Nobelli yazarımız Orhan Pamuk, şehrin karla kaplı sokaklarında dolaşıp, çayhanelerinde zaman geçirmişti. Cemal Süreya onun için ''beyaz uykusuz uzakta'' satırlarını yazmıştı. Reha Erdem'in Kosmos, Zeki Demirkubuz'un Kader, Murat Saraçoğlu'nun Deli Deli Olma, Reis Çelik'in İnat Hikayeleri filmleriyle beyaz perdede boy göstermişti. Hem edebiyata hem sinemaya ilham veren Kars şehrinden bahsediyoruz.
Kars, yılın büyük bölümü karla kaplı. Yolları kapatan kar, işsizlik ve yoksuluğun hakim olduğu kentte yaşamı daha da zorlaştırıyor. Kış günlerinde hayat 17.00'de bitiyor Kars'ta. Soğuktan kaçan Karslılar evlerine çekiliyor. İşte bu gayrisosyal ortamı değiştirmek isteyen Kars Belediyesi, kışın en yoğun zamanlarının yaşadığı bugünlerde kentte bir festival düzenledi; Kars Kültür ve Sanat Festivali... Biz de İstanbul'dan bir grup gazeteci, yazar, sinemacı ve edebiyatçı olarak Kars'taydık. "Beyaz Uykusuz Uzakta" sloganıyla düzenlenen festival, tam 1 hafta sürdü. Festivalin ilk günü Şevval Sam sahne aldı, sonraki gün Pinhani. Takip eden günün konuğu ise Aynur'du. Karslıların konserlere ilgisi yoğundu. Eksi değerlerde seyreden soğuk havaya aldırış etmeden konser mekanını doldurdular, şarkılara hep bir ağızdan eşlik ettiler. Festival kapsamında ayrıca sergiler açıldı, ebru, resim, hat, müzik atölyeleri düzenlendi, söyleşiler gerçekleştirildi. Festivalde bir de panel düzenlendi. Başlığı "Edebiyat ve Sinemada Mekan Olarak Kars" olan panel öncesinde, belgesel sinemacı Rodi Yüzbaşı'nın Kars'ta çektiği Miraz filmi gösterildi. Panelde, konuşan Yüzbaşı, "Kars perde perdedir. İlk perde kardır. Diğerlerini açtıkça şehrin güzelliklerini görürsünüz" dedi.
Tümü ücretsiz olan bu etkinliklerin amacı Kars insanı ile kültür sanatı buluşturmaktı... Festivalin tasarımcısı Hilal Doğanay da buna dikkat çekiyor: ''Doğu ile Batı arasındaki uçurumun en yoğun yaşandığı yerlerden biri de Kars. Bu festivalde önemli olan köprüler kurmaktı. Karslıları, televizyondan izledikleri, 'seyirci kaldıkları' şeylerle buluşturmak istedik.'' Kars'ın bir kış kenti olduğuna, soğuk havanın insanların ruh haline ve günlük hayata da yansıdığını vurgulayan Doğanay, ''Kış aylarında sosyal yaşam azalıyor. O nedenle başta Kars Belediye Başkanı Nevzat Bozkuş olmak üzere hepimiz festivali özellikle kışın düzenledik'' diyor. Doğanay'ın bundan sonrasına dair dileği ise Kültür Bakanlığı'nın Kars'taki ve diğer şehirlerdeki kültür sanat festivalleri için fon ayırması. Böylece Doğu, Batı'nın kültür hayatına ''sadece seyirci'' kalmaktan kurtulmuş olacak...
UZAK ŞEHİRLERİN KADERİ...
Festival düzenleyicileri ve Karslıların da dediği gibi; adı genelde ''Kar yolları kapadı'' ya da ''ucube'' diye nitelendirilen İnsanlık Anıtı haberleriyle anılan Kars, ''terkedilmiş uzak şehirlerin makus talihini'' yenmek istiyor. Tam da bu satırları yazarken size, yeni bir haber düştü ajanslara; Erzurum 1. İdare Mahkemesi, İnsanlık Anıtı'nın yıkım kararının yürütmesini durdurmuştu. Ve Kars yine ''ucube heykel'' haberiyle anılıyordu...!
Gökçe UYGUN