Şehir, tiyatrosuna sahip çıktı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin belediye bürokratlarına teslim etmek istediği 98 yıllık Şehir Tiyatroları için binlerce sanatçı Taksim’de eylem yaptı. ‘”Korkuya karşı özgür sanat, özgür tiyatro” pankartıyla yürüyen sanatçılar sık sık “Şehrin Tiyatrosu yok edilemez” sloganını attı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin, şehir tiyatrolarını belediye bürokratlarına teslim etmek istemesine sanatçılardan yanıt geldi. Taksim’de yapılan ve binlerce kişinin destek verdiği eylemde sanatçılar şehir tiyatrolarının yok olmasına izin vermeyeceklerini söyledi.
Halil Ergün, Genco Erkal, Fikret Kuşkan, Altan Erkekli, Zeliha Berksoy, Rutkay Aziz,Tarık Akan, Berkun Oya, Meltem Cumbul, Hasibe Eren, Sevinç Erbulak, Füsun Erbulak, Levent Tülek, Mustafa Alabora, Memet Ali Alabora gibi birçok sanatçı, herkesi “Özgür Sanatı Muhafaza Etmeye” çağırdı.
Şehir Tiyatrolarına dönük müdahaleye karşı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği'nin (İŞTİSAN) çağrısıyla 24 Nisan Salı günü Galatasaray Meydanı’nda buluşan sanatçılar burada okudukları basın açıklamasıyla yaşananlara tepki gösterdi.
Sanatçılar Girişimi, Oyuncular Sendikası, Eskişehir Şehir Tiyatrosu oyuncuları, Ordu Belediyesi Karadeniz Tiyatrosu, Diyarbakır Belediyesi Şehir Tiyatrosu, Mersin Belediyesi Şehir Tiyatrosu, Alternatif Tiyatro Mekânları Ortak Girişimi, Beyoğlu Kumpanya, Yazarlar Sendikası, Nâzım Hikmet Kültür Merkezi, Kültür Sanat Sendikası, Uluslararası Plastik Sanatçılar Girişimi, KESK, DİSK ve daha birçok kurumun destek verdiği basın açıklamasını İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği adına tiyatro sanatçısı Engin Alkan okudu.
‘SANATÇILAR SANAT KURUMUNDAN ARINDIRILIYOR’
Şehir tiyatrolarında neler olduğunun farkında olduklarını belirten Alkan, ehil insanların elinde olan tiyatronun göz göre göre ehlileştirilmeye çalışıldığını ifade etti. Dünyada ilk kez bir sanat kurumunun sanatçılardan arındırıldığını vurgulayan Alkan, sanatçıların tiyatrodan kovulmaya çalışıldığını söyledi. Gerçekleri eğip bükerek sanatçıyla halkın arasına nifak sokulmak istendiğine dikkat çeken Alkan, “Hedefin ne olduğunu görüyoruz. Özgür düşünceden korkmayan herkes görüyor. Çok sesliliği yok etmek isteyen muhafazakâr sanatla, sanat iktidarın iradesine teslim ediliyor” dedi. İktidarın kendi çıkarlarına göre sanatı şekillendiremeyeceğine dikkat çeken Alkan, iktidarlara düşen görevin, sanatın özgürce yapılacağı alt yapıyı sağlamak olduğunu ifade etti. “Yönetmeliğe karşı hakkımızı arayacağız. Gelecek kuşaklara karşı üstlendiğimiz bu sorumluluğu tüm sanat emekçileriyle paylaşıyoruz” diyen Alkan şöyle devam etti:
“Hedefimiz çağdaş özerk bir şehir tiyatrosu yasasıdır. Halkımıza yakışacak olan da budur. Karanlığa ve karanlığın getirdiği korkuya karşı birlikte direneceğiz. Korkuya karşı özgür tiyatro, korkuya karşı özgür sanat için mücadele edeceğiz.”
‘YÖNETMELİĞİ TARİHİN ÇÖPLÜĞÜNE GÖNDERECEĞİZ’
Alkan’ın ardından söz alan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Eski Genel Sanat Yönetmeni Orhan Alkaya, aydınlıktan yana olan herkesin karanlığa teslim olmayacağını söylemek için biraraya geldiğini belirterek, yönetmeliğin tarihin çöplüğüne gönderilmesi için mücadele edeceklerini söyledi. Yakın zamanda bir çağrı yaparak İstanbul Büyükşehir Belediyesi bahçesine sefer taslarıyla gideceklerini belirten Alkaya, yönetmeliği mutlaka geri çektireceklerini söyledi.
Açıklamaların ardından sanatçılar önce Galatasaray’dan Tünel’e doğru bir yürüyüş gerçekleştirirken, yürüyüş sırasında halkın da büyük desteğini aldılar. Yürüyüş boyunca kalabalıklaşan kitle bu kez de Tünel’den Taksim’e doğru bir yürüyüş daha gerçekleştirdi.
ŞEHİR TİYATROLARI’NDA NELER YAŞANDI?
Alınan ani bir kararla, İstanbul Şehir Tiyatroları yönetimi sanatçılardan alınarak belediyenin bürokratlarına devredilmişti.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, tiyatro sanatçıları tarafından büyük bir tepkiyle karşılanan kararı savunmuş, “Repertuvarı geçmişte bir genel sanat yönetmeni belirliyordu. Şimdi bir kurul belirleyecek. 7 kişilik kurulun 2 üyesi bürokrat olacak. Daha demokratik, daha belirleyici ve beraber karar verebilecekler. Yani genel sanat yönetmeni yerine 7 kişilik heyet belirleyecek” demişti.
Bu süreçte Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmeni Ayşenil Şamlıoğlu ve 6 yönetim kurulu üyesi ile Kadir Topbaş'ın sanat danışmanı Kenan Işık istifa etmişti. Ayşenil Şamlıoğlu’nun yerine Hilmi Zafer Şahin atanmıştı.
BİLDİRİ TÜM İLLERDE AYNI SAATTE OKUNDU
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları Sanatçıları Derneği (İŞTİSAN) ve birçok sivil toplum kuruluşu tarafından hazırlanan bildiri, İstanbul’la birlikte bütün illerde aynı gün aynı saatte okundu. İşte İŞTİSAN tarafından okunan bildiri;
“Türkiye ve dünya kamuoyuna!
Herşeyin farkındayız. 1914’ten beri ehil ellerde olan İstanbul Şehir Tiyatrosu göz göre göre ehlileştirilmeye çalışılıyor. Dünyada-herhalde-ilk kez bir tiyatro, tiyatro insanlarından arındırılıyor. Sanatın içinden sanatçı kovuluyor.
Tüm bunlar sanatı ve sanatçıyı hizaya sokma ve halkın gözünde küçük düşürme gayretleridir.
Bilinsin; gerçekleri eğip bükerek hiç kimse sanat ve sanatçı ile halkın arasına nifak sokamaz.
Hedefin ne olduğunu görüyoruz. Özgür düşünceden korkmayan herkes görüyor.
Çok sesliliği tek bir notaya dönüştürecek olan “muhafazakar sanat” gibi söylemler, demokratikleşme diye sunuluyor. Sanatsal yaratı, siyasi iradeye teslim ediliyor.
Oysa sanat ve demokrasi, hiçbir siyasi iradenin faydacı beklentilerine göre yeniden tarif edilemez. Seçilmişlerin asıl görevi, sanata, ihtiyacı olan özgür ortamı sağlayacak altyapıyı oluşturmaktır. Onlar, bunu sadece sanatçı için değil, öncelikle halk için yapmak zorundadır. Eğer yapmazlarsa, sanat sessiz kalmaz. Sessiz kalmayacağız.
Öncelikle, dayatılan yeni yönetmeliğe karşı hukuki zeminde hakkımızı arayacağız. 100 yıllık Şehir Tiyatrosu mirasını her zeminde savunacağız. Ustalarımıza, İstanbul seyircisine ve gelecek kuşaklara karşı üstlendiğimiz bu sorumluluğu ülkemizdeki ve dünyadaki tüm sanat emekçileri ile paylaşıyoruz. Hedefimiz, çağdışı yönetmelik dayatmaları yerine, çağdaş ve özerk bir İstanbul Şehir Tiyatrosu yasasıdır.
Ülkemize, değerli sanat kurumlarımıza, sanatçılarımıza ve halkımıza yaraşacak olan budur.
Karanlığa ve karanlığın getireceği korkuya karşı birlikte direneceğiz.
Sayın Belediye Başkanı’nın bir canlı yayında kurum sanatçılarına yönelik sunduğu öneriyi düstur kabul ediyoruz: Herkes kendi işini yapsın!
Bizim işimiz tiyatro. Korkuya karşı özgür tiyatro! Korkuya karşı özgür sanat!”
“Türkiye ve dünya kamuoyuna!
Herşeyin farkındayız. 1914’ten beri ehil ellerde olan İstanbul Şehir Tiyatrosu göz göre göre ehlileştirilmeye çalışılıyor. Dünyada-herhalde-ilk kez bir tiyatro, tiyatro insanlarından arındırılıyor. Sanatın içinden sanatçı kovuluyor.
Tüm bunlar sanatı ve sanatçıyı hizaya sokma ve halkın gözünde küçük düşürme gayretleridir.
Bilinsin; gerçekleri eğip bükerek hiç kimse sanat ve sanatçı ile halkın arasına nifak sokamaz.
Hedefin ne olduğunu görüyoruz. Özgür düşünceden korkmayan herkes görüyor.
Çok sesliliği tek bir notaya dönüştürecek olan “muhafazakar sanat” gibi söylemler, demokratikleşme diye sunuluyor. Sanatsal yaratı, siyasi iradeye teslim ediliyor.
Oysa sanat ve demokrasi, hiçbir siyasi iradenin faydacı beklentilerine göre yeniden tarif edilemez. Seçilmişlerin asıl görevi, sanata, ihtiyacı olan özgür ortamı sağlayacak altyapıyı oluşturmaktır. Onlar, bunu sadece sanatçı için değil, öncelikle halk için yapmak zorundadır. Eğer yapmazlarsa, sanat sessiz kalmaz. Sessiz kalmayacağız.
Öncelikle, dayatılan yeni yönetmeliğe karşı hukuki zeminde hakkımızı arayacağız. 100 yıllık Şehir Tiyatrosu mirasını her zeminde savunacağız. Ustalarımıza, İstanbul seyircisine ve gelecek kuşaklara karşı üstlendiğimiz bu sorumluluğu ülkemizdeki ve dünyadaki tüm sanat emekçileri ile paylaşıyoruz. Hedefimiz, çağdışı yönetmelik dayatmaları yerine, çağdaş ve özerk bir İstanbul Şehir Tiyatrosu yasasıdır.
Ülkemize, değerli sanat kurumlarımıza, sanatçılarımıza ve halkımıza yaraşacak olan budur.
Karanlığa ve karanlığın getireceği korkuya karşı birlikte direneceğiz.
Sayın Belediye Başkanı’nın bir canlı yayında kurum sanatçılarına yönelik sunduğu öneriyi düstur kabul ediyoruz: Herkes kendi işini yapsın!
Bizim işimiz tiyatro. Korkuya karşı özgür tiyatro! Korkuya karşı özgür sanat!”