Saray deposundan kütüphaneye
Yakın edebiyat tarihimize ışık tutan Türkiye Yazarlar Sendikası Edebiyat Belgeliği, açılış için gün sayıyor. Kadıköy Belediyesi’nin katkılarıyla Söğütlüçeşme’deki Kemal Tahir Halk Kütüphanesi içinde 14 Aralık Cuma günü saat 14.00’te yapılacak törene tüm edebiyatseverler davetli…
Nazım Hikmet’in el yazısı mektupları, Cemal Süreya’nın ceketi, Sennur Sezer’in kitapları…
Yerli ve yabancı edebiyatın önemli isimlerine dair belge ve hatıratlar, Kadıköy’de edebiyatseverlerle buluşacağı günü bekliyor. “Türkiye Yazarlar Sendikası Edebiyat Belgeliği”, Kadıköy Belediyesi’nin katkılarıyla Söğütlüçeşme’deki Kemal Tahir Halk Kütüphanesi içinde, 14 Aralık Cuma günü saat 14.00’te törenle açılacak.
Biz de açılış öncesi müze-belgeliği ziyaret ederek TYS Genel Başkanı Mustafa Köz ile konuştuk. Köz, bu belgeliğin açılışına uzanan sürecin aslında bundan 18 yıl öncesine dayandığını belirterek, eski TYS Başkanı Cengiz Bektaş zamanında böyle bir müze-belgelik hazırlandığını, Kültür Bakanlığı’yla yapılan protokol uyarınca da Yıldız Sarayı Arabacılar Dairesi’nde 2000-2014 yılları arası sergilendiğini anlatıyor. “Ancak protokol güzel bir şekilde işlerken birden iktidar o geçerli olan protokolü hiçe sayarak, bizi oradan çıkarmak istedi” diyen Köz, şöyle devam ediyor; “O zaman çok mücadele ettik, basın toplantıları, davalar filan. Davayı kaybettik. Onlar haksızken haklı oldular. Dedik ki ‘Bizi haksız yere çıkartıyorsunuz. Biz buna diyecek bir şey bulamıyoruz ama siz diyecek bir şey bulun, bize bir yer verin’ dedik. Çünkü burada ülkenin edebiyat tarihi, önemli kültür değerleri söz konusu. Sonra Kültür Bakanlığı bize Büyükada’da bir yer tahsis ettiklerini açıkladı. Ama karşılığında bu değerli arşivi bizden almak istiyorlardı. Kabul etmedik. Arşiv, arabacılar dairesinin deposunda 4 yıl durdu. Bu bir ‘değersizleştirme’ süreciydi. Çuvallarda tutulan edebiyat tarihi! Sonra zaten TYS’nin Yıldız Sarayı’ndaki genel merkezini de boşalttırdılar, keza sendika arşivimizin bulunduğu depo, yağmurda çökünce önemli belgelerimizi de yitirdik. Oradaki bütün depolarımızı boşalttık. Kaçtık mecburen oradan! Müze-belgeliğin ve sendika arşivinin bir kısmını Kadıköy’e getirdik. Barış Manço Kültür Merkezi’ndeki odamıza koyduk, çok önemli şeyleri kendi evlerimizde muhafaza ettik.”
ÜLKENİN EDEBİYAT BELLEĞİ 
TYS Genel Başkanı Köz, tüm bu süreçte Kadıköy Belediyesi ile irtibatta olduklarını, Başkan Aykurt Nuhoğlu’nun konuya önem, kendilerine de destek olduğunu belirterek, “Bize burayı tahsis ettiler. Böylece ülkenin edebiyat arşivinin önemli bir kısmı kurtarılmış oldu. Başta sevgili Kadıköy halkı olmak üzere, tüm edebiyatseverler Kadıköy Belediyesi’nin desteği ile önemli bir belleğe kavuşmuş olacak.” ifadesini kullanıyor.
‘YERALTINDAN NASIL ÇIKTIM?’
Kendisi de bir şair olan Köz, Edebiyat Belgeliği’nin yeniden can bulacağı bu mekânı bir yatakhaneye benzeterek, “Artık edebiyatçılarımız burada huzurla dinlenebilecek, umarım ruhları da mutludur.” yorumunu yapıyor. Bir ülkenin edebiyat tarihinin yeraltı depolarından tekrar yeryüzüne çıkışının trajikomik hikâyesinin başlı başına bir edebiyat konusu olduğunu söyleyen Köz, “Vefat etmiş bu yazarlar şimdi çıkıp gelseler bunun öyküsünü yazarlardı! Mesela yer altı şairi, kara şair Ece Ayhan yazardı mutlaka!’Yeraltından nasıl çıktım?’ diye bir başlık bile atabilirdi…”
Mustafa Köz, edebiyat hafızamıza önemli bir katkı sunan Edebiyat Belgeliği’ne edebiyatseverleri, yaşayan edebiyatçıları, üniversite edebiyat öğrencileri başta olmak üzere herkesi davet ediyor; “Müzemizin, bir kütüphane içinde olması da çok güzel denk geldi. Amacımız artık yaşamayan bu edebiyatçıların belge ve hatıralarının yaşayan bir müzede sergileniyor olması. Mesela Maltepe Üniversitesi’nde öğrencilerimle bir edebiyat dersimizi burada işleyeceğiz”.
“EDEBİYAT, EDEP İŞİ…”
Kütüphane içindeki iki odadan oluşan bu mekânın resmi adında ‘müze’ kelimesi’ geçmemesine rağmen işlev ve içerik bakımından bir müze niteliği taşıdığına vurgu yapan Köz’ün verdiği bilgilere göre odalardan biri belgelik. Burada yazar ve şairlerin el yazı notları, yarım bırakılmış yazı taslakları var. Elbette ki ailelerinin onayıyla. Mustafa Köz bu konuda hassas; “Çünkü yazarlar genelde geride yarım yazılı metin bırakmayı sevmezler. Ama maalesef son zamanlarda sosyal medyada yazarın-şairin istemediği şeyleri yapan çok. Mesela ‘şu yazar yaşasaydı bu eserini böyle tamamlardı’ diyip yazıyorlar. Ya da o edebiyatçıya ait olmayan yalan yanlış şeyler paylaşıyorlar. Biz bu konuda çok dikkatliyiz. Edebiyat, edep işi…”
KADIKÖYLÜ EDEBİYATÇILARIN ESERLERİ
TYS Genel Başkanı Mustafa Köz’ün paylaştığı bilgilere göre diğer kısımda da 18 yazar/şairin gözlük, saat, kravat gibi kişisel eşyaları, kitapları ile daktilo, kalem, defter gibi yazma serüvenlerine dair gereçler sergilenecek. Bu isimler arasında Nazım Hikmet, Cemal Süreya, Asım Bezirci, Arif Damar, Mehmet Seyda, Melih Cevdet Anday gibi Kadıköylü edebiyatçılar önemli yer tutuyor. Burada ayrıca Susanna Tamaro, Doris Lessing, Umberto Eco gibi dünya yazarlarının, 99 depremi dolayısıyla Türkiye ile dayanışma amacıyla imzalayıp gönderdikleri kitapları da yer alıyor.
Genel foto altı: Kemal Tahir Halk Kütüphanesi (Rasimpaşa Cd. Taşköprü Sk. No:8/A Söğütlüçeşme)