Ani bilinç bulanıklığına dikkat!
Beyin fonksiyonlarında meydana gelen ani ve anormal değişime bağlı olarak ortaya çıkan Deliryum hakkında konuştuğumuz Dr. Emine Kılınç, “Deliryum acilen tedavi edilmesi gereken bir bilinç bozukluğu durumudur.” dedi
Bilinç bulanıklığına halüsinasyonların eşlik ettiği, kafa karışıklığı ve dikkat dağınıklığı ile tanımlanan bir zihinsel bozukluk olan Deliryum, hastanede yatan hastalarda sıklıkla görülebiliyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Kılınç, hastalığın yoğun bakım ünitelerinde görülme sıklığının yüzde 80'e varabildiğini ve etkili tedavi ile kalıcı patolojik değişikliklerin önlenebileceğini söyledi.
YOĞUN BAKIMDA GÖRÜLME SIKLIĞI YÜKSEK
Dr. Emine Kılınç, deliryumun bilinç bulanıklığı ile karakterize bir zihinsel bozukluk olduğunu ifade ederek şu bilgileri verdi: “Akut beyin yetmezliği, akut organik beyin sendromu olarak da adlandırılır. Özellikle hastanede yatan hastalarda görülür. Yoğun bakım ünitelerinde görülme sıklığı yüzde 80'e varabilir. Zamanında altta yatan nedenlere müdahale edilmediği ve tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Deliryumu ortaya çıkaran tıbbı, metabolik nedenlerin tedavi edilmesi gerekir. Başkalarında herhangi probleme yol açmayan sağlık sorunları, ileri yaştaki kişilerde, beyin hastalığı olan kişilerde deliryuma neden olabilir.”
Deliryumun ağır bir fiziksel veya zihinsel hastalık nedeniyle oluşabileceğini aktaran Kılınç, “Epilepsi, kanser, ateş, zehirlenme, beyin zedelenmesi, ağır gıda veya su eksikliği, elektrolit eksikliği, ağır alkol bağımlılığının bırakılması, enfeksiyon gibi durumların deliryuma neden olduğu bilinmektedir. Tanı sürecinde tıbbı öykü, fizik muayene ve laboratuvar verilerinden, tablonun genel tıbbi bir durumun doğrudan etkilerine bağlı olduğunu gösteren kanıtların bulunması deliryum tanısını destekler. Hastalık ortalama 7-12 gün sürer, acil tedavi edilmesi gereken bir durumdur.” ifadelerini kullandı.
Kılınç, deliryumun yol açtığı durumları ise şöyle açıkladı: “Deliryum, dikkati belirli bir konu üzerinde yoğunlaştırma, sürdürmede yetersizlikle giden bilinç bozukluğu tablosudur. Algı bozukluğuna (görsel, işitsel, dokunsal halüsinasyonlar) ve bilişsel bozulmalara (bellek, yönelim, dil bozukluğu gibi) neden olur. Hasta sorulduğunda kim olduğunu, nerede olduğunu, zamanı, içinde bulundukları günü, ayı, saati bilmekte zorlanır, yanlış yanıtlar verebilir, şaşkın görünüyor olabilir. Yakın zamanda olan olayları hatırlamakta güçlük çeker, olayları, kişileri karıştırabilir. Deliryumun temel özelliği, belirtilerin kısa bir sürede gelişmesidir. Saatler veya günler içinde başlar ve gün içinde dalgalanmalar, artıp azalmalar gösterir. Genellikle akşam saatlerinde belirtilerde artış olabilir.”
“ACİLEN TEDAVİ EDİLMESİ GEREKİR”
Deliryumun tedavi edilebilir bir hastalık olduğunun altını çizen Kılınç, “Etkili tedavi ile kalıcı patolojik değişiklikler önlenebilir. Tedavisinde öncelikle altta yatan tıbbı, metabolik, enfeksiyöz hastalıklar veya alkol yoksunluğu sendromu gibi hastalıkların tedavi edilmesi gereklidir. Ek olarak nörololeptik ilaçlardan da yararlanılır. Deliryum acilen tedavi edilmesi gereken bir bilinç bozukluğu durumudur. Özellikle hasta yakınlarının deliryum hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Yaşlı kişiler, beyin hastalığı olan hastalar, demans hastaları, epilepsi, kanser hastaları, ağır düzeyde karaciğer, böbrek hastalığı olan kişilerde, alkol bağımlılığı olan, alkolü yeni bırakmış kişilerde ani gelişen bilinç bulanıklığıyla ve algı, yönelim, hafıza sorunları ortaya çıktıysa, kişi çevresini tanıyamama, bulunduğu yeri/zamanı şaşırma gibi belirtiler gösteriyorsa beklemeden en yakın tedavi merkezine başvurmaları önerilir.” şeklinde konuştu.