Cenaze hizmetlerine yeni düzenleme…
Sağlık Bakanlığı, ölüm raporu hazırlayan hekimler ile ilgili tüm Türkiye’de geçerli yeni bir yönetmelik hazırladı. Buna göre, hafta sonu ve mesai saatleri dışındaki defin ruhsatlarının düzenlenmesi görevinde, Toplum Sağlığı Merkezleri’nce oluşturulup, mahalli mülki amir tarafından onaylanan Toplum Sağlığı Merkezi hekimleri, Aile hekimleri ve belediye tabiplerinin dahil olduğu nöbet sistemine geçildi
Gökçe UYGUN
Sağlık Bakanlığı’nın cenaze defin ruhsatı için görevli hekimler ile ilgili hazırladığı yeni yönetmelik, hem doktorların hem de vatandaşların kafasını karıştırdı. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan 19 Ocak 2013 tarihli yönetmelik ile hafta içi mesai saatleri dışında ve hafta sonları meydana gelen ölüm olaylarında, cenazelerin definleri için gerekli olan ölüm raporlarını hazırlama yetkisi, aile hekimlerine, toplum sağlığı merkezinde görevli diğer doktorlara ve belediye hekimlerine verildi. Yeni uygulama başta Kadıköy olmak üzere birçok ilçede doktorlar arasında karmaşa yarattı. Yeni uygulamaya göre de hafta sonları ve hafta içi mesai saatinden sonra meydana gelecek cenaze işlemleri için görev alacak aile hekimleri ve doktorların listesi, Toplum Sağlığı Merkezi tarafından hazırlananarak, nöbetçi 150 hekimin bulunduğu liste ilan edildi.
Ancak yeni düzenleme beraberinde bazı sorunlar da getirdi.
Yeni düzenlemeden haberi olmayan Kadıköylüler, mesai saatleri dışında kaybettikleri yakınlarının cenazelerini kaldırmak için gerekli olan cenaze raporu için Kadıköy Belediyesi’ne geldiler. Burada nöbetçi hekimin, toplum sağlığı hekimi veya aile hekimi olduğunu öğrenen vatandaşlar, Toplum Sağlığı Merkezi’ne başvurduğunda ise ya nöbetçi doktorun görevde olmadığını ya da aile hekimlerinin “sözleşmelerinde böyle bir madde olmadığı için” görevi kabul etmediği gerçeği ile karşılaştılar. Durumu tekrar Kadıköy Belediyesi’ne bildiren vatandaşların mağduriyetini ise yine belediye çözdü. Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk’ün talimatıyla, yine belediye doktorları cenazeleri muayene ederek, defin ruhsatı için gerekli olan ölüm raporlarını hazırlayarak, vatandaşları mağduriyetten kurtardı.
Ancak, bu sorunun neden kaynaklandığını anlamak için önce konunun geçmişine bakmak lazım. Bugüne dek, belediye kurumu olan her il ve ilçede mesait saati içinde olsun olmasın-sağlık kurumlarındakiler hariç-yaşanan tüm ölüm olaylarında, ölüm raporlarını ilgili yerel yönetimin hekimleri veriyordu. Bu durum Kadıköy’de de böyleydi. Kadıköy’de yaşanan ölüm olaylarındaki cenaze ve defin ruhsatı hizmetlerinde normal prosedür şöyle işliyordu; Kadıköy Belediyesi sınırları dahilinde yataklı tedavi kurumları dışında evde veya sokakta meydana gelen ölümlerde; belediye doktorları ölen kişinin muayenesini yapıyor, cenazenin defini için gerekli olan ölüm raporunu veriyorlardı. Bu işlemler, mesai saatleri içi ve dışında aynı şekilde yapılıyordu.
YENİ YÖNETMELİK SORUN YARATTI AMA…
Ancak bu yılın başında mevzuatta yapılan bir yönetmelik değişikliği, uygulamada sorunlara yol açtı. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan 19 Ocak 2013 tarihli “MEZARLIK YERLERİNİN İNŞAASI İLE CENAZE NAKİL VE DEFİN İŞLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK’te ölüm belgesinin verilmesine dair hükümler yeniden düzenlendi. Bu yeni düzenleme yönetmelikte şöyle açıklanıyor;
“(…)Mesai saatleri dışında verilecek olan ölüm belgelerinin düzenlenmesi işi ilçe bazında, belediye tabibi, toplum sağlığı merkezi hekimi ve aile hekimlerinin dahil olduğu nöbet sistemi ile verilir. Bu nöbet listesi toplum sağlığı merkezlerince oluşturulur, mahalli mülki amir tarafından onaylanır. Bu nöbet uygulamasında ihtiyaç duyan lojistik hizmetler halk sağlığı müdürlüklerince verilir.(…)”
Yani, bu yeni yönetmelik uyarınca; Kadıköy’de mesai saatleri içinde (hastane haricinde yaşanan ölümler) ölüm olursa önceden olduğu gibi Kadıköy Belediyesi doktorları ölüm raporu veriyor. Ancak mesai saati dışında (akşam, hafta sonu, tatiller vb.) ölüm olursa, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı Kadıköy Toplum Sağlığı Merkezi’nce belirlenen bir nöbetçi doktor listesinden, o esnada nöbette bulunan doktor ölüm raporunu verebiliyor. Bu nöbet çizelgesi, Kadıköy’deki aile hekimlerini ve belediye doktorlarını kapsayan yaklaşık 150 hekimlik bir liste.
Ancak sıkıntı tam da bu noktada başladı. Son haftalarda Kadıköy’de mesai saatleri dışında yaşanan ölümlerde, ölüm raporu verilmesi konusunda yetkili olan Toplum Sağlığı doktorları ve Aile hekimleri sözleşmelerinde “cenaze raporu verir” maddesinin bulunmadığını söyleyerek rapor vermek için muayeneye gitmek istemedi. Nöbet listesinde adı bulunan bazı hekimlerin telefonlarını açmamaları, bazılarının da “tatilde” olduklarını söylemeleri gibi nedenlerle, bu ölümlere müdahale etmek, sıra ve sorumluluk kendilerinde olmadığı halde Kadıköy Belediyesi’ne düştü. Belediye doktorları, sorumlulukları olmamasına rağmen vatandaşın mağdur olmaması için yine çalışmaya devam etti.
KAYMAKAM KURUBAL: ‘GEÇİCİ ÇÖZÜM BULDUK’
Konuyla ilgili görüşünü aldığımız Kadıköy Kaymakamı Birol Kurubal, bu konuda geçici aksamalar yaşandığını doğruladı. Kurubal şunları söyledi:
“Mesai saatleri dışında yaşanacak vefat olaylarında ölüm raporu verilebilmesi için Kadıköy Belediyesi hekimleri, Kadıköy Toplum Sağlığı Merkezi hekimleri ve Aile hekimlerinden oluşan bir nöbetçi listemiz var. Ancak kimi Aile hekimlerimiz, sözleşmelerinde yer almadığı gerekçesiyle bu nöbeti reddediyorlar. Bu durum da sıkıntıya neden oluyordu. Nöbete gelmeyen hekime verilen ceza puanı da oldukça düşük. Bu nedenle cezanın da bir caydırıcılığı yok. Sorunun geçici de olsa çözümü için Kadıköy Toplum Sağlığı Merkezi Sorumlu Hekimi Dr. Ersin Akkalp ile bir toplantı yaptık. Ben kendisinden rica ettim. Eğer mesai saati dışında bir ölüm olayı olur da, nöbetçi hekim olay yerine gelip ölüm raporu vermeyi reddederse ya da bu hekime ulaşılamazsa, bizzat Ersin bey (ya da toplum sağlığı merkezinden görevlendireceği başka bir doktor) göreve gidecek. Böyle hiçbir Kadıköylü’nün cenazesinde artık gecikme sorunu yaşanmayacak. Biz bu sorunu aramızda hallettik. Ama elbette bu geçici bir çözüm. Kalıcı çözüm için Sağlık Bakanlığı’nın duruma el koyması gerekiyor ki sanırım bunun üzerinde çalışılıyor şu an. Yakın zamanda çözüleceğini umuyorum.”
HAFTA SONU NÖBETÇİ DOKTORU KADIKÖY BELEDİYESİ’NDEN ÖĞRENEBİLİRSİNİZ
Hafta sonu ya da mesai saatleri dışında cenaze raporu yazacak görevli doktoru öğrenmek için vatandaş yine Kadıköy Belediyesi’ne başvurabiliyor. Burada nöbetçi doktoru öğrenen vatandaşlar belediyenin sağlayacağı araç ile doktoru alıp cenaze muayenesine götürebiliyor.
Bu nedenle vatandaşlar, belediyenin telefonlarından ya da bizzat belediyeye gelerek nöbetçi doktora ulaşabilecekler.
İLGİLİ YASA NE DİYOR?
Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı “’MEZARLIK YERLERİNİN İNŞAASI İLE CENAZE NAKİL VE DEFİN İŞLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK”in konuyla ilgili bölümü şöyle;
“Ölüm belgesi verilmesi
MADDE-16-(1) Ölüm resmi sağlık kurumlarında gerçekleşmiş veya cenaze resmi sağlık kurumuna getirilmiş ise, ölüm belgesi sağlık kurumunca düzenlenir ve kurumun müdür veya baştabibi tarafından tasdik edilir.
(2) Ölüm, özel sağlık kuruluşlarında gerçekleşmiş ise, ölüme sebep olan hastalık esnasında tedavi eden tabibin verdiği ölüm belgesi varsa bu belge belediye tabibi, yoksa toplum sağlığı merkezi hekimi veya aile hekimi tarafından tasdik edilmek şartıyla geçerli olur.Tasdik işlemi elektronik ortamda da yapılabilir.
(3) Ölümün sağlık kurumları dışında gerçekleşmesi durumunda ölüm belgesi cenazenin bulunduğu yerdeki belediye tabibi tarafından, belediye tabibi bulunmayan yerlerde toplum sağlığı merkezi hekimi yoksa aile hekimi tarafından, bunların bulunmaması halinde ise ölüm belgesi düzenleme yetkilisi tarafından verilir.
(4) Ölüm belgesi düzenleme yetkilisi bulunmayan veya makul sürede ulaşılamadığı yerlerde ise bu belge jandarma karakol komutanları veya köy muhtarları tarafından verilir. Mesai saatleri dışında verilecek olan ölüm belgelerinin düzenlenmesi işi ilçe bazında,belediye tabibi,toplum sağlığı merkezi hekimi ve aile hekimlerinin dahil olduğu nöbet sistemi ile verilir.Bu nöbet listesi toplum sağlığı merkezlerince oluşturulur,mahalli mülki amir tarafından onaylanır.Nöbet listesi oluşturulurken coğrafi şartlar göz önünde bulundurularak ilçeler birleştirilebilir. Mesai saatleri dışında ölüm belgesi düzenlenmesine ilişkin nöbet, adli hizmet nöbetleri ile birlikte verilebilir.112 acil sağlık istasyonu görevlileri vakaya gittiklerinde ölüm gerçekleşmiş ise doğrudan ölüm belgesi düzenleyebilir. Bu nöbet uygulamasında ihtiyaç duyan lojistik hizmetler halk sağlığı müdürlüklerince verilir.