Bireysel Psikoterapi
Her birey yaşamı boyunca türlü zorluklarla karşılaşabilir ve bunları çözmeye yönelik adımlar atar...
Sevda ARSLAN POYRAZ
Uzman Klinik Psikolog
Her birey yaşamı boyunca türlü zorluklarla karşılaşabilir ve bunları çözmeye yönelik adımlar atar. Fakat kimi zaman bu tip yaşamsal zorlukların üstesinden gelmek için kişide var olan bireysel kaynaklar yeterli olmayabilir. Böyle durumlarda kişinin stres düzeyinin artması, hayat işlevselliğinin sekteye uğraması, partner / arkadaş ilişkilerinin bozulması, uyku ve iştah problemlerinin ortaya çıkması gibi durumlar bireysel destek ihtiyacını ortaya çıkarabilir.
Ruh sağlığı uzmanı ve danışanın beraberce yürüttüğü bireysel görüşmelerde danışanlar çözmekte zorlandıkları konuları ortaya koyarlar. Bireysel psikoterapi sürecinde bu konuları ele almadaki temel amaç kişinin yaşadığı probleme ilişkin farkındalığını arttırmak ve bu sayede farklı çözüm yolları bulmasına yardımcı olmaktır. Terapiye gitmenin bir arkadaşla dertleşmekten farkı, bu süreçte size sıkıntı veren meseleler üzerine derinlemesine düşünme ve bu sayede hayatınızda neler olup bittiğine yakından bakma fırsatı sağlamasıdır. Bir arkadaşınız sizi dinlerken önyargılı yaklaşabilir, bu da anlatacaklarınızı sansürleme ihtiyacını doğurur. Ya da bir arkadaşınız sizi ancak zaman zaman dinleyebilir. Oysa psikoterapi belli sıklıklarla ilerleyen daha sistemli bir süreçtir.
Bu süreçle ilgili var olan yaygın kanının aksine ruh sağlığı uzmanı öğüt ya da ders vermez, size hayatınızda neleri değiştirmeniz gerektiğini söylemez. Terapi süreci duygularınızı, düşüncelerinizi, başınızdan geçenleri rahatlıkla konuşabileceğiniz bir yerdir. Kendinize dair konuşmaya başladıkça ilişki dinamiklerinizi, kişisel özelliklerinizi, duygularınızı daha yakından düşünme, ele alma fırsatınız olur. Süreçte kendinize dair edindiğiniz bu yeni bilgilerle sadece var olan sorunu çözebilmeniz değil aynı zamanda daha sonra karşılaşacağınız problemlerle de daha iyi baş edebilmeniz hedeflenir. Ruh sağlığı uzmanına başvururken insanlarda genellikle, uzmandan alacağı önerilerle birlikte bir kaç görüşme sonunda problemlerinin çözüme ulaşacağına dair bir inanç vardır. Bunun sebebi daha çok o dönemki sorunların ve bunların verdiği rahatsızlık hissinin hızlıca ortadan kalkmasını istemeleridir. Üzüntü, kızgınlık, öfke gibi duygularla zaman zaman baş etmesi zor olabilir. Bu da bu duyguları bertaraf etme arzusu uyandırır. Maalesef bunların çok hızlı ya da mucizevi bir çözümü yoktur. Psikoterapi sürecinde terapist ve danışan beraberce bunları ele alma fırsatı bulur. Tıpkı bir puzzle yapar gibi birlikte çalışırlar. Terapi süreci her danışan için kendi hızında ilerler. “Problemlerime çözüm bulmam için ne kadar süre terapiye devam etmem gerekir?” gibi bir sorunun kesin bir yanıtı yoktur.
ÖZETLE;
Psikoterapi ne değildir?
• Dertleşme
• Bir bilene danışma
• Sohbet etme
• Öğüt alma
•Konuşarak stres atma yeri değildir.
Peki nedir?
• Probleminiz üzerine düşünebileceğiniz,
• Duygularınız hakkında konuşabileceğiniz,
• Farklı çözüm yolları geliştirebileceğiniz,
• Kendi dinamikleriniz üzerine fikirler edinebileceğiniz bir süreçtir.
Yardıma İhtiyacım Olduğunu Nasıl Anlarım?
Sevdiğimiz birini kaybettiğimizde kendimizi çok üzgün hissederiz, haksızlığa uğradığımızda öfkeleniriz, ya da birinden haber alamadığımızda endişe duyabiliriz. Bu duygular yaşadığımız durumlara uygun olduğu için normal olarak kabul edilir. Aslında bunlar “anormal durumlara verdiğimiz normal tepkilerdir”.
Fakat verdiğimiz tepkiler;
• Bizde kişisel bir rahatsızlık hissi uyandırıyorsa,
• Yaşadığımız duruma uygun / uyumlu değilse,
• Hayat işlevselliğini bozuyorsa (iş / arkadaş ilişkilerini sürdürememe gibi),
• Uyku, iştah gibi fiziksel alanlarda önemli değişikliklere sebep oluyorsa,
• Hayattan keyif alınmasını engelliyorsa,
• Genel bir mutsuzluk ve çökkünlük haline sebep oluyorsa,
• Partner/ arkadaş/ aile ilişkilerini yürütmede zorluk oluşturuyorsa,
• Öfke, endişe, korku gibi duyguların kontrolünün sağlanmasını engelliyorsa mutlaka bir ruh sağlığı uzmanından yardım almak gerekmektedir.
Ruh sağlığı uzmanı ve danışanın beraberce yürüttüğü bireysel görüşmelerde danışanlar çözmekte zorlandıkları konuları ortaya koyarlar. Bireysel psikoterapi sürecinde bu konuları ele almadaki temel amaç kişinin yaşadığı probleme ilişkin farkındalığını arttırmak ve bu sayede farklı çözüm yolları bulmasına yardımcı olmaktır. Terapiye gitmenin bir arkadaşla dertleşmekten farkı, bu süreçte size sıkıntı veren meseleler üzerine derinlemesine düşünme ve bu sayede hayatınızda neler olup bittiğine yakından bakma fırsatı sağlamasıdır. Bir arkadaşınız sizi dinlerken önyargılı yaklaşabilir, bu da anlatacaklarınızı sansürleme ihtiyacını doğurur. Ya da bir arkadaşınız sizi ancak zaman zaman dinleyebilir. Oysa psikoterapi belli sıklıklarla ilerleyen daha sistemli bir süreçtir.
Bu süreçle ilgili var olan yaygın kanının aksine ruh sağlığı uzmanı öğüt ya da ders vermez, size hayatınızda neleri değiştirmeniz gerektiğini söylemez. Terapi süreci duygularınızı, düşüncelerinizi, başınızdan geçenleri rahatlıkla konuşabileceğiniz bir yerdir. Kendinize dair konuşmaya başladıkça ilişki dinamiklerinizi, kişisel özelliklerinizi, duygularınızı daha yakından düşünme, ele alma fırsatınız olur. Süreçte kendinize dair edindiğiniz bu yeni bilgilerle sadece var olan sorunu çözebilmeniz değil aynı zamanda daha sonra karşılaşacağınız problemlerle de daha iyi baş edebilmeniz hedeflenir. Ruh sağlığı uzmanına başvururken insanlarda genellikle, uzmandan alacağı önerilerle birlikte bir kaç görüşme sonunda problemlerinin çözüme ulaşacağına dair bir inanç vardır. Bunun sebebi daha çok o dönemki sorunların ve bunların verdiği rahatsızlık hissinin hızlıca ortadan kalkmasını istemeleridir. Üzüntü, kızgınlık, öfke gibi duygularla zaman zaman baş etmesi zor olabilir. Bu da bu duyguları bertaraf etme arzusu uyandırır. Maalesef bunların çok hızlı ya da mucizevi bir çözümü yoktur. Psikoterapi sürecinde terapist ve danışan beraberce bunları ele alma fırsatı bulur. Tıpkı bir puzzle yapar gibi birlikte çalışırlar. Terapi süreci her danışan için kendi hızında ilerler. “Problemlerime çözüm bulmam için ne kadar süre terapiye devam etmem gerekir?” gibi bir sorunun kesin bir yanıtı yoktur.
ÖZETLE;
Psikoterapi ne değildir?
• Dertleşme
• Bir bilene danışma
• Sohbet etme
• Öğüt alma
•Konuşarak stres atma yeri değildir.
Peki nedir?
• Probleminiz üzerine düşünebileceğiniz,
• Duygularınız hakkında konuşabileceğiniz,
• Farklı çözüm yolları geliştirebileceğiniz,
• Kendi dinamikleriniz üzerine fikirler edinebileceğiniz bir süreçtir.
Yardıma İhtiyacım Olduğunu Nasıl Anlarım?
Sevdiğimiz birini kaybettiğimizde kendimizi çok üzgün hissederiz, haksızlığa uğradığımızda öfkeleniriz, ya da birinden haber alamadığımızda endişe duyabiliriz. Bu duygular yaşadığımız durumlara uygun olduğu için normal olarak kabul edilir. Aslında bunlar “anormal durumlara verdiğimiz normal tepkilerdir”.
Fakat verdiğimiz tepkiler;
• Bizde kişisel bir rahatsızlık hissi uyandırıyorsa,
• Yaşadığımız duruma uygun / uyumlu değilse,
• Hayat işlevselliğini bozuyorsa (iş / arkadaş ilişkilerini sürdürememe gibi),
• Uyku, iştah gibi fiziksel alanlarda önemli değişikliklere sebep oluyorsa,
• Hayattan keyif alınmasını engelliyorsa,
• Genel bir mutsuzluk ve çökkünlük haline sebep oluyorsa,
• Partner/ arkadaş/ aile ilişkilerini yürütmede zorluk oluşturuyorsa,
• Öfke, endişe, korku gibi duyguların kontrolünün sağlanmasını engelliyorsa mutlaka bir ruh sağlığı uzmanından yardım almak gerekmektedir.