Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu, “Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en etkili, en güvenli ve en ucuz yolu aşıdır. Hem kişisel sağlığımız hem de toplum sağlığı için aşı yaptırmak gerekiyor” dedi

29 Nisan 2021 - 07:40

A ⁺ A^- Yazdır

Dünyayı etkisi altına alan, ölümlere neden olan korona virüsü salgını ile en etkili şekilde mücadele edebilmek için bilim insanları aşı çalışmaları yaptı. Bağışıklık sağlayarak toplumu hastalıktan korumak için aşılama çalışmaları devam ediyor. Dünya Aşı Haftası nedeniyle İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu ile aşı hakkında konuştuk. 

• Aşı neden önemli? Neden yaptırmak gerekiyor? 

Aşı, mikroorganizmaların (virus veya bakteri) neden olduğu bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklık sağlama amacı ile insan veya hayvan vücuduna verilen, zayıflatılmış veya inaktif (ölü)  mikroorganizma veya mikroorganizmanın bazı parçaları ya da salgıları ile üretilen çözeltidir. Aşı yapıldığında bağışıklık sistemi uyarılır vücudumuz hastalık gelişmeden, etkeni tanır ve onu yenecek yanıtı geliştirir. Bulaşıcı hastalıklardan korunmanın en etkili, en güvenli ve en ucuz yolu aşıdır. Hem kişisel sağlığımız hem de toplum sağlığı için aşı yaptırmak gerekiyor.

• Aşılar hangi hastalıkların azaltılmasında etkili olmuştur?

Yeryüzünden kökü tamamen kazınan “çiçek hastalığı” en güzel örnektir. Tarih boyunca milyonlarca insanının ölümüne veya sakat kalmasına yol açan bir hastalık, 40 yıldan daha uzun süredir yeryüzünde hiçbir kişide görülmüyor. Bu nedenle çiçek aşısı artık uygulanmıyor. Aşı sayesinde önemli ölçüde azaltılan hastalıklar arasında çocuk felci, difteri, boğmaca, tetanos, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, verem, hepatit A, hepatit B, bazı bulaşıcı menenjit türleri, suçiçeği, kuduz sayılabilir. 

• Son yıllarda aşı karşıtlığı da söz konusu. Bu konu hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

Aşı karşıtlığı daha az görülse bile aşı kararsızlığı (tereddüdü) son yıllarda artmaktadır. İnsanlar yukarıda saydığımız aşı nedeniyle çok azalan hastalıkları çevresinde görmeyince acaba bu kadar aşıyı boşuna mı yaptırıyorum, aşının bazı istenmeyen etkileri olabilir diye aşı konusunda kararsız davranabiliyor. Bu tür kaygıları besleyen bazı yayınlar da aşı karşıtlığı ve kararsızlığın artmasına katkı da bulunuyor.

• Aşının salgınlarda uygulanabilmesi için hangi ölçütleri barındırması gerekiyor?

Öncelikle güvenli olması, önemli bir yan etkisinin olmaması gerekiyor. Güvenli olduğu kanıtlandıktan sonra etkin olduğunun görülmesi yani aşı yapılan kişilerin bu hastalığa karşı bağışıklık kazandığının görülmesi gerekiyor.

• Korkudan kaynaklı aşı yaptırmak istemeyenler de var.  Şu an yapılan aşıların güvenilirliği hakkındaki fikirlerinizi paylaşabilir misiniz? 

Şu anda yapılan aşıların güvenli ve etkili olduğu hem ülkemizde hem de dünyanın değişik ülkelerinde yapılan bilimsel çalışmalar ile gösterilmiştir. Şu ana kadar ülkemizde uygulanan aşılar 20 milyon dozu geçti, yaşamı tehdit eden önemli bir yan etki izlenmedi. Aşı kullanılmaya başlamadan önce yapılan çalışmaların yanında sahadan elde edilen bu veriler aşının güvenli olduğunu gösteriyor. Aşının etkinliği ile ilgili yapılan ön çalışmalar yüzde 50-95 arasında koruyucu olduğunu göstermiştir. Ülkemizde yapılan 20 milyon dozu aşkın aşılama sonucunda önemli bir koruyuculuğu olduğu, bulaşmayı tam olarak engellemese bile ağır hastalık ve ölümlerden önemli oranda koruduğu görülüyor.