Covid-19 pozitif teşhisi aldıysanız ya da evde pozitif tanısı almış bir yakınınıza bakıyorsanız nelere dikkat etmeniz gerekiyor? Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. M.Kadir Göktürk’e sorduk

26 Kasım 2020 - 11:38

A ⁺ A^- Yazdır

Covid-19 vakaları her geçen gün artıyor. Hastanelerdeki doluluk oranı ise oldukça yüksek. Pek çok hasta bu süreci evinde geçirmek zorunda kalıyor. Peki evde bakım nasıl olmalı? Herhangi acil bir durumda kime nasıl ulaşacaksınız? Medicana Çamlıca Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. M.Kadir Göktürk sorularımızı yanıtladı.

• Kendimiz ya da yakınımız evde Covid-19 tedavisi almak durumunda kalırsa neler yapmak gerekiyor? 

Covid-19 pozitif tanısı alan çoğu insan sadece hafif semptomlar ile hastalığı geçirebilir ve evde iyileşebilir. Semptomlar birkaç gün sürebilir ve virüsü olan insanlar yaklaşık bir hafta içinde daha iyi hissedebilirler. Tedavi, semptomları hafifletmeyi amaçlar; dinlenme, sıvı alımı ve hekiminizin önerdiği ilaç tedavisini içerir. Kendiniz veya sevdiğiniz kişi için bakım ve ev izolasyonu ile ilgili hekim önerilerini harfiyen uygulamalı, tedavi hakkında herhangi bir sorunuz varsa mutlaka hekiminiz ile konuşmalısınız. Bu arada hasta bir kişinin bakımının sağlığınızı nasıl etkileyebileceğini de dikkate almak önemlidir.

• Ne gibi?

Risk grubuna giren yaştaysanız veya kalp veya akciğer hastalığı veya diyabet gibi kronik bir tıbbi durumunuz varsa, Covid-19’a yakalanma riskiniz çok daha yüksek demektir. Böyle bir durumda, kendinizi hasta kişiden soyutlamayı ve hastanıza bakması için başka birini bulmayı düşünebilirsiniz.

• Peki acil bir durumda ne yapmak gerekiyor? Ve acil durumu nasıl anlayacağız?

Kendinizi veya sevdiklerinizi semptomların kötüleşmesi veya ağırlaşması açısından dikkatle izlemelisiniz. Nefes darlığı, sürekli göğüs ağrısı, göğüste basınç, yüksek ve düşmeyen ateş gibi semptomlar acil durum işareti demektir. Bu durumda hekiminizi ya da yaşadığınız bölgedeki Sağlık Bakanlığı bilgilendirme hattını aramalısınız.

• Kendimiz Covid-19 hastasıysak nelere dikkat etmeli, neler yapmalıyız?

Öncelikle tıbbi bakım almadıkça işten, okuldan, kalabalık ve halka açık ortamlardan kesinlikle uzak durmalısınız. Bir odada, ailenizden ve diğer insanlardan mümkün olduğunca uzak durmalısınız. Hava sirkülasyonu için pencereleri sık sık açıp bulunduğunuz ortamı havalandırmalısınız. Mümkünse ayrı bir banyo kullanmalısınız. Evinizde mümkün olduğunca ortak paylaşım alanlarını kullanmaktan kaçmalı, ortak alan kullanımında hareketlerinizi sınırlandırmalısınız. Mutfağınızı ve diğer ortak paylaşım alanlarını iyi havalandırmalısınız.  Aile üyelerinizden en az 2 metre uzakta durmalı, aynı ortamda 15 dakikadan fazla zaman geçirmemelisiniz. Odanızın ve banyonuzun kapı tokmağını, elektrik prizlerini ve elektrik düğmeleri gibi sık dokunulan yüzeyleri gün içinde sık sık temizlemeli ya da temizlenmesini sağlamalısınız. Bulaşıklar, havlular ve nevresim takımları gibi kişisel ev eşyalarınızı paylaşmaktan kaçınmalısınız. Mutlaka maske kullanmalı, maskenizi günlük olarak mutlaka değiştirmelisiniz. Kıyafetlerinizi sık değiştirmeli ve ayrı yıkamalısınız. Ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla sık sık yıkamalı veya en az yüzde 60 alkol içeren alkolbazlı el dezenfektanı kullanmalısınız.

“MUTLAKA MASKE TAKIN”

• Covid-19 pozitif tanısı alan birine bakarken kendimizi ve evde yaşayan diğer bireyleri korumak için ne yapmalıyız?

Özellikle yakın temasta ya da hasta olan kişi ile aynı odada kaldıktan sonra ellerinizi en az 20 saniye sabun ve suyla yıkayın. Sabun ve su yoksa en az yüzde 60 alkol içeren bir el dezenfektanı veya kolonya kullanın. Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının. Hasta olan kişi ile aynı odada olmanız gerekiyorsa ve bir yüz maskesi takamıyorsa, siz bir yüz maskesi takın. Maskenizin ön tarafına dokunmayın. Hasta kişiden en az 2 metre uzakta durun. Maskeniz ıslanırsa veya kirlenirse, temiz ve kuru bir maske ile değiştirin. Kullanılmış maskeleri tekrar kullanmayın ve maske değişimi sonrası ellerinizi yıkadığınızdan emin olun.

• Temizlik konusunda nelere dikkat etmek gerekiyor?

Her gün, günde en az üç sefer sık sık dokunulan yüzeyleri temizlemek için ev temizlik spreyleri veya mendilleri kullanın. Hasta kişinin izole odasını ve banyosunu temizlemekten kaçının. Temizlemeniz gerektiğinde maske ve eldiven gibi kişisel koruyucu ekipmanları mutlaka kullanın ve işlem sonrasında uygun şekilde çıkartarak, ayrı bir çöpe atın. Bu işlem sonrasında ellerinizi mutlaka yıkayın. Hasta kişinin kullandığı yatak takımları ve eşyaları ayrı bir yerde tutun ve bekletmeden yıkayın.

Hasta kişinin kıyafetlerini sık sık değiştirmesini sağlayın. Çamaşırların iyice kurutulduğundan emin olun. Hasta kişinin kıyafetleri ile ilgilenirken tek kullanımlık eldivenler giyin ve eşyaları vücudunuzdan uzak tutun. Eldivenleri çıkardıktan sonra ellerinizi mutlaka yıkayın. Kirli eldivenleri ve maskeleri ayrı bir çöp kutusunda muhafaza edin ve evde çok fazla tutmamaya özen gösterin.

Ağız ve solunum bakımı yaparken ve dışkı, idrar veya diğer atıkları tutarken mutlaka tek kullanımlık eldiven ve yüz maskesi kullanın. Eldivenlerinizi ve maskenizi çıkarmadan önce ve sonra ellerinizi mutlaka yıkayın. Maskenizi veya eldivenlerinizi tekrar kullanmayın.

• Bu süre içinde eve giriş çıkışlar nasıl olmalı? Mesela eve ziyaretçi gelebilir mi?

Siz hastaysanız siz ya da hasta kişi tamamen iyileşene, Covid-19 belirtileri veya semptomları tamamen ortadan kalkıncaya kadar evinize geçmiş olsun ziyareti, akraba ziyareti kabul etmeyin, sosyalleşmek için evde toplantı yapmaktan kesinlikle kaçının.

“PSİKOLOJİNİZİ DE KORUYUN”

“Covid-19 pozitif tanısı aldıysanız veya tanı almış bir yakınınıza bakıyorsanız bedenen ve psikolojik olarak da yıpratıcı olabilir. Siz veya sevdikleriniz iyileştiğinde duygusal destek almanız gerekebilir. Telefon görüşmeleri, dijital iletişim araçları veya video konferanslar aracılığıyla ailenizle, sevdiklerinizle, akrabalarınızla, arkadaşlarınızla bağlantıda kalın. Endişelerinizi paylaşın. Çok fazla Covid-19 haberi dinlemekten ve/veya izlemekten kaçının. Dinlenin, okuma, film izleme veya çevrimiçi oyun oynama gibi eğlenceli etkinliklere odaklanın. Ancak bunların ölçülü olması gerektiğini, sağlığınız, bağışıklığınız ve toparlanmanız için dinlenmenin çok önemli olduğunu unutmayın.”