut Argun’un da ahşaptan yaptığı heykeller önümüzdeki günlerde Kadıköy’de uygun görülen noktalara konulacak.