"BIRAKIN ÇOCUKLAR KİTAPLARINI KENDİLERİ SEÇSİN"
Yarıyıl tatiline özel olarak Kadıköylü çocuk kitapları yazarı ve illüstratörü Betül Sayın ile söyleştik. Sayın, “Sevgiyle, samimiyetle ürettiklerimin mutlaka çocuklara ulaşacağını, onların da bu samimiyeti hissedeceğini düşünüyorum” diyor
Herkesin malumu olduğu, bilhassa da anne ve babaların bir başka bekleyişle malumları olduğu yarıyıl tatili geldi çattı. Okul dönüşü ellerinde karneyle evlerine dönen tüm çocukları iki haftalık bir tatil bekliyor. Peki ya çocuklar bu iki haftalık tatilde ne yapacaklar? Hatta başka bir soruyla ne okuyacaklar? Gazete Kadıköy olarak söyleştiğimiz çocuk kitapları yazarı ve illüstratörü, Günışığı Kitaplığı yazarı ve uluslarası birçok ödüle de layık görülen Betül Sayın ile hem yazarlık serüvenini hem de nitelikli çocuk kitabı meselesini konuştuk.
“SAMİMİYETİ DÜŞÜNÜYORUM”
- Okurlarımız için kendinizi tanıtabilir misiniz?
1989 yılından 2005 yılına kadar çok sayıda çocuk kitabı ve çocuk dergisi için illüstrasyonlar yaptım. 2005 yılından beri de sadece kendi yazdığım hikâyeleri resimliyorum. Gücüm yettiğince bu böyle devam edecek. Kadıköy ile bağım kızımın lisede Saint-Joseph Lisesi’ni kazanmasıyla başladı. 2000 yılında karşı yakadan Kadıköy Moda’ya taşındık. Moda’yı o kadar seviyorum ki, son dönemlerdeki değişen çehresine rağmen başka yerde yaşamayı hayal bile edemiyorum.
- Çocuk kitapları yazmaya ve resimlemeye nasıl karar verdiniz?
Çocukluk günlerimde en sevdiğim şey okuduğum kitapların resimlerini uzun uzun incelemekti. O resimlerin büyülü dünyasına kendimi kaptırır, sayısız resim yapar ve ressam olmanın hayalini kurardım. Mimarlık eğitimim sonrasında bir kaç yıl bir ofiste çalıştım. Kızımın doğumuyla verdiğim ara gelecekte yapmak istediklerimle ilgili kararlar aldığım bir dönem oldu ve Redhouse Yayınevi’nin bir kitabını resimleyerek bu alana ilk adımı atmış oldum.
- Yetişkin bir birey olarak çocukların dünyasına çocuk gözüyle bakmak, onların dünyasına girebilmek nasıl oluyor?
Bu hesaplanarak yapılabilecek bir şey değil. Siz dünyayı büyümeyen yanınızla görüp onlar için bir şey ürettiğinizde doğal olarak onların dünyasına giriveriyorsunuz.
- Çocukların ilgilerini çekecek kitaplar yazmak, konuları bulmak zor olmuyor mu?
Yazmaya hangi konu çocukların ilgisini çeker diye başlamıyorum. Esinlendiğim pek çok şey beni yazacağım ve resimleyeceğim şeye yönlendiriyor. Beni heyecanlandıran konuların onları da heyecanlandıracağını, sevgiyle samimiyetle ürettiklerimin mutlaka çocuklara ulaşacağını, onların da bu samimiyeti hissedeceğini düşünüyorum.
“ÇOCUKLARI SOĞUTUYOR”
- Çocuklara küçük yaşta kitap okuma alışkanlığı kazandırılması için ebeveynler tarafından yer yer zorlamalar yapılıyor. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Çocuklara okumayı sevdirmek için yapılan zorlamalar okuma alışkanlığı kazandırmak bir yana okumaktan soğutuyor. Bırakalım çocuklar istedikleri kitabı seçsinler ve kendi okuma deneyimlerini yaratsınlar. Önce sevdikleri kitaplardan başlayıp zamanla nitelikli olanları ayırt etmeyi öğrenirler. Çocukların da birey olduklarını unutmayalım ve seçimlerine saygı duyalım. Onları kitaplarla buluşturmak, yaratıcılıklarını geliştirebilecekleri ortamlar sağlamak yeterli. Siz iyi bir okursanız korkmayın çocuklarınız da iyi birer okur olurlar.
- Başta uluslararası olmak üzere pek çok çocuk kitabı ödülünün sahibisiniz. Bu ödüller sizin için ne anlam ifade ediyor? Ödülleri neye bağlıyorsunuz?
Ödül almak insanı onurlandıran, yeniden üretme şevki veren bir şey. Ama benim için en büyük ödül çocukların ilgi ve beğenileri.
“HAYAL KURDURAN OLMALI”
- İyi bir çocuk kitabı sizce nasıl olmalı?
İyi bir çocuk kitabı derken benim alanım olan 3-8 yaş arası resimli kitapları kastediyorsak eğer öncelikle nitelikli, sanatsal değeri olan ve hayal kurduran resimlerle bezeli olmalıdır. Çünkü o yaş grubunda kitaba ilgi ilk olarak resimlerle başlar. Çocuk o resimlere bakarken kendi hikâyelerini oluşturabilmelidir. Yazar anlatmak istediklerini sade ama nitelikli bir edebiyat dili ile parmak sallamadan, şu bilgiyi de öğreteyim kaygısına düşmeden aktarmalıdır. Edebiyat sonuçta bilgi aktarma yolu değildir. Edebiyatın eğlendiren, düşündüren ve duygulandıran yönleri kullanılarak bir hayal dünyası yaratılır. Çocuk okuduklarını kendi hayal dünyasıyla harmanlayarak kendi sonuçlarını çıkaracaktır. Resimli kitaplar ebeveynlerle birlikte okunduğundan herkes için eğlenceli ve merak uyandırıcı olmalıdır. Kitaplar aynı zamanda çocuğun anne ve babasıyla iletişim kurma aracıdır. Metnin ve resimlerin esnek düşünmeye, üzerinde konuşup yorumlar yapmaya fırsat tanıması gerekir.
- Çocuklara önereceğiniz mutlaka okuması gereken kitap önerileriniz nelerdir?
Özellikle son dönemlerde birbirinden güzel, şahane çocuk kitapları basılıyor. Ben çocuklara bir kitap adı vermekten ziyade sevdikleri kitapları okusunlar derim. Benim için özel olan kitapsa kızımın çocukken çok sevdiği ve defalarca birlikte okuduğumuz Maurice Sendak’ın yazıp resimlediği Canavarlar Ülkesinin Kralı kitabıdır.
- Hem resimleyen hem de yazan olarak sizin için hangi alan daha ağır basıyor?
Ben eğer resimlemeseydim kitap yazamazdım diye düşünüyorum. Kitabı yaratma aşamasında ilk zihnime düşenler resimler. Kitap neredeyse sahne sahne görsel olarak beliriyor, karakterleriyle, atmosferiyle, renkleriyle… Sonrasında sıra yazmaya geliyor. Yani ben aslında resimlerime hikâye yazıyorum diyebilirim. Yazmamın ardından zihnimde oluşturduklarımın kağıtlara dökülmesi işi geliyor ki işte bu işin en sevdiğim ve heyecan duyduğum kısmı.