“Bahar alerjisi önlenemez, etkileri azaltılabilir”
Bahar alerjisinin tamamen önlenemeyeceğini ancak etkilerinin azaltılabileceğini söyleyen KBB Uzmanı İlter Tezer “ Polen yoğunluğunun yüksek olduğu saatlerde (sabah 5-10 arası ve akşam 18-20 arası) dışarı çıkmaktan kaçınmak gerekir.” diyor
Bahar bazılarımız için neşe, renk ve kıpır kıpır günleri yaşattırsa da bazılarımız için alerjiler yüzünden kabusa dönüşebiliyor. Kadıköy Belediyesi Dr. Rana Beşe Sağlık Polikliği Kulak Burun Boğaz uzmanı Dr. İlter Tezer ile bahar alerjisinin nedenlerini nelere dikkat edilmesi gerektiğini konuştuk.
* Bahar alerjisi nedir? Neden olur?
Bahar alerjisi, saman nezlesi olarak da bilinir. Bahar aylarında havada polen yoğunluğu artar. Bahar mevsiminde bitkilerden yayılan polenler alerjik bünyeye sahip kişilerde alerjik reaksiyona yol açar. Ailede alerji öyküsü olması bahar alerjisi riskini artırır. Hava kirliliği, sigara dumanı, egzoz gazları gibi faktörler bahar alerjisi belirtilerini tetikleyebilir veya daha da kötüleştirebilir. Berrak bir burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırık, gözlerde kaşıntı, kızarıklık ve sulanma, boğaz kaşıntısı sayılabilinir.
* Polen alerjisi ile bahar nezlesi aynı şey mi?
Evet, polen alerjisi ve bahar nezlesi aynı şeydir. Polen alerjisi veya saman nezlesi terimleri genellikle mevsimsel olarak ortaya çıkan alerjileri tanımlamak için kullanılırken, bahar nezlesi terimi daha özel olarak bahar aylarında polenlere karşı oluşan alerjileri tanımlamak için kullanılır. Polen alerjisi yıl boyunca görülebilir, ancak en yaygın olarak bahar aylarında ağaç ve çiçek polenlerinin, yaz aylarında ise çimen polenlerinin arttığı dönemlerde görülür. Mesela şu sıralarda zeytin ağaçlarının çiçekleri var onlar çok alerjendir.
ALERJİ VE GRİP FARKI
* Bahar alerjisi mi yoksa girip mi olduğumuzu nasıl anlayabiliriz? Bahar alerjisi ile nezle/ grip arasındaki farklar neler?
Bahar alerjisi, nezle ve grip benzer belirtilere neden olabilse de, aralarında önemli farklar vardır. Burun akıntısı, hapşırık, burun tıkanıklığı, gözlerde kaşıntı ve sulanma ortak belirtilerdir. Allerjide burunda, geniz ve gözlerde kaşıntı mevcuttur ateş görülmez. Alerjenlere maruz kaldıkça belirtiler devam eder. Soğuk algınlığında ateş görülmez, hafif kas ve eklem ağrıları olabilir. Belirtiler 7-10 gün içinde kaybolur. Gripte ise yüksek ateş, yaygın kas ve eklem ağrıları, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, boğaz ağrısı mevcuttur, belirtiler 1-2 hafta içinde kaybolur.
* Bahar alerjisinin tedavisi nedir?
Alerji ilaçları antihistaminikler, dekonjestanlar ve kortikosteroid burun spreyleri gibi ilaçlar bahar alerjisi belirtilerini hafifletmek için kullanılabilir. Alerji aşıları uygun hastalarda, uzun vadede bahar alerjisini tedavi etmek için kullanılabilir. İlave olarak tuzlu su ile burun yıkama, göz damlaları kullanmak gibi doğal yöntemler de bahar alerjisi belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
* Peki bulaşıcı mıdır?
Hayır, bahar alerjisi bulaşıcı değildir. Alerjiler, bağışıklık sisteminin zararsız maddelere aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkar. Bahar alerjisine neden olan polenler de bu zararsız maddelerden biridir. Alerjisi olan kişiler polenlere maruz kaldıklarında, bağışıklık sistemi histamin ve diğer kimyasallar salgılar. Bu kimyasallar da hapşırık, burun akıntısı, kaşıntılı gözler ve boğaz gibi alerji belirtilerine neden olur.
* Bahar alerjisi önlenebilir mi? Evde yapılabilecek bir takım tedaviler mümkün mü?
Bahar alerjisi tamamen önlenemez ancak etkileri azaltılabilir. Bunun için etkili polen yoğunluğunun yüksek olduğu saatlerde (sabah 5-10 arası ve akşam 18-20 arası) dışarı çıkmaktan kaçınmak gerekir. Maske takmak polenleri bir miktar engeller. Evi iyi havalandırarak evde hava temizleyici kullanarak, dışarıdan eve girdikten sonra kıyafetlerinizi değiştirerek, gözleri ve burnu sık sık yıkayarak kimyasal maddelerden, sigara dumanından ve hava kirliliğinden mümkün olduğu kadar uzak durarak, yatak çarşaflarınızı sık sık yıkayarak, toz tutan eşyaları yaşam alanınızdan çıkartarak etkileri azaltabilirsiniz.
Bunun dışında neye ne kadar alerjinizin olduğunu saptamanız ve alerjiniz olan şeylerden uzak durmanız gerekir. Cüzdanınızda ya da çantanızda neye karşı alerjiniz varsa buna dair bir bilgilendirmenin olması acil durumlar için önemli. Herhangi bir durum yaşandığında insanlar ne olduğunu anlasın ve ona göre müdahale edilebilsin.
“ASTIMA YOL AÇABİLİR”
* İklim değişikliğinin alerjilerin artmasında bir etkisi var mı?
Evet, iklim değişikliği ve çevresel faktörler etkiliyor. Mevsimsel kaymadan kaynaklı daha geç görülen alerjiler daha erken görülmeye başlıyor.
* Tedavi edilmeyen alerjinin sonuçları neler olabilir?
Hafif sonuçlar ve ciddi sonuçları olur. Hafif sonuçlar şöyle sıralanabilir: Alerjik reaksiyonlar kaşıntı, hapşırık, öksürük, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, gözlerde sulanma ve kızarıklık gibi birçok rahatsızlık verici semptoma neden olabilir. Bu semptomlar günlük hayatınızı zorlaştırabilir ve uyku kalitenizi düşürebilir. Ayrıca tedavi edilmeyen alerjiler zamanla kronik hale gelebilir ve daha şiddetli semptomlara yol açabilir. İlave olarak tedavi edilmeyen alerjiler, astım, bronşit, sinüzit ve kulak enfeksiyonları gibi diğer sağlık sorunlarına yol açabilir.
Ciddi sonuçlar ise nadir de olsa, tedavi edilmeyen alerjiler anafilaksi olarak adlandırılan ve ölümcül olabilen bir reaksiyona yol açabilir. Anafilaksi belirtileri arasında nefes darlığı, boğazda şişlik, yutma güçlüğü, tansiyon düşmesi ve bayılma yer alır. Allerjen türüne bağlı olarak değerlendirilme yapıldığında ise tedavi edilmeyen besin alerjileri anafilaksiye yol açabilir. Ayrıca, besin alerjileri büyüme ve gelişme geriliği gibi sorunlara da yol açabilir. Tedavi edilmeyen solunum alerjileri astıma yol açabilir. Tedavi edilmeyen cilt alerjileri egzama gibi kronik cilt hastalıklarına yol açabilir. Egzama, ciltte kaşıntı, kızarıklık ve iltihaplanmaya neden olan bir cilt hastalığıdır.